We wrześniu więcej o przyszłości górnictwa
Do 4 września trwają konsultacje i uzgodnienia międzyresortowe przygotowanego przez Ministerstwo Energii Programu dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce - poinformowała dyrektor departamentu górnictwa w resorcie energii Anna Margis
Potem dokumentem ma zająć się rząd. Resort energii przygotowuje także podobny program dla górnictwa węgla brunatnego - obecnie ten dokument jest na etapie uzgodnień wewnątrz resortowych.
Programu dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce, obejmujący okres do 2030 r., to dokument liczący blisko 100 stron. Został przygotowany w poprzednich miesiącach przez 28-osobowy zespół, w którego skład weszli przedstawiciele rządu, parlamentarzyści, przedstawiciele strony społecznej oraz przedsiębiorcy.
Program był już prezentowany podczas posiedzenia zespołu trójstronnego ds. bezpieczeństwa socjalnego górników, który obradował pod koniec czerwca br. w Katowicach. Z zawartych w nim prognoz wynika, że w 2030 r. polska gospodarka nadal będzie potrzebowała - w zależności od przyjętego scenariusza - od 56,5 do nawet 86 mln ton węgla kamiennego.
Margis przypomniała, że przyczyną rozpoczęcia prac nad nim była potrzeba określenia kierunków rozwoju polskiego górnictwa węgla kamiennego w najbliższych latach oraz określenia polityki rządu wobec tego sektora.
Głównym celem programu jest osiągnięcie i utrzymanie takiego stanu polskiego sektora węglowego, aby rentowne, efektywne, innowacyjne górnictwo mogło zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne i wspierało konkurencyjność krajowej gospodarki.
Narzędziem wspierającym działania w sektorze węglowym ma być nowa, kompleksowa ustawa o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, która - jak zapisano w programie - powinna zostać przyjęta do 2020 r. Ma ona m.in. określić możliwość finansowania dodatkowych zadań w sektorze węglowym po 2020 r. Wcześniej, w latach 2016-2020, łączne zapotrzebowanie górnictwa na dotację budżetową, służącą sfinansowaniu zadań wynikających z już podjętych decyzji, oszacowano w Programie na ponad 10 mld 421,1 mln zł, z czego blisko 5,5 mld zł to koszty redukcji zdolności produkcyjnych, a ok. 3,5 mld zł to koszty roszczeń pracowniczych (w tym ponad 3,1 mld zł - osłony socjalne, głównie tzw. urlopy górnicze).
Zawarta w Programie prognoza polskiego zapotrzebowania na węgiel została oparta na szacunkach ekspertów Polskiej Akademii Nauk, którzy w tzw. scenariuszu niskim, określającym minimalne zużycie węgla kamiennego w 2030 r., przy zaniechaniu prac rozwojowych w tym sektorze, oszacowali roczne zapotrzebowanie na 56,5 mln ton. W scenariuszu referencyjnym, w którym krajowy rynek węgla utrzymuje zużycie na poziomie zbliżonym do stanu obecnego, byłoby to w 2030 r. ok. 71 mln ton, a w scenariuszu wysokim, zakładającym rozwój rynku dla węgla energetycznego - aż 86,1 mln ton. W każdym scenariuszu węgiel kamienny, wraz z brunatnym, pozostają podstawowymi nośnikami energii w Polsce w 2030 r.
Podzielony na dziewięć rozdziałów Program dla górnictwa składa się z dwóch części. Pierwsza to diagnoza oraz analiza obecnego stanu sektora węgla kamiennego. Wynika z niej m.in., iż w Polsce jest ok. 31 mld ton niezagospodarowanych zasobów węgla kamiennego, co stanowi dostateczną rezerwę dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Druga część dokumentu wskazuje na cele Programu oraz metody ich realizacji.
Wśród dziesięciu szczegółowych celów jest m.in. ustabilizowanie rentowności i płynności finansowej przez dostosowanie produkcji do potrzeb rynku, kontynuacja integracji górnictwa z energetyką, zapewnienie pokrycia krajowych potrzeb, inwestycje w dotarcie do nowych złóż i poprawa efektywności wydobycia, rozwój kompetencji pracowników, wspieranie i rozwój czystych technologii węglowych, innowacyjność i poprawa bezpieczeństwa w kopalniach, dywersyfikacja przemysłowego wykorzystania węgla kamiennego, ujednolicenie i uproszczenie systemu wynagradzania w górnictwie oraz dokończenie działań restrukturyzacyjnych, m.in. włączenie Kompanii Węglowej (która przed rokiem przekazała swoje kopalnie do PGG) do Spółki Restrukturyzacji Kopalń. Cele mają być mierzalne, poprzez zaproponowane wskaźniki.
Program wskazuje możliwe do podjęcia działania, służące realizacji założonych celów. Odnośnie ustabilizowania i zapewnienia efektywności w segmencie węgla energetycznego mowa np. o Górnośląskiej Grupie Producentów Węgla Energetycznego oraz Sektorowym Funduszu Stabilizacyjnym i Dynamicznej Mapie Parytetów Cenowych. W segmencie węgla koksowego program zakłada budowę efektywnego modelu grupy węglowo-koksowej, której liderem jest Jastrzębska Spółka Węglowa. Inny przewidziany w programie projekt to Sektorowa Dynamiczna Baza Zasobowa dla górnictwa węgla kamiennego.
Realizację programu ma monitorować komitet lub grupa działająca przy pełnomocniku rządu ds. restrukturyzacji górnictwa węgla; obecnie tę funkcję pełni wiceminister Tobiszowski.
Po zakończeniu uzgodnień międzyresortowych dokumentem powinien zająć się Komitet Stały rządu, a w konsekwencji rząd.
SzSz(PAP)
