Praca matki - niewidoczna i nieuznawana. Ile jest warta?
Od dawna trwają próby wyliczenia tak zwanej „nieodpłatnej” pracy matki. Każde podejście budzi kontrowersje i dyskusje. Temat wraca także co roku, przy okazji Dnia Matki
Nieodpłatna praca opiekuńcza w rodzinie obejmuje różne potrzeby: materialne, edukacyjne i emocjonalne osób w rodzinie. Obejmuje ona obowiązki domowe (gotowanie, prace domowe…), a także edukację dzieci i inne usługi świadczone członkom rodziny.
Praca ta jest wykonywana przede wszystkim przez kobiety, zazwyczaj matki. W skali globalnej poświęcają one tej pracy średnio dwa i pół razy więcej czasu niż mężczyźni, a w krajach takich jak Indie czy Maroko nawet dziesięć razy więcej. Równie istotna jest dla sprawnego funkcjonowania gospodarki, jednak statystycznie niewidoczna. Jej wartość, szacowana w zależności od kraju na poziomie 10-39% produktu krajowego brutto (PKB),
Nierówny podział nieodpłatnej pracy związanej z opieką nad członkami rodziny stanowi główną przeszkodę w efektywnym uczestnictwie kobiet w życiu gospodarczym i politycznym.
Międzynarodowa organizacja „Make Mothers Matter” zauważa, że choć coraz więcej matek prowadzi aktywne życie zawodowe, to są one zmuszone łączyć pracę zarobkową z obowiązkami edukacyjnymi i domowymi. Często odbywa się to ze szkodą dla ich czasu wolnego i odpoczynku, a nawet może prowadzić do wypalenia zawodowego. Ten brak równowagi staje się więc także problemem zdrowia publicznego.
Ponadto nieodpłatna praca związana z opieką nad członkami rodziny jest niedoceniana, nawet jeśli ma charakter zawodowy, ponieważ uważa się ją za nieproduktywną z ekonomicznego punktu widzenia: wszystkie prace związane z opieką i edukacją, wykonywane głównie przez kobiety, są źle opłacane.
A mężczyźni mogą być dużym wsparciem dla kobiet w opiece nad dziećmi i przykłady płyną z samej góry. Dla przypomnienia - choćby Mark Zuckerberg, założyciel Facebooka, wziął dwa miesiące przerwy, by pobyć z dzieckiem. A Dyrektor Zalando, Rubin Ritter, posunął się jeszcze dalej, ogłaszając, że rezygnuje z pracy, by „skupić się na wspieraniu kariery żony”.
W Polsce kobiety w niewielkim stopniu dzielą się opieką nad dziećmi z mężczyznami. Według ostatniego raportu CBOS pt. „Kobiety i mężczyźni w domu” wykonują też większość domowych prac, takich jak pranie i prasowanie (80-81% ankietowanych kobiet). Przygotowywaniem posiłków w prawie dwóch trzecich gospodarstw domowych zajmują się wyłącznie kobiety (65%). Jednocześnie coraz częściej zdarza im się wykonywać w domu zadania przypisane dotąd w statystykach mężczyznom, takie jak zlecanie napraw i prace remontowe.
W Polsce także nadal wiele osób twierdzi, że wykonywanie domowych obowiązków jak wychowywanie dzieci, to nie tyle praca, a służba. Takie podejście zazwyczaj to wynika z niewiedzy praktycznej.
Pracy matki nie da się w żaden sposób przeliczyć. Warto je jednak docenić, nie tylko przy okazji Dnia Matki. Dbajmy, by też świadomość na temat ich wysiłku podnosić wśród społeczeństwa.
Czytaj też: Firmy nie mogą bać się pracujących mam!
ladnebebe, makemothersmatter.org, CBOS/KG
