Firmy pod lupą: wykroczenia za 30 tys. zł. Katalog naruszeń

Firmy w tym roku muszą liczyć się z wieloma nowymi obowiązkami, a pracownicy nie mogą narzekać na brak korzystnych dla nich zmian, bo znowelizowany Kodeks pracy w dużej mierze wyczerpuje zgłaszane wcześniej oczekiwania. Na pewno jednak zarówno pracodawcy i pracobiorcy powinni uważać na konkretne naruszenia prawa, które w oczywisty sposób prowadzą do nakładania dotkliwych kar.

W przypadku firm każdego rodzaju, niezależnie od wielkości, liczby pracowników czy rodzaju własności, do takich ciężkich przewin wobec zatrudnionych zalicza się m.in:

• Zawarcie umowy cywilnoprawnej w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę,

• wypowiedzenie lub rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy bez wypowiedzenia, naruszające w sposób rażący przepisy prawa pracy,

• naruszanie przepisów o czasie pracy lub przepisów o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem,

• niewypłacanie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia, przysługującego pracownikowi,

• bezpodstawne obniżanie wysokości wynagrodzenia lub świadczenia, albo dokonywanie bezpodstawnych potrąceń,

• nieudzielanie przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawne obniżanie wymiaru tego urlopu,

• niewydanie pracownikowi świadectwa pracy,

• nieprzestrzeganie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

A jakie kary mogą być nałożone za takie przewinienia?

Portal Puls HR podaje, że orzekaniem w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika zajmują się sądy rejonowe. Podstawą wszczęcia postępowania jest wniosek o ukaranie. Sporządza go inspektor pracy, który występuje w charakterze oskarżyciela publicznego. Wobec winnego wykroczenia sąd może orzec karę grzywny w wysokości od 1 tys. zł do nawet 30 tys. zł.

Inspektor pracy może też ukarać firmę tylko mandatem karnym w wysokości do 2 tys. zł. Albo jeśli jest to działanie uporczywe 5 tys. zł.

Jeśli dochodzi do łamania praw pracowniczych, pracownik może bez żadnych obaw rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Przysługuje mu również odszkodowanie.

A kiedy można mówić o najcięższych przewinach pracowników, za które grozić może słynna „dyscyplinarka”, czyli natychmiastowe zwolnienie z pracy bez wypowiedzenia?

Prawo pracy daje taką możliwość firmom, a  mówi o tym art. 52 Kodeksu pracy. Zwolnienie następuje natychmiast, kiedy pracownik stanowi zagrożenie dla interesów pracodawcy lub gdy złamał zasady umowy podczas jej trwania lub gdy stracił uprawniania umożliwiające mu wykonywanie obowiązków służbowych.

Do „dyscyplinarki” kwalifikują się m.in: wykonywanie obowiązków służbowych pod wpływem alkoholu albo środków odurzających, przekazywanie poufnych informacji do konkurencji, działanie niezgodne z regulaminem zakładu pracy, nieusprawiedliwione nieobecności w pracy, częste i nieusprawiedliwione spóźnienia, czy nieposzanowanie praw innych współpracowników itp.

Trzeba brać pod uwagę, że od 21 lutego zaczęły obowiązywać przepisy, które umożliwiają pracodawcom prowadzenie kontroli pracowników na obecność w ich organizmach alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu.

Zwolnienie dyscyplinarne musi mieć formę pisemną i spełniać wszelkie wymogi formalne. Powinno ono zawierać przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy o pracę oraz pouczyć pracownika o prawie złożenia odwołania do sądu pracy.

Co istotne pracownik nie musi informować o zwolnieniu dyscyplinarnym potencjalnego nowego pracodawcy.

Warto przypomnieć, że Kodeks pracy dotyczy wyłącznie pracowników zatrudnionych na umowę o pracy. Osoby, które są współpracownikami w ramach umowy-zlecenia czy o dzieło nie podlegają temu zbiorowi zasad. Wiążą ich indywidualne umowy, które w różny sposób mogą regulować kwestie win i kar. Taki współpracownik nie może także korzystać z Sądu pracy, a to duża niedogodność. Za sprawy rozpatrywane w tego rodzaju sądach nie pobiera się bowiem żadnych opłat. Czytaj także: Od dziś szef sprawdzi czy pijesz w pracy!

Czytaj także: Batalia o PPK rozpoczyna się na nowo!