Radykalny plan dla Europy, który ma pogrążyć Rosję

Zestaw propozycji przedstawionych w raporcie Transport & Environment proponuje rozwiązania które nie tylko pogrążą rosyjska gospodarkę, ale i radykalnie zmniejszą emisję dwutlenku węgla. Pytanie tylko, czy są one realne?

Ponad 30-stronnicowy raport wraz z licznymi rozwiązaniami, opublikowany przez Transport & Environment, przedstawia plan uniezależnienia się Unii Europejskiej nie tylko od rosyjskiej ropy, ale od ropy w ogóle. Jak ujęli autorzy raportu, nie ma sensu zamienianie „jednego państwa autorytarnego na drugie.”

Rozwiązania zostały podzielone na trzy obszary – działania krótkoterminowe, możliwe do wprowadzenia jeszcze w 2022, średnioterminowe i długoterminowe, z horyzontem aż do 2050.

Raport jest stosunkowo długi i szczegółowy, toteż gorąco zachęcam do zapoznania się z nim osobiście w całości. Przedstawię jednak najciekawsze propozycje autorów, bowiem zaprezentowanie w nim rozwiązania nie sprowadzają się do banałów zachęcających do inwestowania w niekoniecznie wydajne OZE i samochody elektryczne (chociaż i takie rozwiązania zostały zaproponowane). Naturalnie, należy je poddać surowej analizie i ocenie, niewątpliwie jednak warto im się przyjrzeć.

1. Rozwiązania krótkoterminowe

• Likwidacja zniżek na paliwo i zastąpienie ich zasiłkami – jak przekonują autorzy raportu, niższe ceny paliw napędzają ich konsumpcję, a najbardziej korzystają na tym najbogatsi. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest wprowadzenie zasiłków bezpośrednich dla osób uboższych.

• Zwiększenie wymiaru pracy zdalnej – jak dowiodła pandemia, praca zdalna znacząco pomaga obniżyć konsumpcję paliwa. Zachęcanie małych przedsiębiorstw, a wymuszanie na wielkich korporacja modelu pracy zdalnej lub mieszanej zdecydowanie pozwoli zredukować zapotrzebowanie na ropę.

• Przedłużenie pandemicznych obostrzeń na loty biznesowe – obecnie, loty biznesowe stoją za olbrzymią ilością „zbędnych” emisji. Jak przekonują autorzy raportu, większość z nich jest w gruncie rzeczy bezcelowa i powinna zostać jak najbardziej to możliwe ograniczona.

Raport proponuje też rozwiązania w dziedzinie poruszania się po drogach samochodów. Między innymi wymiana opon tirów, zachęcanie do wybierania transportu publicznego lub rowerów. Ciekawie prezentują się przy tym dane dotyczące poruszania się w mieście. 30% podróży samochodowych w Europie to odcinki poniżej 3km, 50% - poniżej 5 km. Jednocześnie, zazwyczaj poruszanie się po mieście jest przyczyną sporej ilości emisji przy pokonywaniu relatywnie niewielkich odległości.

Autorzy zachęcają przy tym, by rozpocząć od pozytywnych zmian w transporcie miejskim, jak tańsze bilety czy rozbudowa sieci komunikacyjnej. Nie zostało sprecyzowane w raporcie, jak dokładnie miałyby wyglądać „dni bez samochodu” – czy byłyby one obowiązkowe, czy raczej stanowiły formę zachęty

2. Rozwiązania średnioterminowe

• Poprawa efektywności transportu drogowego – wymiana opon, poprawa aerodynamiki, płynności zamówień, unikanie „pustych” podróży. Rozwiązania te mają na celu zmniejszenie emisji tam, gdzie transportu drogowego uniknąć się nie da, tj. przy samochodach ciężarowych. O ile wyliczenia autorów raportu są prawidłowe, istnieje możliwość znaczącej redukcji zużycia paliw w skali całej Unii Europejskiej, jeśli floty samochodów ciężarowych ulegną modernizacji.

• Zwiększenie efektywności transportu morskiego – optymalizacja pracy silników, zmniejszenie prędkości ruchu i drobne, acz istotne w skali całej Unii Europejskiej poprawki mogą zaowocować znaczącą redukcją zużycia paliw na statkach towarowych.

• Rozwój transportu kolejowego – przede wszystkim w zakresie turystyki, z uwagi na fakt, że taka forma podróżowania jest obecnie najbardziej ekonomiczna pod względem konsumpcji paliw.

Warto dodać przy tym, że wiele rozwiązań jest dosyć kontrowersyjna. Proponowane jest nakładanie podatków na większe floty samochodowe w firmach, ograniczenie ekspansji lotnik, czy radykalne zacieśnianie norm CO2 w nowych samochodach, w połączeniu oczywiście z promocją aut elektrycznych.

Jednocześnie autorzy proponują ciekawe rozwiązania dotyczące…systemów urlopowych. By wynagrodzić konieczność przesiadki z samolotu na pociąg, przedstawiona została propozycja, by do urlopów długoterminowych pracodawca doliczał jeden dodatkowy dzień, który umożliwiałby pracownikowi dotarcie to miejsca wypoczynku. Inną propozycję jest reorganizacja pracy tak, by można było pracować z pociągu przez krótki okres. Wprowadzenie obu tych rozwiązań stanowiłoby ciekawą alternatywę dla samolotów, bowiem pracownik mógłby zyskać jeden dodatkowy dzień wolnego, nie tracąc nic z puli urlopowej, a dodatkowo czas, który potrzebuje na dotarcie na miejsce, mógłby poświęcić pracy. Całościowo, mogłaby to być na pewno ciekawa alternatywa.

3. Rozwiązania długoterminowe

Rozwiązania w tej kwestii stanowią przede wszystkim przedłużenie rozwiązań długoterminowych, aczkolwiek warto dodać, że autorzy proponują także rozwój transportu poprzez żeglugę śródlądową.

Autorzy proponują także zwiększoną elektryfikację kolei, rozwój międzynarodowych, wewnątrzunijnych sieci kolejowych, a wszystko to powiązać z intermodalnym transportem. Według raportu, obecnie system intermodalny jest przede wszystkim wdrażany przez pojedyncze firmy, co jest działaniem niewystarczającym do redukcji zużycia paliw. Podsumowując, raport Transport & Environment jest ciekawym opracowanie, które zawiera wiele rozwiązań, mających uniezależnić jak najmocniej Europę od ropy. Do 2030, Unia Europejska mogłaby całkowicie uniezależnić się pod tym względem od Rosji. W połączeniu z dywersyfikacją źródeł gazu i rozbudową elektrowni jądrowych oraz OZE, być może Moskwa zostałaby całkowicie odcięta od europejskiej gospodarki.

Pozostaje jednak pytanie, jakim kosztem?

Całość raportu można przeczytać na stronie https://www.transportenvironment.org/