Koniec MOPS? Rząd i samorządy chcą CUSów
Kancelaria Prezydenta liczy, że przed końcem obecnej kadencji parlamentu uda się uchwalić projekty złożone w Sejmie przez prezydenta. Jednym z nich jest projekt ustawy o Centrach Usług Społecznych. Inicjatywa ma poparcie samorządów i wszystkich klubów - mówi wiceszef KPRP Paweł Mucha.
W przyszłym tygodniu w Sejmie odbędzie się drugie czytanie prezydenckiego projektu ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych; pierwsze czytanie projektu odbyło się w grudniu 2018 roku.
Inicjatywa ta to efekt prac Narodowej Rady Rozwoju, wspartych przez funkcjonujący w ramach Kancelarii Prezydenta RP Zespół ds. Przeglądu Prawa Samorządowego a koordynowanych przez doradcę prezydenta Marka Rymszę.
„Założenie jest takie, że dajemy samorządom możliwość tworzenia Centrów Usług Społecznych. Mają one być nową jednostką organizacyjną w systemie usług społecznych, ale zawsze będą tworzone na podstawie autonomicznych decyzji samorządowych wspólnot terytorialnych. Integrowanie usług społecznych już ma miejsce, takie oddolne inicjatywy zostały podjęte, bądź są w trakcie uruchamiania między innymi w Gdyni, Warszawie, Lublinie czy Tychach. Przygotowywana nowa ustawa ma za zadanie nadać optymalne ramy takim inicjatywom i zdynamizować działania samorządowe na tym polu” - powiedział PAP wiceszef Kancelarii Prezydenta Paweł Mucha.
Jego zdaniem, w świadomości społecznej „pokutuje negatywna konotacja” związana z byciem klientem pomocy społecznej. „Chcemy iść w takim nowoczesnym kierunku, bazujemy na doświadczeniach krajów europejskich, gdzie przyjmuje się, że usługi społeczne powinny mieć charakter usług użyteczności publicznej, a wsparcie w ramach pomocy społecznej uzupełniać te usługi” - wyjaśnił.
Dlatego - kontynuował - prezydencki projekt zakłada, że korzystanie z usług społecznych oferowanych w trybie powszechnym przez CUS nie będzie się łączyć z nabyciem statusu klienta pomocy społecznej. „Usługi będą dostępne pojedynczo lub w pakietach dostosowanych do spersonalizowanych potrzeb mieszkańców. Przy czym CUS będzie w tym zakresie współdziałał z lokalnymi usługodawcami. Misją CUS ma być integracja i koordynacja usług w ramach lokalnych systemów usługowych” - powiedział wiceszef Kancelarii Prezydenta.
W myśl projektu ustawy Centra Usług Społecznych będą mogły powstawać w dwóch głównych trybach. Po pierwsze Centrum będzie można powołać na bazie funkcjonującego Ośrodka Pomocy Społecznej. „Ta możliwość adresowana jest do OPS, w których jest już potencjał dla prowadzenia działań na rzecz ogółu mieszkańców, a nie tylko na rzecz klientów pomocy społecznej” - tłumaczył prezydencki minister.
Zaznaczył, że utworzenie CUS na bazie istniejącego OPS „będzie taką pozytywną certyfikacją potwierdzającą, że samorząd lokalny wychodzi naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom mieszkańców i organizuje usługi społeczne na zasadzie powszechnego dostępu, a więc adresuje je nie tylko do osób, które są klientami OPS, przeszły przez wywiad środowiskowy, mają trudną sytuację finansową”.
„Potrzeby takich usług nie są wyłącznie pochodną sytuacji finansowej rodziny, ale mogą wynikać z różnych okoliczności życiowych, że członkiem rodziny jest osoba niepełnosprawna, albo w rodzinie ujawnił się jakiś kryzys i potrzebne jest wsparcie usługowe w postaci poradnictwa, albo potrzebne są np. usługi z zakresu wsparcia wytchnieniowego dla rodzinnych opiekunów osób starszych” - tłumaczył Mucha.
