Co z tą gotówką? Szanujmy nasze pieniądze – te prawdziwe
Gotówka - jeden z najstarszych i najbardziej powszechnych środków płatniczych. Posiada fascynującą historię, która sięga tysięcy lat wstecz.
Początki gotówki to okres starożytności, kiedy to wymienialiśmy dobra i usługi w formie barteru. Jednak barter miał swoje ograniczenia, a przede wszystkim brakowało w nim standardowej jednostki wymiany. W rezultacie, wymieniano się różnymi dobrami, co prowadziło do problemów komunikacyjnych i nieporozumień. W miarę upływu czasu, ludzie zaczęli używać różnych przedmiotów, takich jak muszle, nasiona, pióra czy kamienie jako formy uniwersalnego środka wymiany.
Jednakże, największy przełomw historii gotówki nastąpił w starożytnych Chinach, gdzie wprowadzono pierwszą znaną formę pieniądza papierowego. Był to skomplikowany system, w którym ludzie składali depozyty w państwowym skarbczyku, a następnie otrzymywali papierowe potwierdzenia, które można było wymieniać na towary i usługi. System ten zapoczątkował ideę pieniądza reprezentatywnego, w którym wartość papierowych pieniędzy była oparta na pewnym standardzie wartości, na przykład złocie lub srebrze. W ciągu ostatnich dwóch wieków, gotówka stała się dominującą formą płatności na całym świecie. Banknoty i monety wyemitowane przez rządy stały się powszechnie akceptowanym środkiem wymiany. Jednak w ostatnich latach obserwujemy wzrost alternatywnych form płatności, takich jak karty kredytowe, płatności cyfrowe i kryptowaluty, które wywierają presję na tradycyjny system gotówkowy. Mimo to, warto przyjrzeć się różnym aspektom gotówki, jej zaletom i wadom oraz zastanowić, jak długo jeszcze będzie ona odgrywać ważną rolę w naszym społeczeństwie. Ireneusz Pawłowski, Dyrektor Zarządzający w Polskim Holdingu Obronnym sp. z o.o. zapewnia, że w Polsce i nie tylko, gotówka jeszcze długo będzie istotną pozycją w obrocie handlowym, choć oczywiście należy dostrzec zmianę proporcji na korzyść płatności bezgotówkowych.
Gotówka dla klienta korporacyjnego w Polsce nadal jest bardzo atrakcyjnym sposobem przyjmowania płatności. Tu warto wspomnieć o negatywnym zjawisku, czyli podejściu niektórych Klientów korporacyjnych. To, w jaki sposób sieci handlowe traktują wpłaty gotówkowe, jest nieakceptowalne.
W branży obsługi gotówki powszechna jest wiedza o przypadkach przekazywania do sortowni depozytów zawierających pozwijane banknoty w rulonach, tubach, przeszywanych banknotów zszywaczem, deponowania wartości w taki sposób, że musi to wpływać na skrócenie cyklu życia banknotów i w efekcie zwiększa to koszty NBP. Tylko te strumienie gotówkowe to setki milionów złotych rocznie – analizuje Pawłowski.
Co z tym ryzykiem?
Wszyscy chcielibyśmy, aby pieniądze były odpowiednio zabezpieczone. Przez lata narosło wiele mitów dotyczących instytucji finansowych. Czy prawdą jest więc, że gotówka trzymana jest w bankowym skarbcu? To powszechny filmowy stereotyp – góry pieniędzy za ladą bankową. Gotówka w znakomitej większości znajduje się w sortowni obsługi gotówki. Długie lata temu banki obecne na polskim rynku, koncentrując się na swojej działalności podstawowej, przekazały obsługę logistyki i procesowania gotówki specjalistycznym podmiotom zewnętrznym. W większości miast, w których swój oddział posiada Narodowy Bank Polski, zlokalizowana jest sortownia obsługi gotówki. Sortownia, czyli potocznie skarbiec, w którym pracownicy obsługi gotówki przyjmują, przeliczają, sortują i dokonują zapisów w systemach księgowych.
Outsourcing obsługi gotówki w Polsce zapoczątkowany został w końcówce lat 90. przez firmę Securitas CIT i rozwinięty przez późniejszego sukcesora, czyli Brink’s C.L. Polska sp. z o.o. W 2013 r. Brink’s sprzedał operacje w Polsce, rok wcześniej wycofał się brytyjski G4S. Nie powiodła się również próba wejścia na polski rynek hiszpańskiego Prosegura. Dlatego obecnie usługi obsługi gotówki świadczy kilka podmiotów: Poczta Polska, spółka z grupy Impel, spółka z grupy Solid Security oraz CHL – spółka wyodrębniona po procesie akwizycji Grupy Konsalnet przez Seris. Praktycznie prócz Banku PKO BP i w części sektora spółdzielczego gotówka znajduje się w skarbcach podmiotów prywatnych.
Outsourcerzy mogą zmieniać właściciela, stosować agresywną politykę wzrostu cen za świadczone usługi, co w obecnej sytuacji geopolitycznej wydaje się, że stwarza określone poważne ryzyka. W przestrzeni publicznej pojawiają się głosy o możliwej akwizycji jednego z kluczowych graczy na polskim rynku transportu i obsługi gotówki przez podmiot powiązany ze Skarbem Państwa.
Tak, słyszałem o tym pomyśle akwizycji – dodaje Ireneusz Pawłowski.
Nie oceniam tego projektu pozytywnie z bardzo wielu względów i nie wydaje mi się on zasadniczo realny. Uważam, że wykorzystując potencjał kilku firm wprost lub pośrednio powiązanych ze Skarbem Państwa, w tym instytucji finansowych, jesteśmy w stanie ograniczyć ekspozycję na ryzyko i zapewnić dywersyfikację polskim państwowym bankom, dużo mniejszym kosztem niż akwizycja komercyjnego podmiotu. Polski Holding Obronny jako grupa kapitałowa przygotowując się od dawna do tego zadania, zbudował kluczowe kompetencje, aby w tym procesie odegrać wiodącą rolę. Dlatego uważam, że nadchodzi nowa era w obsłudze gotówki. Zmieni ona zupełnie sytuację na polskim rynku i przede wszystkim doprowadzi do pozytywnej zmiany – ograniczy ekspozycję na ryzyko.
Zespół wGospodarce.pl
