Zarządcy dróg zapominają o podróżnych

W zbyt wolnym tempie przybywa miejsc obsługi podróżnych (MOP). Jak wskazuje NIK nierzadko zdarza się, że takie MOP udostępniane są podróżnym dopiero po kilku latach od oddania do użytkowania odcinka autostrady lub drogi ekspresowej.

Co więcej często są oddalone od siebie o wiele kilometrów (w skrajnych przypadkach nawet ponad 150 km), co niekorzystnie wpływa zarówno na komfort podróżowania tymi drogami, jak i bezpieczeństwo w ruchu drogowym. A te, które już są, są źle oznakowane, przez co kierowcy łatwo mogą przegapić miejsce odpoczynku.

Według NIK na tablicach informacyjnych dotyczących miejsc obsługi podróżnych brakuje informacji o odległości do kolejnego MOP, co jest już standardem w krajach Europy Zachodniej.

Polskie drogi wchodzą w skład sieci międzynarodowej dróg „E”. Umowy międzynarodowe , a także krajowe przepisy określające warunki techniczne jakim powinny odpowiadać drogi publiczne, obligują by przy autostradach i drogach ekspresowych znajdowały się miejsca obsługi podróżnych (MOP).

Oglądaj też telewizję wPolsce.pl:

Na MOP - w zależności od kategorii - oprócz miejsc postojowych powinny znajdować się także: urządzenia wypoczynkowe i sanitarne, stacja paliwowa, obiekty gastronomiczno-handlowe, stanowiska obsługi pojazdów, obiekty noclegowe.

Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, jako zarządca dróg krajowych odpowiada za zapewnienie projektowania i budowania autostrad oraz dróg ekspresowych zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami prawnymi.

Rozmieszczenie i rodzaje MOP przewidzianych do wykonania na planowanym do realizacji odcinku drogi klasy A (autostrada) lub S (droga ekspresowa) określa się w programie zagospodarowania drogi (tę funkcję pełni Koncepcja programowa drogi.), uwzględniając prognozowane natężenie ruchu oraz uwarunkowania wynikające z lokalizacji trasy drogi-informuje NIK

Pod względem długości autostrad, Polska na tle Europy Zachodniej nie wypada najlepiej.

Według stanu na koniec września 2017 r. w Polsce użytkowano 1640 km autostrad. W bezpośrednim zarządzie GDDKiA pozostawało 1172 km autostrad oraz 1671 km dróg ekspresowych. W zarządzie koncesjonariuszy znajdowały się odcinki autostrad A1, A2 i A4 o łącznej długości 468 km, z tego:

• 152 km wynosiła długość odcinka autostrady A1 Gdańsk-Toruń, który pozostawał w zarządzie spółki Gdańsk Transport Company SA (GTC SA);

• 255 km wynosiła łączna długość odcinków autostrady A2 na trasie Świecko-Konin, którymi zarządzają spółki z grupy Autostrada Wielkopolska SA (AW SA);

-61 km wynosiła długość odcinka autostrady A4 Katowice-Kraków, którym zarządzała spółka Stalexport Autostrada Małopolska SA (SAM SA).

Na użytkowanych w Polsce odcinkach autostrad funkcjonowały łącznie 62 MOP kategorii II lub III oraz 80 MOP kat. I. Uwzględniając fakt, że autostrada posiada dwie jezdnie, a MOP obsługuje zazwyczaj jeden kierunek jazdy, można przyjąć, że miejsca obsługi podróżnych różnych kategorii dostępne były dla podróżujących autostradami średnio co ok. 23 km, przy czym MOP z poszerzonym zakresem usług obejmującym stację paliwową (kat. II lub III) dostępne były średnio co ok. 53 km. Najdłuższym odcinkiem bez stacji paliwowej dostępnej bezpośrednio na autostradzie, tj. na MOP II lub III kategorii, był wschodni odcinek A4 o długości ok. 180 km.

Zdaniem NIK, GDDKiA nie ma skutecznej strategii pozwalającej na doprowadzenie do wyposażenia MOP rozmieszczonych w „niedochodowych” lokalizacjach, w urządzenia i obiekty usługowe przewidziane obligatoryjnym programem funkcjonalnym.

Niektóre lokalizacje MOP nie są jednak atrakcyjne dla komercyjnych podmiotów gospodarczych, ze względu na brak realnych perspektyw odzyskania środków zainwestowanych w budowę obiektów usługowych oraz nieopłacalność bieżącej działalności.

Od oddania do użytku wybudowanego odcinka autostrady do przekazania podróżnym do korzystania MOP ze stacją paliw (wykonanych w standardzie kategorii II lub III) upływało od kilku miesięcy do kilku lat, a w skrajnym przypadku nawet ponad 10 lat (MOP III Oleśnica Mała na A4). Po ponad 9 latach udostępniono podróżnym MOP II Witowice na A4.

Na użytkowanych odcinkach dróg ekspresowych przewidziano wykonanie 51 MOP, z których dotychczas (stan na koniec września 2017 r.) oddano podróżnym do korzystania 15 (29 proc.), 23 miejsca obsługi podróżnych (45 proc.) nadal funkcjonowały jako MOP, natomiast 13 (25 proc.) wciąż nie było udostępnionych, nawet w najniższym standardzie.
Pocieszeniem może być jednak fakt, że średnia odległość pomiędzy MOP ze strefą usług jest w naszym kraju podobna jak w krajach o gęstszej sieci autostrad.