Nowa inwestycja wśród deweloperów – mixed use
Co czwarty środkowoeuropejski deweloper deklaruje, że w 2024 r. skoncentruje działalność w nowym sektorze rynku, najczęściej chodzi o projekty mixed-use oraz mieszkania na wynajem. Ponadto firmy deweloperskie wykazują się znacznie większym optymizmem niż rok wcześniej: 40% z nich zapowiada wzrost ogólnej aktywności rynkowej, wynika z raportu Real Estate Confidence Survey for Central Europe 2024, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte.
Jednym z najbardziej znaczących trendów wśród deweloperów w 2024 r. może okazać się zmiana głównej gałęzi działalności. Co czwarty badany deklaruje, że w najbliższych miesiącach przeniesie swoją uwagę na inny obszar. Tendencja do zmian jest najsilniejsza wśród deweloperów biurowych i handlowych - odpowiednio trzech na czterech i co drugi deklaruje skupienie się na innych sektorach w 2024 r. Ankietowani chcą skoncentrować się najczęściej na projektach mixed-use oraz mieszkaniach na wynajem - czytamy w komunikacie poświęconym raportowi.
Jest to jeden z ciekawszych trendów zaobserwowanych w naszym tegorocznym badaniu. Z jednej strony wynika on ze zmniejszonego zainteresowania określonymi klasami aktywów, takimi jak biura czy centra handlowe. Z drugiej strony, może to być tylko czasowa strategia na przetrwanie ciężkich czasów - skomentował szef zespołu doradztwa nieruchomościowego Deloitte Dominik Stojek, cytowany w komunikacie.
Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Pod względem możliwości inwestycyjnych za najbardziej atrakcyjny wciąż jest uznawany sektor magazynowy. Rosnącą popularnością zarówno wśród deweloperów, jak i inwestorów cieszy się również branża mieszkaniowa, dobrze rokuje także sektor PRS (najem instytucjonalny). Ponad 60% deweloperów planuje sprzedawać projekty bezpośrednio po ich ukończeniu, podobne deklaracje w ostatnim kwartale 2022 roku składało rekordowo niewielu (27%) respondentów. Odwrócenie tej tendencji to sygnał powrotu do bardziej proaktywnej postawy w branży. Ta zmiana jest szczególnie widoczna wśród deweloperów mieszkaniowych, aż trzy czwarte z nich planuje szybką sprzedaż ukończonych projektów, podano także.
Deweloperzy wymieniają różne wyzwania, którym będą musieli stawić czoła w przyszłym roku. Za największe uznawana jest kwestia finansowania (26%), jednym z głównych celów stało się też zabezpieczenie działek na czas ożywienia gospodarczego (23% odpowiedzi). W tym obszarze, w szczególnej sytuacji znajduje się polski rynek ze względu na nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z lipca 2023 r., która w pesymistycznych scenariuszach może zmniejszyć liczbę dostępnych działek pod zabudowę, wynika z raportu.
Opinie uczestników badania dotyczące inwestycji są spolaryzowane, ale świadczą o znacznie większym optymizmie niż w ostatnim kwartale 2022 r. Rok temu jedynie 16% ankietowanych spodziewało się wzrostu wolumenu transakcji, obecnie aż połowa zapatruje się na tę kwestię pozytywnie. Niemal jedna trzecia respondentów przewiduje, że inwestycje zostaną na tym samym poziomie, spadek zapowiada tylko 19% (w porównaniu do 51% w 2022). Warto dodać, że z perspektywy czasu prognozy przedstawione w poprzednich edycjach raportu Deloitte okazały się bardzo trafne, co czyni badanie wiarygodnym materiałem w kontekście predykcji rynkowych - czytamy dalej.
Dostępność produktów inwestycyjnych
Rekordowo wysoka liczba (64%) respondentów uważa, że dostępność produktów inwestycyjnych wzrośnie w ciągu najbliższych trzech lat, a tylko 8% jest przeciwnego zdania. Najlepsze nastroje w tej kwestii prezentują ankietowani z Polski i Czech - odpowiednio 71 i 74% przewiduje zwiększony dostęp do produktów inwestycyjnych. Prawie połowa ankietowanych spodziewa się, że dostępność finansowania dłużnego w nadchodzących miesiącach pozostanie na podobnym poziomie jak obecnie. Panuje przekonanie, że branżę czeka kolejny trudny rok pod względem pozyskiwania finansowania.
W porównaniu do poprzednich edycji raportu polscy respondenci wykazują się bardzo dużym optymizmem w kwestii klimatu podatkowego, aż 40% respondentów uważa, że warunki podatkowe ulegną poprawie. Z kolei ankietowani z Czech podchodzą do tematu podatków pesymistycznie, prawie połowa przewiduje pogorszenie w nadchodzących miesiącach. Spojrzenie na ogół wyników tegorocznego badania sugeruje stopniowe pozytywne zmiany oraz rosnącą dynamikę na rynku nieruchomości - dodał Stojek.
Raport Deloitte Real Estate Confidence Survey for Central Europe jest publikowany corocznie. Badanie przeprowadzono w grudniu 2023 roku. W ankiecie wzięli udział członkowie zarządów, menadżerowie i specjaliści z zakresu rynku nieruchomości operujący przede wszystkim w Polsce, Czechach i na Węgrzech, a także na terenie całej Europy Środkowej. Kwestionariusz składał się z dwóch części. Pierwsza skupiała się na opiniach respondentów dotyczących poszczególnych aspektów ogólnych warunków ekonomicznych w Europie Środkowej w 2024 r. Druga dotyczyła indywidualnych perspektyw biznesowych każdego uczestnika.
CZYTAJ TAKŻE: Mieszkania do użytku - Jest ich mniej
CZYTAJ TAKŻE: „Mieszkania na start” - kluczowe kryterium dochodowe
ISBnews, jb
