Jest stanowisko Parlamentu Europejskiego w sprawie źródeł zanieczyszczeń powietrza

Parlament Europejski ustalił dziś swoje stanowisko ws. limitów głównych źródeł zanieczyszczeń powietrza dla państw UE, w tym dwutlenku siarki, cząstek stałych i tlenków azotu. Dzięki przyjęciu tych przepisów stopniowo ma się poprawiać jakość powietrza.

Chodzi o nowelizację dyrektywy o krajowych pułapach zanieczyszczeń (NEC), nad którą prace trwają od 2013 r. Propozycje przepisów redukują szkodliwe emisje z przemysłu, ruchu drogowego, elektrowni i rolnictwa. Krajowe zobowiązania do emisji mają dotyczyć okresu po 2020 roku, ale ustalono też cele na okres od 2030 r.

Stanowisko PE, które zostało ustalone w środę, nie kończy prac, lecz otwiera drogę do nieformalnych negocjacji pomiędzy PE a państwami członkowskimi w tej sprawie.

"Zanieczyszczenie powietrza jest główną przyczyną śmierci w UE. 400 tys. naszych obywateli umiera każdego roku przedwcześnie, miliony cierpią z powodu chorób, hospitalizacji. To ogromne koszty ludzkie i gospodarcze, stracone dziesiątki tysięcy euro, jeśli chodzi o miejsca pracy i rachunki medyczne" - mówiła przed głosowaniem odpowiedzialna za ten projekt w PE Julie Girling z Europejskich Konserwatystów i Reformatorów.

Propozycja KE w tej sprawie przewiduje, że nasz kraj ma zredukować o 59 proc. emisję dwutlenku siarki (SO2) od 2020 r. w porównaniu z 2005 r., a od 2030 o 78 proc. Substancja ta jest wyrzucana do atmosfery m.in. przez elektrownie, elektrociepłownie i fabryki, które, aby dostosować się do nowych norm, będą musiały zainwestować. Nasz przemysł i energetyka są jednak tego świadome, bo obejmuje je już dyrektywa dotycząca dużych obiektów spalania.

Nowe regulacje wprowadzą jednak również ograniczenia emisji pyłów (niemetanowych lotnych związków organicznych). Zgodnie z propozycją KE od 2030 r. Polska musi zmniejszyć ich emisję o 56 proc. W tym przypadku regulacje dotkną kotłownie i ogrzewających prywatne domy, czyli generalnie cały sektor komunalny.

Polska będzie również zmuszona do redukcji tlenków azotu, które emitowane są m.in. w sektorze transportowym. Dyrektywa przewiduje też redukcje emisji drobnych cząstek stałych (PM2,5), które przyczyniają się do powstawania smogu, a także amoniaku.

Polscy europosłowie chcieli odstąpienia od redukcji emisji metanu, obawiając się, że może to zaszkodzić naszemu rolnictwu (gaz ten emitują m.in. zwierzęta, zwłaszcza bydło). Według założeń KE powinniśmy ograniczyć jego emisję od 2030 r. o 34 proc. Poprawkę w tej sprawie zgłosili zarówno przedstawiciele PO, PSL, jak i PiS, nie uzyskała ona jednak poparcia.

Europosłanka PiS Jadwiga Wiśniewska przekonywała podczas debaty, że limit ten oznacza konieczność zmniejszenia pogłowia bydła mięsnego o 42 proc., a mlecznego o 24 proc. w naszym kraju. "Redukcje emisji metanu mogą zagrozić produkcji rolnej" - wtórował jej europoseł PSL Andrzej Grzyb.

Przeciwne włączeniu metanu do dyrektywy były też komisja rolnictwa oraz komisja ds. przemysłu PE. Sprawozdawca tej drugiej Adam Gierek z frakcji socjalistycznej mówił, że metan nie należy do trujących zanieczyszczeń, a jest gazem cieplarnianym, który w skali światowej w znacznie większym stopniu niż przez bydło jest emitowany przy pozyskiwaniu gazu.

Unijny komisarz ds. środowiska Karmenu Vella zapewniał jednak, że ustalenie poziomu emisji metanu nie wymusi potrzeby zmian struktury sektora rolnego, w szczególności zmniejszenia pogłowia bydła i trzody.

Według wyliczeń Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska z powodu złej jakości powietrza odnotowuje się w Polsce 40 tys. przedwczesnych zgonów rocznie. To ponad 10-krotnie więcej niż roczna liczba śmiertelnych ofiar wypadków samochodowych w naszym kraju.

Według wyliczeń, które przekazało źródło w Brukseli, koszt dostosowania do tych limitów dla naszego kraju szacuje się na poziomie 14,46 euro na osobę rocznie. Jeśli tę sumę pomnożymy przez 38 mln mieszkańców Polski, otrzymamy 548 mln euro rocznie, czyli ponad 20 mld złotych w ciągu dekady. Środki - według zapewnień rozmówcy - nie będą jednak problemem, gdyż dostaniemy je w dużej części z UE.

Unijni ministrowie środowiska porozumieli się już w czerwcu co do ogólnego celu - poprawy jakości powietrza, tak by do 2030 roku liczba zgonów w wyniku chorób spowodowanych jego zanieczyszczeniem zmniejszyła się o połowę; obecnie w UE z powodu tych chorób przedwcześnie umiera rocznie 400 tys. osób. Teraz państwa unijne będą musiały wypracować swoje stanowisko w sprawie limitów emisji konkretnych substancji. Po tym będą się mogły rozpocząć negocjacje z PE na ten temat.

PAP/ as/