Dbanie o finanse państwa to współczesny patriotyzm

Jestem przekonany, że Krajowa Administracja Skarbowa to nowoczesna administracja, która zapewni przyjazną obsługę oraz wsparcia podatnika, a także umożliwi poprawę skuteczności i efektywności w zwalczaniu oszustw podatkowych i odzyskiwaniu zaległości podatkowych i celnych, a tym samym zmniejszenie luki podatkowej – pisze w „Polskim Kompasie 2017” Marian Banaś, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, szef Krajowej Administracji Skarbowej

W poczuciu odpowiedzialności za Polskę oraz jej obywateli podjęliśmy ogromne wyzwanie, powołując do życia z dniem 1 marca 2017 r. Krajową Administrację Skarbową (KAS). Powstanie nowej struktury było spowodowane koniecznością dostosowania administracji celnej, podatkowej i skarbowej do obecnych realiów gospodarczych oraz oczekiwań stawianych przez społeczeństwo. Rozproszenie i powielanie niektórych zadań związanych z procesem poboru należności podatkowych i celnych w ramach poszczególnych służb powodowało brak możliwości działania w sposób spójny i jednolity, a zarazem z optymalnym wykorzystaniem dostępnej kadry oraz zasobów organizacyjnych i finansowych. Były to główne argumenty przemawiające za wprowadzeniem zmian. Modernizacja naszej organizacji była też odpowiedzią na potrzeby podatników, w tym przedstawicieli biznesu, a także na wymagania związane z obowiązkiem efektywnego poboru podatków, mającego kluczową rolę dla stabilności finansowej państwa.

Jestem przekonany, że KAS to nowoczesna administracja, która zapewni przyjazną obsługę oraz wsparcie podatnika, a także umożliwi poprawę skuteczności i efektywności w zwalczaniu oszustw podatkowych i odzyskiwaniu zaległości podatkowych i celnych, a tym samym zmniejszenie luki podatkowej. Istotnym celem reformy jest budowanie zaufania i dobrych relacji między administracją skarbową a przedsiębiorcami. Z pewnością przyczyni się do tego efektywna, tzn. rzetelna i szybka, weryfikacja danych przedkładanych przez podatników w deklaracjach podatkowych i dokumentach celnych oraz jednolite i sprawne orzecznictwo w tych sprawach.

Wprowadzone zmiany organizacyjne usprawniły przepływ informacji, którymi wcześniej dysponowały poszczególne piony resortu finansów, gdyż w poprzedniej strukturze informacje gromadzono w trzech różnych miejscach (w administracji podatkowej, kontroli skarbowej oraz Służbie Celnej), a w konsekwencji ich wymiana nie przebiegała tak szybko, jak tego oczekiwano. Szybszy przepływ danych i skoordynowana analiza ryzyka powodują, że kontrole realizowane przez KAS będą skuteczniejsze, nie będą przypadkowe, będą skierowane wobec podmiotów, które wyłudzają pieniądze, działając na szkodę interesu publicznego , a także ze szkodą dla uczciwych firm. Kontroli będzie mniej, a KAS skupi się na kontrolach przeprowadzanych tam, gdzie występują nieprawidłowości. W celu skutecznego realizowania zadań w zakresie zarządzania analizą ryzyka, na bazie dotychczasowych doświadczeń, podjęto decyzję o koncentracji procesów analitycznych w centralnym ośrodku decyzyjnym, tj. w strukturze Ministerstwa Finansów. Tworzony jest również system zbierania i analizowania danych poprzez budowę jednej bazy informatycznej, która ułatwi ich szybką analizę.

Stworzymy centralny system informatyczny, którego zadaniem będzie skonsolidowanie w jednym miejscu danych ze wszystkich systemów posiadających istotne informacje i udostępnienie ich do wykorzystania dla systemów, które wymagają dostępu do tych zasobów informacyjnych. Obok ww. korzyści wynikających z reformy zakładaliśmy też bardziej efektywny niż dotychczas pobór podatków i skuteczniejszą egzekucję należności pieniężnych oraz właściwe zorganizowanie ochrony celnej wschodniej granicy Polski, która jest jednocześnie granicą wschodnią Unii Europejskiej. Zmiany dokonane wewnątrz organizacji przełożą się na lepszą współpracę między wszystkimi organami administracji skarbowej, usprawnienie systemu doboru kadry, jej kształcenia i motywowania, a w konsekwencji na budowanie pozytywnego wizerunku nowej służby.

Zmiany organizacyjne wprowadzamy z myślą o naszych podatnikach. Przykładowo nowe regulacje prawne zmieniły organizację służb odpowiedzialnych za wydawanie indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego. Od 1 marca 2017 r. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jest organem właściwym w sprawach dotyczących wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego, o których mowa w przepisach ordynacji podatkowej. Centralna infolinia KIS udziela podatnikom odpowiedzi i wyjaśnień z zakresu podatków i cła. Klienci KAS mogą w jednym miejscu uzyskać informacje i pomoc ekspertów KIS w zakresie wyjaśnienia przepisów prawnych.

