Polska będzie miała swoją platformę aukcyjną, do handlu uprawnieniami do emisji CO2

Do grona takich państw jak Niemcy i Wielka Brytania, które mają własne krajowe platformy aukcyjne, teraz dołączy Polska. W zeszłym tygodniu KNF wyraził zgodę na prowadzenie platformy aukcyjnej przez Towarową Giełdę Energii (TGE), należącą do grupy kapitałowej GPW, uprawnieniami do emisji CO2. Handel uprawnieniami jest podstawowym instrumentem stosowanym w celu ograniczenia ilości gazów cieplarnianych wprowadzanych do atmosfery.

Zgodnie unijnym rozporządzeniem transakcje powinny odbywać się na jednej wspólnotowej platformie aukcyjnej. Istnieje jednak możliwość odstępstwa i sprzedaż uprawnień, jako państwo z tzw. grupy „opt-out”, na oddzielnej własnej krajowej aukcji . Z takiej możliwości skorzystały Niemcy (EEX) i Wielka Brytania (ICE) oraz Polska. Polska do czasu wyłonienia własnej platformy krajowej korzystała z platformy wspólnotowej, którą prowadził niemiecki EEX. Do grona giełd, które będą mogły organizować aukcje pierwotne CO2 , dołączyła także TGE.

Możliwość uruchomienia platformy aukcyjnej CO2 jest dla TGE ważnym krokiem w rozwoju Giełdy, ale przede wszystkim dobrą wiadomością dla polskich przedsiębiorstw objętych Europejskim Systemem Handlu Emisjami (EU ETS), które uzyskają dostęp do aukcji organizowanych w Polsce i rozliczanych w dwóch walutach – polskim złotym oraz euro – skomentował decyzję KNF dr Paweł Ostrowski, prezes TGE.- Przed nami w pierwszej kolejności udział w przetargu na wybór krajowej platformy dla Polski do prowadzenia aukcji pierwotnych CO2, a następnie proces uzyskania akredytacji przez organy Unii Europejskiej i wpisanie do wykazu platform aukcyjnych –dodaje Ostrowski.

Na rynku pierwotnym aukcji CO2 na platformie aukcyjnej, transakcje będą mogli zawierać bezpośrednio operatorzy instalacji stacjonarnych i lotniczych oraz zawodowi pośrednicy, czyli firmy inwestycyjne (domy maklerskie) i banki, które otrzymają dodatkowe zezwolenia. Takie zezwolenie wydaje Komisja Nadzoru Finansowego.

Aby uzyskać takie zezwolenie trzeba wykazać Komisji Nadzoru Finansowego, że przedmiotowa działalność będzie prowadzona zgodnie z prawem i w sposób zapewniający bezpieczeństwo obrotu uprawnieniami do emisji – informuje biuro prasowe TGE.

Na czym polega handel uprawnieniami do emisji CO2

System działa na zasadzie tzw. "cap and trade". Dla uczestników systemu ustalany jest dopuszczalny limit emisji ("cap") i z czasem jest on zmniejszany w sposób pozwalający osiągnąć unijny cel redukcyjny. W ramach ustalonego limitu uczestnicy systemu otrzymują bezpłatnie lub kupują uprawnienia do emisji. Jedno uprawnienie do emisji daje posiadaczowi prawo do emisji jednej tony CO2 lub równoważnej ilości innego gazu cieplarnianego.

W każdym roku uczestnik systemu pod groźbą wysokiej kary finansowej, musi rozliczyć rzeczywisty wolumen poprzez umorzenie odpowiedniej liczby uprawnień do emisji lub ponieść koszty w wysokości stanowiącej iloczyn opłaty zastępczej i brakującego wolumenu. Jeśli instalacja zredukuje poziom emisji, może zachować część posiadanych uprawnień na pokrycie swoich przyszłych potrzeb lub np. sprzedać je na rynku wtórnym pośrednikowi lub innej instalacji, która posiada za mało uprawnień.

Jak będą odbywały się transakcje ?

TGE szereguje złożone oferty według podanej w nich ceny od najwyższej oferty cenowej do najniższej. Cena oferty, przy której skumulowany wolumen ofert jest równy lub przekracza wolumen uprawnień sprzedawanych na danej aukcji jest ceną rozliczenia aukcji. Oferty przyjęte do realizacji rozliczane są po cenie rozliczenia, ustalanej nie później niż 15 minut po zamknięciu okresu składania ofert.

Wpłata zabezpieczeń finansowych na rachunek aukcyjny może odbywać się zarówno w złotówkach jak i euro. Wniesione zabezpieczenia są podstawą do wyznaczenia limitu transakcyjnego. Wysokość wniesionych zabezpieczeń widoczna podczas aukcji dla oferenta jest wraz z kursem euro, jaki został użyty dla zabezpieczeń wniesionych w złotych. Ważnym elementem funkcjonowania Europejskiego Systemu Handlu Emisjami są tzw. okresy rozliczeniowe. Obecnie obowiązuje III okres rozliczeniowy obejmujący lata 2013-2020, IV okres rozliczeniowy rozpocznie się w 2021 roku i zakończy w 2030.