PKN Orlen widział szerzej i dalej…
Rynek nie lubi próżni. Wygrywa ten kto widzi szerzej i dalej, ma odwagę podjąć ryzyko na przekór ogólnym tendencjom
Liderzy mają tą przewagę, że wykorzystują nadążające się okazje i nadzwyczajne sytuację, ale również tworzą trendy i budują modele do naśladowania. Tak też się stało już kolejny raz, że to PKN Orlen wyprzedził innych w wizji. Dziś inni korzystają z korzystają z wiedzy, know-how, kierunków określonych przez koncern. Czy to źle? Nie, tradycyjnie wszyscy uczą się od najlepszego. Faktem jednak jest, że PKN Orlen był pionierem, liderem ogłaszania zmian, a inne spółki skarbu państwa po roku od ogłoszenia przez Orlen mówią o tym, co spółka zawarła w strategii już w listopadzie 2020 roku. Na Forum Ekonomicznego w Karpaczu mieliśmy do czynienia z powszechną implementacją strategii naśladownictwa.
Premia za odwagę
PKN Orlen już w listopadzie 2020 roku zawarł w swojej strategii ORLEN 2030 kluczowe zagadnienia dotyczące przyszłości spółki. W dokumencie ujęto m.in. wskazanie na rozwój technologii, w tym wzrost efektywności kosztowej odnawialnych źródeł energii oraz elektryfikacja transportu i przemysłu. Postawiono na identyfikację i odpowiedź wobec preferencji konsumentów. Bazowało to na ocenie ewolucji oczekiwań klientów wobec dostawców produktów i usług. Zainwestowano w pro aktywność i zwrócenie uwagi na rosnącą świadomość konsumencką. Zadbano również o otoczenie. Troska m.in. o cele redukcji emisji do otoczenia gazów cieplarnianych, co było nowatorskie, ale odpowiadało na oczekiwania społeczne, szczególnie młodego pokolenia i wpisywało się w wyzwanie Nowego Zielonego Ładu Unii Europejskiej. Zaplanowano szerokie działania wobec ambicji społeczeństw zmniejszenia oddziaływania na środowisko. Wiązało się to z koniecznością podjęcia inwestycji kosztownych finansowo, ale ostatecznie w wymiarze ekonomicznym generującym znaczne korzyści.
Odważne i nowatorskie decyzje pozwoliły na zbudowanie innowacyjnej strategii. To dzięki zapowiadanej rok temu strategii ORLEN 2030 koncern staje się biznesowym liderem zrównoważonej transformacji nie tylko w Polsce, ale również w Europie Środkowej.
Koncern staje się dostawcą zintegrowanych usług dla klientów. Mulitenergetyczność pozwala na zaspokajanie potrzeb paliwowych, energetycznych i zakupowych, w oparciu o obecne i nowe kanały oraz technologie cyfrowe. Podjęte działania umożliwiają przekształcenie biznesu w koncern charakteryzujący się jeszcze wyższą odpowiedzialnością społeczną. Mowa tu o inwestycjach w zrównoważony rozwój, transformację energetyczną, dekarbonizację, recykling i wszelkie podejmowane inicjatywy społeczne, szczególnie widoczne w okresie pandemii Covid-19.
Na konkurencyjnym rynku i przy burzliwych warunkach możliwe stało się stabilne budowanie wartości. Jest to możliwe dzięki koncentracji na maksymalizacji zwrotu z inwestycji przy zachowaniu stabilnego bilansu.
PKN Orlen de facto staje się jednym z wiodących graczy w Europie. Obecność w ponad 10 krajach Europy wzdłuż całego łańcucha wartości pozwala na przejmowanie obszarów biznesowych, jak tez stabilizowanie biznesu w dłuższym okresie. Powyższe pozwoliło na to, że można dziś już powiedzieć, iż PKN Orlen stał się liderem transformacji energetycznej w regionie. Dziś koncern posiada największy portfel atrakcyjnych aktywów w energetyce odnawialnej i niskoemisyjnej, z możliwością przyszłej konwersji na wodór.
Miliardy na zdrowszą energię
To w ramach planów strategicznych już w listopadzie 2020 r. PKN Orlen zakładał nakład 30 mld złotych m.in. na dekarbonizację i poprawę efektywności energetycznej, rozwój energetyki odnawialnej, rozbudowę mocy w biopaliwach i biomateriałów, rozwój w obszarze recykling czy budowę pozycji w paliwach alternatywnych: elektromobilność, wodór, CNG/LNG. A tak modna dziś w deklaracjach wielu podmiotów i pożądana z punktu widzenia oczekiwań społecznych, jak też polityk unijnych, neutralność emisyjna zostanie osiągnięta przez całą Grupę Orlen do 2050 roku.
To PKN Orlen był pionierem wśród spółek skarbu państwa, ogłaszającym zmiany wynikające z mega trendów konsumenckich oraz regulacji europejskich. Zawarł w swojej dziesięcioletniej strategii szerokie plany troski o środowisko, potwierdzając swój wkład w Nowy Zielony Ład czy RED II. To wówczas podjęto decyzje o ograniczeniach dla opakowań jednorazowych w strukturach sprzedaży detalicznej. Aby temu wyzwaniu sprostać w wciągu 10 lat przeznaczonych zostanie nawet do 3% nakładów CAPEX na innowacje i B+R w Grupie, co da łącznie ok. 3 mld. zł. kładąc nacisk na zielone technologie. Zaplanowano rozwój funduszu Corporate Venture Capital (CVC), jak też rozbudowę i integrację Centrum Badawczo-Rozwojowego, co skutkować będzie wdrożeniem innowacji we wszystkich segmentach biznesowych koncernu.
Zaskoczeniem dla konkurencji było też oparcia biznesów o mega-trendy konsumenckie, w tym cyfryzacja kanałów sprzedaży, ekonomia „tu i teraz”, a tym samym dążenie do dostarczania kompleksowej i spersonalizowanej oferty dla klientów detalicznych. Szeroko wdrażana cyfryzacja pozwala na zintegrowanie i uelastycznienie usług i produkcji. Implementacja rozwiązań cyfrowych pozwalające na znaczne podniesienie efektywności procesów i ograniczenie śladu środowiskowego. Cyfryzacja pozwala również na optymalizację zużycia surowców oraz obniżenie ślad środowiskowy. Następuje wdrażanie zaawansowanych systemów predykcyjnych i analitycznych zarówno w produkcji, jak i sprzedaży. Co więcej stosowana jest szeroko cyfryzacja kontaktu z klientem.
W rok tyle, co w dekadę
Koncern postawił na rozwój nawet w okresie koronakryzysu. To pozwala na uruchamianie nowych platform wzrostu tworzących zintegrowaną ofertę dla klienta detalicznego. Konsekwentnie doskonalona jest jakość usług. Następuje powiększenie sieci stacji paliw, zarówno organicznie i nieorganicznie (w przypadku dostępności atrakcyjnych celów M&A) na obecnych i potencjalnie nowych rynkach. Innowacyjne myślenie rynkowe skutkowało zwiększeniem liczby punktów styku z klientami, m.in. przez punkty odbioru paczek. Dalszy rozwój oferty gastronomicznej i sklepowej stał się już standardem i nie dziwi już nikogo. Wpisując się w trendy gospodarki wirtualnej następuje rozszerzenie działalności poza stacjami dzięki nowym formatom oraz działalności e-commerce. W różnych biznesach czas płynie z odmienną dynamiką. W PKN Orlen wydaje się, że rok to dekada. Faktycznie to co gdzie indziej implementowane jest przez lata, tu udaję się zrealizować w 12 miesięcy. Spróbujmy podsumować co się zadziało w ciągu roku od ogłoszenia strategii Orlen 2030? A to tylko wybrane obszary działalności. Po pierwsze prowadzona są zaawansowane prace związane z fuzją Orlen – PGNiG – Lotos. Tu warto odnotować profesjonalizm kierownictwa Ministerstwa Aktywów Państwowych. To chyba największy projekt biznesowy w historii spółek skarbu państwa, a na pewno najbardziej skomplikowany i wielowymiarowy.
Po drugie i kolejne, w maju br. PKN Orlen otworzył Centrum Badawczo-Rozwojowe w Płocku. Z kolei w czerwcu podpisano umowy ramowe z firmą Synthos dotyczącą SMR. W sierpniu PKN ORLEN i Energa, należąca do Grupy ORLEN, zawarły porozumienie w sprawie finansowania budowy elektrowni gazowo-parowej w Grudziądzu. To kolejny krok w realizacji strategii ORLEN2030 zakładającej rozwój niskoemisyjnych źródeł gazowych i zabezpieczenie systemu elektroenergetycznego opartego na odnawialnych źródłach energii. Również w sierpniu 2021 koncern podpisał list intencyjny z PKP i PESA o współpracy na rzecz wdrożenia technologii wodorowych w transporcie szynowym. Spółki chcą razem prowadzić projekty badawczo-rozwojowe i działania zmierzające do zastosowania wodoru na kolei jako paliwa zasilającego pojazdy szynowe. Działania te wpisują się w strategię ORLEN2030, zakładającą dynamiczny rozwój paliw alternatywnych. W tym samym miesiącu PKN ORLEN aktywnie angażuje się w realizację polityki energetycznej Polski. Koncern podjął strategiczne partnerstwo z amerykańską firmą GE Renewable Energy, jednym z wiodących na świecie producentów turbin dla morskich elektrowni wiatrowych. Podpisano porozumienie, które wzmocni konkurencyjność PKN ORLEN w staraniach o nowe koncesje na farmy wiatrowe w polskiej strefie ekonomicznej na Bałtyku. Współpraca firm stanowi kolejny etap realizacji strategii ORLEN2030, zakładającej osiągniecie przez koncern neutralności emisyjnej do 2050 roku.
Na koniec warto odnotować plany na wrzesień. PKN Orlen jesienią uruchomi usługę Orlen Paczka, która zastąpi Paczkę w Ruchu.
Październik, listopad i grudzień będą równie ciekawie. Jednak o tym konkurencja dowie się znowu w pełni zaskoczona. Jak to zwykle bywa w przypadku PKN Orlen. Osobiście trzymam kciuki, bo nawet z tego zaskoczenia inne spółki mogą wyciągnąć dobre wnioski dla swoich bieżących biznesów i planów strategicznych. Warto powalczyć o drugie i trzeci miejsce…
Dr Artur Bartoszewicz Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