Sama reorganizacja struktur, utworzenie jednostek terenowych KAS to dopiero początek zmian. Następnym etapem będzie wprowadzenie spójnego nastawienie do podatników i zasad działania w KAS. Etap ten wpisuje się również w zasady partnerstwa między administracją publiczną a przedsiębiorcami, które określa Konstytucja Biznesu. Ten pakiet zmian dotyczy jednostek i organów KAS, które z racji swoich funkcji i zadań w sposób szczególny mają wpływ na egzekwowanie obowiązków publicznoprawnych. Stąd wszystkie organy KAS podczas rozpatrywania spraw będą brały pod uwagę to, że:

w ramach prowadzonej działalności przedsiębiorca może dokonać swobodnego wyboru metod i środków, za pomocą których chce realizować obrane cele biznesowe n(„co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”),

organ administracji nie powinien z góry zakładać istnienia okoliczności, które mogą powodować negatywne dla przedsiębiorcy skutki ani wymagać dowodzenia przez przedsiębiorców swej uczciwości, a podejmowanie z urzędu czynności wobec przedsiębiorców powinno być obiektywnie uzasadnione (domniemanie uczciwości przedsiębiorcy),

organ będzie miał obowiązek rozstrzygnięcia wątpliwości interpretacyjnych na korzyć przedsiębiorcy, jeśli przepis jest na tyle niejasny, że zasady logiki i dyrektywy wykładni pozwalają na przyjęcie kilku sposobów jego interpretacji (zasada przyjaznej interpretacji przepisów),

realizując swoje czynności, organ powinien dobierać środki, które są dla przedsiębiorcy jak najmniej uciążliwe (zasada proporcjonalności).

25 lipca 2017 r. zostało podpisane zarządzenie ministra rozwoju i finansów w sprawie kierunków działania i rozwoju Krajowej Administracji Skarbowej na lata 2017–2020.

Dokument jest swego rodzaju strategią, która odpowiada na aktualną sytuację dotyczącą poboru danin publicznych do budżetu państwa, wychodzi również naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa wobec administracji skarbowej. Określa również misję i wizję KAS.

Misja KAS: ZAPEWNIENIE STABILNYCH, EFEKTYWNYCH I ZRÓWNOWAŻONYCH FINANSÓW PUBLICZNYCH ORAZ WYSOKIEJ JAKOŚCI ŚWIADCZONYCH USŁUG.

Wizja KAS: NOWOCZESNA, SKUTECZNA W EGZEKWOWANIU PODATKÓW ORAZ CIESZĄCA SIĘ ZAUFANIEM SPOŁECZNYM ORGANIZACJA, WSPIERAJĄCA UCZCIWYCH PODATNIKÓW I PRZEDSIĘBIORCÓW, ZWALCZAJĄCA OSZUSTWA PODATKOWE I CELNE ORAZ CHRONIĄCA RYNEK I SPOŁECZEŃSTWO.

Kierunki działania i rozwoju KAS są spójne ze Strategią na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju oraz z Wieloletnim Planem Finansowym Państwa. Będziemy prowadzić działania zmierzające do dalszej poprawy ściągalności podatków oraz ograniczenia szarej strefy gospodarki, która dotychczas w znaczny sposób uszczuplała wpływy budżetowe. Zapewnimy przyjazną obsługę oraz wsparcie dla uczciwych podatników i przedsiębiorców.

Najważniejsze założenia i korzyści, jakie wynikają z przyjęcia czteroletnich kierunków działania i rozwoju KAS:

Chcemy podnieść jakość świadczonych usług i obsługi klienta, aby przez wzrost satysfakcji klientów KAS wzmacniać zaufanie do państwa i jego instytucji.

Zależy nam na skróceniu czasu przeznaczonego na wypełnianie obowiązków podatkowych. Między innymi zamierzamy skrócić czas, jaki przedsiębiorcy przeznaczają na czynności związane z podatkami CIT i VAT o blisko 40 proc. w 2020 w porównaniu z 2015 r. Zbadamy możliwości dalszego uproszczenia i automatyzacji usług oraz sprawności działania systemów informatycznych, skrócenia czasu obsługi klientów, ujednolicenia wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz uproszczenia formularzy.

Dążymy do skracania procedur. Przykładowo: zwroty zadeklarowane przez mikroprzedsiębiorców świadczących usługi budowlane są realizowane przez organy podatkowe w skróconym czasie, tj. nawet do 15 dni, bez oczekiwania na upływ 25 lub 60-dniowego terminu zwrotu wynikającego ze złożonej deklaracji VAT.

Działania KAS będą nakierowane na wspieranie dobrowolnego wypełniania obowiązków podatkowych i celnych. Należy wspierać te grupy podatników, których dotyczą częste zmiany prawa podatkowego lub celnego. Trzeba również identyfikować grupy, które mają trudności w interpretacji prawa, co w konsekwencji może prowadzić do nieświadomego popełniania błędów. Grupy te należy wspomagać, oferując jednolitą i pełną informację podatkowa oraz celną.

