Ukraina: Epidemia ujawniła patologię handlu dziećmi

Pandemia koronawirusa ujawnia wiele patologii w naszym życiu publicznym. Jednym z nich jest zjawisko surogacji, gdzie osoby są traktowane jako towar, który można zamówić, wyprodukować i sprzedać - podkreślają w apelu biskupi Kościołów: katolickiego i greckokatolickiego na Ukrainie.

W apelu przekazanym PAP jego autorzy informują, że zwrócili się w tej sprawie do organów państwowych. „Takie zdeptanie ludzkiej godności skłania nas do apelowania do władz ukraińskich na wszystkich szczeblach o potępienie i zakazanie tego wstydliwego zjawiska” - napisali biskupi. Dodali, że w ostatnich dniach jedna z klinik w Kijowie, świadcząca usługi tzw. macierzyństwa zastępczego, opublikowała na swojej stronie film z 46 płaczącymi, urodzonymi przez surogatki, dziećmi, po które nikt się nie zgłosił.

Biskupi zaznaczyli, że dzieci te postrzegane są jako produkt i zostają pozbawione rodzicielskiego ciepła. „Taka demonstracja pogardy dla osoby ludzkiej i jej godności jest niedopuszczalna. A wszystko to jest możliwe dzięki zalegalizowanej surogacji” - czytamy w oświadczeniu. Jego autorzy wskazują, że tzw. macierzyństwo zastępcze, które nie powinno być nazywane „macierzyństwem”, pociąga za sobą nie tylko okropne zjawiska, u których podstaw jest zło moralne, ale przynosi też cierpienia i trudności dziecku, matce zastępczej, członkom jej rodziny oraz ludziom, którzy „zamawiali” i „produkują” dziecko.

Przedstawiciele Kościołów podkreślili, że praktyka surogacji jest moralnie niedopuszczalna. „To samo odnosi się do tzw. macierzyństwa zastępczego altruistycznego, ponieważ nawet jeśli intencja matki zastępczej jest dobra, środki są złe. Handlowa podstawa macierzyństwa zastępczego z moralnego punktu widzenia zasługuje na jeszcze ostrzejszą ocenę, ponieważ dodaje moralne zło kupowania i sprzedawania ciała i osoby nowo narodzonego dziecka. Żadne okoliczności ani konsekwencje nie mogą uzasadniać praktyki macierzyństwa zastępczego. Każde dziecko jest darem Bożym, który należy z wdzięcznością przyjąć w małżeństwie mężczyzny i kobiety” - głosi oświadczenie.

Biskupi zwrócili uwagę, że każde dziecko ma prawo do poczęcia w naturalny sposób i do narodzin w rodzinie. Wskazali, że prawo do surogacji uniemożliwia Ukrainie „podążanie ścieżką rozwoju, drogą wielkiego europejskiego dziedzictwa”.

„Taka luka w ukraińskim ustawodawstwie znacznie niszczy wysiłki na rzecz integracji europejskiej i dyskredytuje nasz kraj w oczach społeczeństwa europejskiego. Solidaryzujemy się z wezwaniem komisarza parlamentu Ukrainy ds. praw człowieka, aby zakazać międzynarodowego handlu dziećmi na Ukrainie na szczeblu legislacyjnym i żądamy zakazania surogacji w jakiejkolwiek formie (altruistycznej i handlowej) oraz zapewnienia noworodkom właściwej opieki i adopcji” - napisali przedstawiciele Kościołów na Ukrainie.

Autorzy oświadczenia podkreślili, że zjawisko surogacji potępia wiele międzynarodowych instytucji. „Ponadto żądamy od władz państwowych, by w końcu zwróciły uwagę na politykę rodzinną na Ukrainie - aby stworzyć odpowiedni organ władzy państwowej, który opiekowałby się ukraińskimi rodzinami” - czytamy.

Dokument podpisali: p.o. przewodniczącego Episkopatu Ukrainy, metropolita lwowski abp Mieczysław Mokrzycki oraz zwierzchnik Kościoła greckokatolickiego, metropolita kijowsko-halicki abp Swiatosław Szewczuk.

„Sprzedane” dzieci czekają na odbiór

W związku z zamknięciem granic przez pandemię w kijowskim hotelu prawie 50 niemowląt urodzonych przez surogatki oczekuje na odebranie przez obcokrajowców, dla których zostały urodzone.”Surogacja na Ukrainie to problem wymagający pilnej reakcji” - oceniła ukraińska rzeczniczka praw człowieka Ludmyła Denisowa.

