Zdiagnozowano u ciebie stan przedcukrzycowy? Zobacz co robić

Filip Siódmiak

Absolwent studiów 1. stopnia na kierunku dietetyka, specjalność kliniczna na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym. Przygotowuje się do specjalizacji w dziedzinie dietetyki nefrologicznej

Udostępnij:

Opublikowano: 3 października 2023, 18:42
Powiększ tekst

Wedle szacunków stan przedcukrzycowy może dotykać nawet 5 milionów mieszkańców naszego kraju

Decydujący wpływ na jego rozwój mają bierny tryb życia, nieprawidłowe nawyki żywieniowe, czynniki genetyczne oraz stres. Wbrew nazwie prowadzi nie tylko do rozwoju cukrzycy, ale także do chorób sercowo-naczyniowych, nefrologicznych, neurologicznych oraz innych schorzeń metabolicznych. Na szczęście nie wszystko stracone, a stan przedcukrzycowy należy potraktować jak żółtą kartkę. W tym momencie wszystko zależy od nas i naszych działań.

Jak go rozpoznać?

Niestety bardzo łatwo jest go przeoczyć i zbagatelizować. Nie daje on o sobie także znać w jakikolwiek sposób. Nie powoduje bólu ani dyskomfortu, dlatego często żyjemy z nim niczego nieświadomi, a z czasem na unormowanie zdrowia jest już za późno. Pierwszymi objawami świadczącymi o możliwości występowania stanu przedcukrzycowego jest częsta senność, zwłaszcza po posiłkach, brak energii, przemęczenie czy brak koncentracji. Rzadziej natomiast obserwuje się progresujące problemy ze wzrokiem, częstsze niż zazwyczaj infekcje lub ciągłe pragnienie. Podstawowym i zarazem pierwszym krokiem w celu rozpoznania stanu przedcukrzycowego jest wykonanie podstawowej morfologii krwi z koniecznym oznaczeniem stężenia glukozy. Zważywszy na rosnące wskaźniki zachorowalności na cukrzycę, lekarze apelują o wykonywanie rutynowych badań kontrolnych przynajmniej raz do roku. W innym wypadku niemożliwym jest wczesne wykrycie choroby i podjęcie się jego leczenia.

Zgodnie z aktualnymi normami, stan przedcukrzycowy diagnozuje się, jeżeli wynik badań krwi na czczo wskazuje na poziom glukozy w granicach 100-125 mg/dl, natomiast po dwóch godzinach od obciążenia, poziom glukozy utrzymuje się w przedziale 140-199 mg/dl. Jeżeli poziomy te są wyższe, diagnozuje się cukrzycę typu 2. Drugim czynnikiem jest także większe niż 6,5% stężenie HbA1c (hemoglobiny glikowanej). Wśród osób predysponowanych są osoby, u których w rodzinie wcześniej diagnozowano cukrzycę typu 2. Uważać powinni też ludzie z chorobami kardiologicznymi oraz kobiety z przebytą cukrzycą ciążową i współistniejącymi zespołem policystycznych jajników, a także osoby z nadmierną masą ciała i niskim poziomie aktywności fizycznej.

Na pierwszym miejscu dieta

W przypadku tej choroby odpowiednia dieta oraz wiedza żywieniowa odgrywają pierwszoplanową rolę. Warto także wdrożyć regularną oraz umiarkowaną aktywność fizyczną, zarówno wytrzymałościową, jak i siłową (trening oporowy). Potwierdzają to wyniki badań przeprowadzonych w Diabetes Prevention Programme, w którym wzięło udział ponad 500 osób zmagających się ze stanem przedcukrzycowym. Wykazano, że u pacjentów, u których na pierwszym miejscu zmieniono nawyki żywieniowe oraz wprowadzono zajęcia sportowe, po 3 latach zaobserwowano o 58% mniejszą zapadalność na cukrzycę typu 2, w kontraście do osób, których tych zmian nie wprowadziły. Kolejne badanie przeprowadzone przez naukowców z Tulane University w Nowym Orleanie wykazały, że na pacjentów ze stanem przedcukrzycowym najlepiej działa dieta niskowęglowodanowa, czyli taka ograniczająca dzienne spożycie węglowodanów do maksymalnie 130 g. Zalecane jest także spożywanie 4 lub 5 posiłków w ciągu dnia, w równych odstępach. Nie powinniśmy również jeść zbyt późno, najlepiej 2-3 godziny przed spaniem. Konieczna jest też eliminacja wszelkich przekąsek oraz podjadania pomiędzy posiłkami. Wszytko to negatywnie wpływa na wahania naszej glikemii. A tego nie chcemy, gdyż nasz organizm już i tak w jakimś stopniu wykazuje trudności z metabolizowaniem węglowodanów. Należy bazować na produktach o niskim indeksie glikemicznym, a więc niższym niż 50-55. Niezalecane jest także spożycie samych cukrów prostych, na przykład owoców na drugie śniadanie. W zamian warto dołożyć do tego jakieś źródło białka (skyr, jogurt, serek wiejski, twaróg) oraz zdrowe tłuszcze, takie jak garść orzechów. Same owoce lepiej już zjeść w formie deseru po obiedzie. Zjedzony wcześniej posiłek skutecznie obniży całościowy ładunek oraz odpowiedź glikemiczną naszego ciała.