Podstawowym celem KAS jest wzrost skuteczności i efektywności poboru należności podatkowych i niepodatkowych. Kluczowe jest tu ograniczenie przestępczości gospodarczej i zmniejszenie luki VAT. Będziemy prowadzić działania, które pomogą zmniejszyć lukę podatkową:

– opracowujemy metodykę szacowania luki podatkowej VAT oraz założeń dla pomiaru luki PIT, CIT i akcyzy,

– zwiększymy skuteczność działań egzekucyjnych – poprawimy proces odzyskiwania zaległości – zmierzamy w kierunku stworzenia jednego administracyjnego organu egzekucyjnego, który będzie odpowiedzialny za egzekucję wszystkich należności stanowiących dochód budżetu państwa (w tym momencie istnieje wiele organów egzekucji administracyjnej; należności publicznoprawne są egzekwowane również przez komorników sądowych). Reforma egzekucji administracyjnej zostanie połączona z dostarczeniem organom egzekucyjnym nowych narzędzi informatycznych pozwalających na automatyzację czynności egzekucyjnych.

– wdrożymy mechanizmy współpracy z wybranymi kluczowymi podatnikami,

– scentralizujemy proces analizy i typowania podmiotów do kontroli,

– utworzymy Rejestr Należności Publicznoprawnych.

Zależy nam także na poprawie skuteczności zwalczania przestępstw i nadużyć finansowych oraz poprawie ochrony obszaru celnego Unii Europejskiej. Mam na myśli ograniczanie szarej strefy, wyłudzeń VAT i tzw. karuzel podatkowych oraz eliminowanie towarów nielegalnych – obrót nimi uszczupla budżet państwa i narusza zasady uczciwej konkurencji. Społeczeństwo oczekuje również od KAS zapobiegania wprowadzaniu niebezpiecznych towarów na obszar UE oraz ochrony przed napływem przez granice towarów, które zagrażają życiu i zdrowiu ludzi oraz zwierząt. Zadania wykonywane przez funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej mają niebagatelne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa naszego kraju i obywateli. Skuteczne zapobieganie przewożeniu przez polskie granice broni, amunicji czy komponentów do produkcji ładunków wybuchowych jest szczególnie ważne, biorąc pod uwagę sytuację międzynarodową i zagrożenie terroryzmem. Granice RP są odpowiednio zabezpieczone, posiadamy wysokiej jakości sprzęt i dobrze wyszkolonych funkcjonariuszy, dlatego możemy wykrywać przemyt niebezpiecznych towarów np. broni. Technika, wiedza i doświadczenie funkcjonariuszy KAS pozwalają nam skutecznie walczyć z taką przestępczością i dbać o bezpieczeństwo Polaków.

Pierwszy etap zmian związanych z utworzeniem KAS jest już za nami. Wykonana została najistotniejsza część procesu stanowiącego podstawę dla wypracowania właściwych, jednolitych, scalonych procesów w administracji skarbowej, takich jak uproszczenie uregulowań i wprowadzenie takich rozwiązań prawnych, które pozwolą na likwidację szarej strefy przy jednoczesnym wypracowaniu metod działania, które pozwolą na działania wspomagające pobór podatków. Natomiast w obszarach, w których zostanie zdiagnozowana taka potrzeba, zakładamy dalsze wprowadzanie rozwiązań mających na celu ograniczenie nadużyć i oszustw podatkowych. Sukcesywnie będą też implementowane rozwiązania, które uproszczą procedury rozliczania się podatników w urzędach skarbowych.

Ponadto planujemy opracowanie dla KAS kompleksowego i zintegrowanego systemu zarządzania, opartego na zarządzaniu przez cele w obszarze usług, procesów i projektów, aby jeszcze bardziej poprawić sprawność działania naszej administracji, zwiększyć skuteczność wykonywania zadań i obniżyć koszty poboru podatków.

Z ogromną satysfakcją i radością mogę dziś powiedzieć, że reforma administracji skarbowej przynosi zakładane efekty w postaci zwiększenia wpływów podatkowych do budżetu państwa i eliminowania szarej strefy w gospodarce. Zrealizowaliśmy ważne projekty legislacyjne, które przyczyniały się do uszczelnienia systemu podatkowego: pakiet paliwowy, pakiet energetyczny, system monitorowania drogowego przewozu towarów wrażliwych (SENT). Rozbudowujemy analitykę KAS i coraz szerzej wykorzystujemy systemy informatyczne, np. Jednolity Plik Kontrolny (JPK). Chcę jednak podkreślić, że dobre wyniki i sukcesy Krajowej Administracji Skarbowej nie byłyby możliwe bez codziennej, odpowiedzialnej pracy pracowników i funkcjonariuszy tworzących KAS. Postawa tych osób to nowoczesny patriotyzm, za który bardzo wszystkim dziękuję.

Marian Banaś, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, szef Krajowej Administracji Skarbowej

Publikacje „Polskiego Kompasu – rocznika instytucji finansowych i spółek akcyjnych” od trzech lat spotkają się z ogromnym uznaniem i zainteresowaniem w środowisku finansowym i biznesowym. Pełne wydanie edycji Polskiego Kompasu 2017 w formacie PDF dostępne jest na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne