NIK pozytywnie ocenia poziom rezerw dewizowych

Zespół wGospodarce

Portal informacji i opinii o stanie gospodarki

Udostępnij:

Opublikowano: 2 kwietnia 2014, 09:15

Aktualizacja: 2 kwietnia 2014, 10:52
Powiększ tekst

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła zarządzanie przez Narodowy Bank Polski rezerwami dewizowymi w latach 2009-2013. W tym okresie poziom rezerw był adekwatny do sytuacji gospodarczej kraju - informuje rzecznik NIK Paweł Biedziak.

Według Izby, NBP zapewnił bezpieczeństwo rezerw dewizowych, płynność odpowiednią do potrzeb oraz osiągnął dodatnią stopę zwrotu z ich inwestowania. NIK wskazuje, że w okresie objętym kontrolą nastąpił prawie dwukrotny wzrost poziomu rezerw - z 44,1 mld euro do 81,9 mld euro, czego wynikiem był wzrost wiarygodności Polski na arenie międzynarodowej. Większość mierników adekwatności poziomu rezerw określonych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy wskazywała, iż zapewniają one bezpieczeństwo ekonomiczne kraju.

W ocenie inspektorów NIK, NBP zarządzał rezerwami w oparciu o długoterminową, corocznie aktualizowaną strategię zarządzania rezerwami dewizowymi. Bank centralny naszego kraju skutecznie realizował działania, które przyczyniły się do podwyższenia stopy zwrotu, przy zachowaniu odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa rezerw. Działania te obejmowały m.in. rozszerzenie koszyka walut, zakup nowych, bardziej dochodowych papierów wartościowych czy poprawę zarządzania ryzykiem inwestycyjnym.

Efektywność zarządzania rezerwami była regularnie monitorowana poprzez odniesienie stóp zwrotu rezerw do stopy zwrotu portfela porównawczego. W większości okresów rocznych NBP odnotowywał dodatnie wskaźniki efektywności (wyjątkiem był rok 2011). W całym okresie zysk z tytułu zarządzania rezerwami wyniósł 24,8 mld zł.

W okresie niestabilności na światowych rynkach finansowych NBP minimalizował ryzyko inwestycyjne poprzez ograniczenie kręgu kontrahentów do najbardziej wiarygodnych instytucji oraz skrócenie terminów inwestowania - stwierdza NIK. Np. inwestycje w papiery rządowe Irlandii i Hiszpanii zakończono odpowiednio w sierpniu 2010 i marcu 2011 r., czyli przed zaostrzeniem kryzysu finansowego w tych krajach w drugiej połowie 2011 r.

Kontrola NIK wykazała, że wzrost poziomu rezerw wynikał przede wszystkim z napływu walut z funduszy unijnych. Spowodował on ponadsiedmiokrotny wzrost nadpłynności sektora bankowego w latach 2009-2013 (z 18 mld zł do 126,5 mld zł) i prawie czterokrotne zwiększenie kosztów jej ograniczenia przez NBP (z 1,2 mld zł do 3,8 mld zł). Od 2012 r. koszty te przewyższały wynik osiągnięty poprzez zarządzanie rezerwami dewizowymi.

NIK uważa, że aby zminimalizować niekorzystny wpływ nadpłynności na politykę pieniężną celowe jest stabilizowanie poziomu rezerw dewizowych. Jednocześnie, zdaniem Izby, skutki wzrostu rezerw mają drugorzędne znaczenie wobec podstawowych ustaleń kontroli potwierdzających bezpieczeństwo i stabilność rezerw oraz ich adekwatność do sytuacji gospodarczej Polski.

Od 2010 r. NBP nie lokował złota dewizowego, rezygnując z możliwych do uzyskania przychodów szacowanych na ok. 4,1 mln euro. NIK skierowała do prezesa NBP wniosek pokontrolny o rozważenie uelastycznienia polityki lokowania złota dewizowego w instytucjach finansowych o najwyższym poziomie wiarygodności. Prezes NBP przyjął wniosek do realizacji. Kontrola NIK wykazała, że przez cały okres trwania kontroli aż 95 procent złota dewizowego (98 ton) przechowywano w Banku Anglii, co pozwalało na lokowanie kruszcu i generowanie przychodów z tego tytułu.

(PAP)

awy/ pad/ ura/