Cukier, próchnica i otyłość? Jak dbać o higienę jamy ustnej

Zgodnie z zaleceniami stomatologów, rodzice powinni unikać dodawania cukru do posiłków i przekąsek swoich dzieci, szczególnie w pierwszych dwóch latach ich życia, a także ograniczać jego spożycie w kolejnych latach.

Monitoring Zdrowia Jamy Ustnej prowadzony przez Ministerstwo Zdrowia wskazuje, iż blisko 50 proc. dzieci, czyli średnio co drugi nieletni w wieku trzech lat w Polsce wykazuje objawy próchnicy. Owy stan rzeczy jest konsekwencją przede wszystkim błędów dietetycznych, takich jak słodzenie pokarmów, podawanie cukru przed snem, a także niewłaściwymi nawyki karmienia.

Główna przyczyna

Prof. Dorota Olczak-Kowalczyk, konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej, podkreśla, iż spożycie słodkich napojów, w tym gazowanych, istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia próchnicy oraz otyłości, cukrzycy i chorób układu krążenia. Kwasy obecne w takich napojach, takie jak kwas cytrynowy, jabłkowy, węglowy czy ortofosforowy sprzyjają erozji szkliwa, tym samym potęgując ich destrukcyjny wpływ na uzębienie.

„Rodzice oraz opiekunowie powinni unikać pokarmów lub napojów z cukrem, zarówno z tym dodanym przez producenta jak i przez nich samych. Jest to ważne zwłaszcza w pierwszych latach życia i z pewnością przyniesie nie tylko korzyści dla zdrowia, ale ułatwi kształtowanie korzystnych dla zdrowia preferencji smakowych. Warto pamiętać, że najlepszym napojem do zaspokajania pragnienia jest woda. Mało które dziecko czy nastolatek rozumie, że wypijając puszkę gazowanego napoju słodzonego o objętości 355 ml spożywa nawet do 40 gramów (około 8 łyżeczek) cukru” – tłumaczy prof. Dorota Olczak-Kowalczyk, prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej.

Eksperci wskazują na potrzebę eliminacji cukru z diety dzieci oraz edukacji w zakresie profilaktyki próchnicy, szczególnie w kontekście częstotliwości spożycia cukru. Według badań, wzrost konsumpcji cukru o zaledwie 1 kg rocznie na osobę w wieku 12 lat skutkuje wzrostem częstości próchnicy o około 1 proc..

„W odniesieniu do próchnicy ważne są zarówno ilość jak i częstotliwość spożywania cukru. Ta korelacja jest silna, nie ma już co do tego wątpliwości. Wzrost spożycia cukru o 1 kg na osobę w wieku 12 lat w ciągu roku skutkuje wzrostem frekwencji próchnicy o około 1  proc. - podsumowuje specjalistka.

Nadmierna konsumpcja cukrów prostych sprzyja nie tylko rozwojowi schorzeń uzębienia. Jak podkreślają dietetycy, lekarze oraz dentyści, charakterystyczna dla obecnych czasów zwyżkowa podaż energii pozyskiwana głównie z cukrów staje się przyczynkiem do rozwoju o wiele poważniejszych chorób cywilizacyjnych, takich jak nadwaga czy otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, zawał serca czy nowotwory.

„Nadmierna konsumpcja, szczególnie słodzonych napojów, zwiększa ryzyko wystąpienia otyłości, chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy czy nowotworów. Dlatego właśnie apelujemy do lekarzy dentystów, aby baczniej zwracali uwagę, co jedzą i piją ich pacjenci. Na pytanie „co powinienem jeść?” warto odesłać do aktualnych piramid zdrowego żywienia i aktywności fizycznych opracowanych przez Instytut Żywności i Żywienia, przygotowanych z myślą o dzieciach, dorosłych i seniorach” – mówi prof. Marzena Dominiak, prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.

Odpowiednia profilaktyka

Ważnym aspektem prewencji jest także unikanie przenoszenia bakterii próchnicotwórczych poprzez takie zachowania jak całowanie dziecka w usta, oblizywanie jego sztućców czy smoczków oraz brak odpowiedniej higieny jamy ustnej przed snem, szczególnie po nocnym karmieniu piersią lub butelką.

Pod kątem profilaktyki zaleca się m.in. spożywanie wody jako głównego napoju, rezygnację z podawania słodzonych napojów oraz słodyczy w codziennej diecie, a ich konsumpcję rezerwowanie wyłącznie na okazjonalne sytuacje. Zalecane jest także, aby produkty o potencjalnie kariogennym działaniu były spożywane z umiarem, np. Owoce suszone czy soki owocowe powinny być podawane w jednej porcji, a nie kilkukrotnie w ciągu dnia.

Ponadto, rekomendowane jest stosowanie produktów sprzyjających zdrowiu zębów, bogatych w wapń, witaminę D, fosfor i fluor, takich jak niesłodzone produkty mleczne, ryby morskie oraz warzywa. Spożycie produktów próchnicotwórczych warto zaczynać od początkowych etapów posiłku, kończąc dania produktami mniej agresywnymi dla szkliwa, jak warzywa czy nabiał.

Dla utrzymania zdrowia jamy ustnej istotne jest również utrzymanie regularnej higieny poprzez szczotkowanie zębów po każdym posiłku. Po spożyciu kwaśnych produktów należy najpierw przepłukać usta wodą, gdyż bezpośrednie szczotkowanie może uszkadzać szkliwo.

Stomatolodzy apelują również o regularne wizyty kontrolne, podkreślając, że zdrowie jamy ustnej ma wpływ na stan zdrowia ogólnoustrojowego, co znajduje potwierdzenie w związkach między chorobami jamy ustnej a schorzeniami przewlekłymi, takimi jak choroby serca, cukrzyca czy nowotwory.

Filip Siódmiak

Źródło: https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/zalecenia-zywieniowe-w-walce-z-prochnica/

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje