Czy muszę płacić kierownikom i zastępcom kierowników wynagrodzenie za nadgodziny?
Generalna reguła wynikająca z Kodeksu pracy (art.1514) stanowi, że kadra kierownicza nie może ubiegać się o dodatkowe wynagrodzenie z racji pracy w godzinach nadliczbowych.
Przykład: Kuba jest zastępcą kierownika piekarni, podczas nieobecności kierownika ma prawo wydawać wiążące polecenia piekarzom, sam jednocześnie wypieka chleby, także w godzinach nadliczbowych. Pracuje w ten sposób 2, 3 razy w tygodniu.
Pracodawca nie wypłaca Kubie dodatkowego wynagrodzenia bowiem twierdzi, że ten jest kierownikiem. Czy jego działanie jest zgodne z prawem? Czy Kuba jest kierownikiem w myśl art. art.1514 ?
Kubę należy traktować jako kierownika o którym mowa w art.1514 kp. To nie nazwa stanowiska determinuje zajmowanie stanowiska kierowniczego. Kierownik, o którym mowa w art.1514 kp, któremu za pracę w nadgodzinach co do zasady wynagrodzenie się nie należy, to osoba która może wydawać wiążące polecania podwładnym, także dotyczące wykonywania przez nich prac w nadgodzinach, właśnie pod okiem zlecającego kierownika.
patrz. wyr. Sądu Apelacyjnego w Krakowie, z dnia 3 kwietnia 2013 r., III Apa 30/2013, i wyr. Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 grudnia 2011 r., III Apa 43/2011.
Szeroko podkreśla się w orzecznictwie, że kierownicy nie mogą być pozbawiani prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach, w sytuacji kiedy wykonywanie przez nich pracy w nadgodzinach jest wynikiem złej organizacji pracy albo gdy regularnie dochodzi do wykonywania przez nich pracy w nadgodzinach np. 3 razy w tygodniu. W ewentualnym procesie to na pracowniku będzie spoczywał ciężar udowodnienia, że organizacja pracy była wadliwa.
Wynagrodzenie nie będzie przysługiwało kierownikom wtedy, gdy jedynie sporadycznie, w wyjątkowych sytuacjach, a nie stale będą wykonywali pracę ponad obowiązujące ich normy czasu pracy.
patrz. wyr. Sądu Najwyższego, z dnia 24 czerwca 2013 r., II PK 350/2012; wyr. Sądu Najwyższego, z dnia 6 grudnia 2013 r., I PK 143/2012; wyr. Sądu Najwyższego, z dnia 10 czerwca 2010, I PK 6/2010.
Wprowadzenie do kodeksu pracy przepisu, który zwalnia pracodawcę z obowiązku wypłaty dodatkowej pensji kierownikom było podyktowane tym, że kierownicy mają dużą swobodę w organizowaniu sobie pracy, a skoro tak to ustawodawca wyszedł ze słusznego założenia, że kierownik nie może żądać dodatkowej pensji kiedy niewłaściwie zorganizował sobie pracę, wskutek czego musiał pracować w nadgodzinach. Nie oznacza to, że pracodawca może stale tak kształtować obowiązki kierowników, że ich wykonanie w normie czasu pracy jest niemożliwe. Gdyby tak było, pracodawca nie jest zwolniony z obowiązku zapłaty dodatku.
patrz. wyr. Sądu Najwyższego, z dnia 15 grudnia 2010 r., II PK 146/2010.
