CUSy bez poprawek

Senackie komisje: rodziny, polityki senioralnej i społecznej oraz komisja samorządu terytorialnego i administracji państwowej przyjęły we wtorek bez poprawek prezydencką ustawę o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych.

Ustawę o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych przyjęto bez poprawek, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Ustawa została zgłoszona przez prezydenta RP Andrzeja Dudę. Inicjatywa prezydenta to efekt prac Narodowej Rady Rozwoju, wspartych przez funkcjonujący w ramach Kancelarii Prezydenta RP Zespół ds. Przeglądu Prawa Samorządowego, a koordynowanych przez doradcę prezydenta Marka Rymszę.

Ustawa zakłada umożliwienie samorządom tworzenie centrów, które zapewnią mieszkańcom kompleksową organizację usług społecznych.

„Proponowane w ustawie rozwiązania mają służyć każdemu człowiekowi, nie tylko temu znajdującemu się w trudnej sytuacji osobistej, bądź materialnej, ale każdemu, kto potrzebuje usług społecznych” - powiedział podczas posiedzenia senackich komisji zastępca szefa Kancelarii Prezydenta Paweł Mucha.

Zgodnie z ustawą o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych, CUS-y mają być nową jednostką organizacyjną gminy i zarazem nową instytucją lokalnej polityki społecznej, służącą rozwojowi i integracji usług społecznych, organizowanych i świadczonych na poziomie lokalnym.

„Przewidziane w ustawie regulacje wykraczają poza ramy pomocy społecznej” - dodał.

Według ustawy usługi społeczne oznaczają m.in. działania z zakresu polityki prorodzinnej, wspierania rodziny, systemu pieczy zastępczej, promocji i ochrony zdrowia, wspierania osób niepełnosprawnych, edukacji publicznej, przeciwdziałania bezrobociu, kultury.

„Utworzenie centrum będzie możliwością, a nie obowiązkiem gminy, a ich usługi szerzej dostępne dla mieszkańców” - podkreślił prezydencki minister.

Gminy będą mogły je otworzyć według dwóch trybów. Pierwszy zakłada przekształcenie ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych, wówczas centrum będzie funkcjonowało na obszarze jednej gminy, przejmując przy tym obecne zadania ośrodka pomocy społecznej.

Drugi tryb zakłada utworzenie centrum, na podstawie porozumienia władz gminnych, dla dwóch lub większej liczby gmin, wówczas centrum będzie funkcjonowało obok gminnych ośrodków pomocy społecznej, współpracując z nimi. Po zakończeniu programu usług społecznych gmina będzie sporządzać informację z jego realizacji.

Senator Krzysztof Mróz (PiS) zadał ministrowi pytanie dotyczące fakultatywności tworzenia centrów usług społecznych, zapytał również o to, ile gmin może utworzyć takie centra.

Senator Antoni Szymański (PiS) powiedział, że cieszy go fakt, że nie ma obligatoryjności wprowadzania CUS. „Nie każda gmina może rozwijać takie usługi, nie ma takiego potencjału, żeby je rozwijała” - powiedział. „Tworzenie sztucznych struktur byłoby niepokojące” - dodał. Wyraził zaniepokojenie, czy nie zwiększy się biurokracja, gdy powstaną nowe ośrodki.

Kwestia związana z fakultatywnością jest świadomym zabiegiem - powiedział minister, „reagowaliśmy na pewną potrzebę, którą zgłaszał samorząd terytorialny. (…) Fakultatywność ma być zachętą. Mamy świadomość, że centra nie powstawałyby, gdyby nie dodatkowe zachęty finansowe. (…) Mamy taką zapowiedź, jeśli chodzi o Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, w ramach tej perspektywy finansowej, ze wskazaniem możliwości również, co do przyszłej perspektywy finansowej, mając na uwadze wieloletni budżet unijny” - powiedział.

Odnosząc się do pytania o zwiększenie biurokracji w związku z powstaniem nowych struktur, minister powiedział, że „jeżeli samorząd podejmuje decyzję o przekształceniu OPS-ów w CUS, to przy zachowaniu zatrudnienia i norm, które wynikają z przepisów ustawy o pomocy społecznej”.

Z usług nowej instytucji będą mogli korzystać wszyscy zainteresowani mieszkańcy. Na podstawie zgłaszanych przez nich potrzeb w centrach będą tworzone indywidualne plany usług społecznych - spersonalizowane pakiety usług na okres od trzech do dwunastu miesięcy. Będą tam też prowadzone działania adresowane do całych społeczności lokalnych, ukierunkowane m.in. na integrację mieszkańców. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2020 r.

PAP/ as/