Drugim przewidzianym w projekcie trybem jest utworzenie CUS dla mieszkańców więcej niż jednej gminy na podstawie porozumienia miedzy tymi gminami. Takie centra funkcjonować będą obok OPS. Jak mówił prezydencki minister, to rozwiązanie zostało uwzględnione z myślą między innymi o mniejszych gminach, którym trudniej byłoby podjąć samodzielne inwestycje w rozwój usług społecznych na swoim terenie.
„Wspólnymi siłami będzie im taką inwestycję społeczną podjąć prościej. Tworzenie centrów będzie wspierane przez program rządowy przy wykorzystaniu funduszy unijnych. Prace nad takim programem prowadzone są wspólnie w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju oraz Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej” - powiedział prezydencki minister.
Prezydencki minister zaznaczył, że samorządy odnoszą się do projektu pozytywnie, ponieważ tworzenie CUS-ów będzie dobrowolne. Projekt spotkał się też z poparciem wszystkich klubów podczas prac w komisji.
„Projekt wpisuje się w szerszy obraz prezydentury. Prezydent będzie za chwilę pierwszym polskim prezydentem, który odwiedzi każdy polski powiat; tych powiatów do odwiedzenia zostało już mniej niż 10. Nikt nigdy wcześniej tego nie zrobił. Prezydent, odwiedzając społeczności lokalne, bardzo wyraźnie podkreśla, że dla niego absolutnym priorytetem jest wsparcie rodziny, podniesienie poziomu życia w Polsce w taki sposób, aby z rozwoju kraju korzystali wszyscy obywatele” - powiedział Paweł Mucha.
Zaznaczył, że podniesienie poziomu życia to nie tylko wyższe pensje. „Widzę integrację usług społecznych też jako nawiązywanie do najlepszych standardów zachodnich. Chodzi o to, że jeżeli ktoś jest w sytuacji, w której nie może sobie sam poradzić, jest osobą starszą, niepełnosprawną, samotną, to nie jest zostawiony sam sobie” - powiedział prezydencki minister.
Przypomniał, że w tym duchu powstała i została wdrożona w życie prezydencka inicjatywa dotycząca bezpłatnej pomocy prawnej. „Dziś jest tak, że wchodząc na stronę starostwa powiatowego, czy urzędu miasta w miastach na prawach powiatu i umawiając się telefonicznie możemy skorzystać z nieodpłatnego dyżur prawnika. Wystarczy przy tym oświadczenie, że nie stać nas na pomoc adwokata i pomoc zostanie udzielona nieodpłatnie także na etapie przedprocesowym” - mówił Paweł Mucha.
„Chcemy także zbudować ogólną bazę usług poradniczych, dostępną przez telefon i przez internet. Chodzi o to, by mieszkaniec także małego miasta wchodząc na stronę internetową, dzwoniąc, mógł sprawdzić, gdzie może szukać pomocy - zwłaszcza nieodpłatnie” - powiedział. Dodał, że kwestia budowy takiej bazy była jednym z tematów Kongresu Poradnictwa, który w ostatnim czasie z inicjatywy prezydenta odbył się na Politechnice Warszawskiej.
Kancelaria Prezydenta liczy też, że jeszcze w obecnej kadencji uda się uchwalić inny prezydencki projekt - nowelizację Kodeksu spółek handlowych. Sejm zajmie się tym projektem na posiedzeniu w nadchodzącym tygodniu. Projekt daje możliwość, co do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, odbywania zgromadzenia wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Jak wyjaśnił prezydencki minister, chodzi o to, by zgromadzenie wspólników odbywało się np. poprzez wideokonferencję. Zmiany te są odpowiedzią na postulaty Centrum im. Adama Smitha. Zmiana ta pozwoli kilku tysiącom spółek w Polsce, zwłaszcza z udziałem zagranicznych osób fizycznych lub prawnych, obniżyć koszty.
PAP/ as/
