Urlop okolicznościowy - kiedy przysługuje?

Urlopy okolicznościowe umożliwiają pracownikowi załatwienie spraw rodzinnych i innych ważnych formalności. Przeważnie, choć nie zawsze, za taki dzień wolny od pracy przysługuje pracownikowi prawo do wynagrodzenia.

Ważne sytuacje rodzinne

Urlopy okolicznościowe, przysługujące pracującym na podstawie umowy o pracę, najczęściej kojarzą się nam z dniem wolnym związanym z rodzinnymi wydarzeniami. Urlopy na taką okoliczność udzielane są bowiem najczęściej. Zgodnie z prawem, pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi 2 dni wolnego w razie:

- ślubu pracownika;

- urodzenia się pracownikowi dziecka;

- śmierci małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy.

Jeden dzień wolnego musi zaś zostać pracownikowi przyznany w sytuacji:

- ślubu dziecka pracownika,

- śmierci siostry, brata, teściowej, teścia, babci, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Z tytułu urlopu okolicznościowego wykorzystanego w związku z powyższymi zdarzeniami, pracownikowi przysługuje pełne wynagrodzenie za pracę, obliczone według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Przywilej zwolnionych i krwiodawców

Nie tylko jednak sytuacje rodzinne uzasadniają obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu okolicznościowego. Wielu pracodawców zapomina, że w przypadku wypowiedzenia przez nich umowy o pracę pracownikowi przysługuje pełnopłatny urlop okolicznościowy w celu poszukiwania nowego zatrudnienia. Wymiar tego urlopu uzależniony jest od okresu wypowiedzenia pracownika. W przypadku gdy wynosi on trzy miesiące – pracownikowi przysługują 3 dni. Na dwa dni urlopu w celu poszukiwania pracy mogą natomiast liczyć pracownicy w trakcie wypowiedzenia nieprzekraczającego miesiąc.

Pracownikowi będącemu krwiodawcą także przysługuje urlop okolicznościowy. W tym wypadku pracodawca ma obowiązek udzielić mu urlopu na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi.

Obowiązek zawiadomienia i udokumentowania

Warunkiem skorzystania przez pracownika z urlopu okolicznościowego jest spełnienie przez niego dwóch obowiązków. Po pierwsze, powinien on niezwłocznie uprzedzić (osobiście lub pisemnie) pracodawcę o zaistnieniu okoliczności uprawniających go do urlopu. Takie zawiadomienie nie powinno nastąpić później niż w drugim dniu nieobecności.

Po drugie – pracownik powinien udokumentować swoją nieobecność w pracy. Dowodem usprawiedliwiającym nieobecność może być np. akt urodzenia, małżeństwa lub zgonu, bądź imienne zaświadczenie od określonej instytucji.

Gdy urlop okolicznościowy dotyczy zdarzeń przewidywalnych (np. ślubu) pracownik przed tym wydarzeniem powinien wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie przysługujących mu dni wolnych.