Nie tylko Wielka Brytania: Oto poddani Elżbiety II
Elżbieta II, która zmarła w czwartek, była nie tylko królową Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Piastowała też godność głowy 14 innych państw. Tron obejmie po niej najstarszy syn, książę Walii Karol.
Oprócz Elżbiety, królowa nosiła imiona Aleksandra i Maria. Była najwyższym zwierzchnikiem Kościoła Anglii i protektorem Szkockiego Kościoła Prezbiteriańskiego. Ludzie zwracali się do niej najpierw „Wasza wysokość” (Your Majesty), a przy następnej okazji „Ma’am”. Miała czworo dzieci, ośmioro wnucząt i 12 prawnuków.
Pełnym tytułem Elżbiety II była: królowa z Bożej łaski Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz innych jej Królestw i Terytoriów, królowa, głowa Wspólnoty Narodów, Obrończyni Wiary. Miała też inne tytuły, w tym także nieoficjalne jak np. „Matka wszystkich ludzi” od narodu Salish w Kanadzie, czy „Biała Czapla”, jak nazywali ją Maorysi w Nowej Zelandii. Niezadowoleni z istnienia monarchii mówili o niej „Pani Winsor”.
W ostatnim czasie za głowę Wspólnoty Narodów uznawały Elżbietę II państwa Antigui i Barbudy, Australia, Bahamy, Belize, Grenada, Kanada, Jamajka, Nowa Zelandia, Papua-Nowa Gwinea, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyn, Tuvalu oraz Wyspy Salomona. Wcześniej było ich łącznie 33.
Za czasów Elżbiety II stanowiska premierów brytyjskich pełniło 15 polityków od Winstona Churchila, po Liz Truss. Odbyła ponad 250 podróży, odwiedziła ponad 100 krajów, w tym Polskę. Była pierwszą monarchinią brytyjską, która wybrała się do Australii, Nowej Zelandii, Chin i Ameryki Południowej. Gościła 112 głów państw, w tym prezydenta Polski Lecha Wałęsę, a ostatnim amerykańskim, którego przyjęła, był Joe Biden.
Królowa przyznawała wyróżnienia Orderu Imperium Brytyjskiego honorujące „osiągnięcia w życiu publicznym” i tych, którzy „poświęcili się służbie i pomocy Wielkiej Brytanii”. Decyduje o nich komitet ds. wyróżnień, rekomendacje zatwierdza premier, a królowa wręczała odznaczenia.
Według brytyjskiej prasy Knighthoods and Damehoods (GBE, KBE lub DBE) to najwyższe wyróżnienia wśród odznaczeń Orderu Imperium Brytyjskiego, a następnymi w hierarchii są Komandor (CBE), Oficer (OBE) i Członek (MBE). Pośród innych istotnych znajdują się Order Zasługi Order św. Michała i św. Jerzego.
Najszlachetniejszy Order Podwiązki to order rycerski ustanowiony przez Edwarda III w Anglii w 1348 roku. Jest to najstarszy order rycerski w brytyjskim systemie honorowym. Wyższymi są jedynie Krzyż Wiktorii i Krzyż Jerzego.
Według niektórych obserwatorów królowa Elżbieta II najbardziej znana była ze swojego moralnego wsparcia dla Brytyjczyków podczas II wojny światowej oraz z długowieczności.
Po śmierci Elżbiety II jej najstarszy syn, 73-letni Karol, dotychczasowy książę Walii, został królem Anglii.
Król Karol III 20 kwietnia 2011 roku stał się najdłużej w historii brytyjskiej rodziny królewskiej czekającym na tytuł monarchy, a 19 września 2013 roku najstarszym następcą tronu.
W roku 1981 Karol poślubił Dianę Spencer, z którą ma dwóch synów, księciów Williama i Henryka. 1996 doszło do rozwodu, a po śmierci Diany ożenił się w 2005 roku z Kamilą Shand (Parker Bowles).
Jako pierwszy brytyjski następca tronu w historii Karol zdobył formalne wykształcenie. W 1970 ukończył Kolegium Trójcy Świętej University of Cambridge. Służył w Królewskich Siłach Powietrznych i Marynarce Wojennej.
Obecny król znany był wcześniej m.in. z działalności publicznej, charytatywnej, a także na rzecz ochrony środowiska, walki ze zmianami klimatycznymi oraz zrównoważonego planowania miejskiego. Założył fundację the Prince’s Trust, która pomogła ponad milionowi młodych ludzi.
„Jego styl będzie bardzo różny. (…) Będzie aktywnym królem” – ocenił profesor King’s College w Londynie Vernon Bogdanor zajmujący się m.in. rolą monarchii w systemie konstytucyjnym Wielkiej Brytanii.
PAP/ as/