Klinika medycyny reprodukcyjnej BioTexCom opublikowała na Youtubie nagranie poświęcone temu, jak wygląda opieka nad niemowlętami urodzonymi przez surogatki. Niemowlaki nie mogą być odebrane przez obcokrajowców, którzy wcześniej je zamówili. Na nagraniu widać niemowlęta leżące w ustawionych w rzędach łóżeczkach szpitalnych. Dzieci znajdują się w jednym pomieszczeniu w miejscu określonym jako „hotel Wenecja”. W tle słychać płacz.

Występujący na filmiku personel wyjaśnia, że dzieci są pod opieką pediatrów, każdego dnia spędzają czas na zewnątrz i są kąpane przez opiekunki. „Czworo dzieci przywieziono do nas wczoraj z kliniki porodowej. Są tu dzieci z Ameryki, Włoch, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Chin, Francji, Niemiec, Bułgarii, Rumunii, Austrii, Meksyku i Portugalii” - wylicza na nagraniu opiekunka. Najprawdopodobniej chodzi o kraj pochodzenia rodziców. Kobieta wyjaśnia, że dzieci są pokazywane im online podczas rozmów wideo. Są też informowani o tym, co niemowlęta jedzą, jak śpią, ile ważą - dodała.

„Drodzy rodzice, jeśli nie możecie przekroczyć granicy i przyjechać na Ukrainę, by odebrać teraz swoje dziecko, nie traćcie nadziei. Niektóre kraje już zaczęły współpracę ze swoimi obywatelami i rozpoczęły procedurę prawną” - napisano w opisie nagrania. Jak wskazuje prawnik pracujący dla tej kliniki, w tym celu konieczne jest uzyskanie zgody na przekroczenie granicy od MSZ w Kijowie, a pozwolenie może być wydane po skierowaniu do niego prośby w tej sprawie przez władze innego państwa.

Rzeczniczka prawa człowieka Ludmyła Denisowa oceniła, że Ukraina po raz kolejny znalazła się w „epicentrum skandalów” związanych z ochroną praw dzieci, urodzonych przez surogatki. „Dzieci na Ukrainie nie powinny być obiektami handlu ludźmi!” - zaapelowała.

„Dane nagranie jest potwierdzeniem, że sytuacja ze świadczeniem usług surogacji przez taką klinikę jest masowa i systemowa, a technologie surogacji są reklamowane i przedstawiane jako +towar wysokiej jakości+” - napisała na Facebooku Denisowa. Według niej jest to dowód na to, że państwo nie podejmuje wszystkich koniecznych działań, by ochronić prawa dzieci, a w kraju dla obcokrajowców rodzone są dzieci, których losu nie można skontrolować.

Jak oceniła, surogacja na Ukrainie to problem, który wymaga kompleksowej i natychmiastowej reakcji. Wskazała na konieczność wprowadzenia zmian do ukraińskiego prawodawstwa i ustanowienia wymogu świadczenia usług surogacji jedynie dla obywateli Ukrainy.

Jak zaznacza portal telewizji Hromadske, Ukraina jest nazywana „mekką surogacji”; w kraju tym odpłatna surogacja jest legalna, z podkreśleniem, że surogatka nie może być spokrewniona genetycznie z dzieckiem.

Na portalu programu TSN można było w czwartek przeczytać historię ukraińskiej surogatki, która urodziła bliźniaki dla pary z Polski. „Po cesarskim cięciu zabrano ode mnie dzieci. Oczywiście rozpłakałam się, bo zrobiłam taką ważną rzecz. Rodzice mieli po około 45 lat, byli po kilku nieudanych próbach, (…) A tu bliźniaki, zdrowe, donoszone. Przewieziono mnie na oddzielną salę, zazwyczaj nie umieszczają nas ze zwykłymi dziewczynami. I w ogóle nie mówi się, że jesteśmy surogatkami. Wiedzą o tym tylko lekarze i akuszerki. Następnego dnia przyjechali rodzice, osobiście wręczyli mi honorarium. Łącznie wyszło 19 tysięcy dolarów - 15 tys. tak jak przewidziano w umowie, plus 3 tys. dol. za drugie dziecko i tysiąc za cesarskie cięcie. Byli bardzo szczęśliwi, płakali, ich szczęście było nie do opisania. Podpisałam zrzeczenie się praw” - opowiada kobieta.

Jak podkreśliła, surogacja jest dla niej możliwością „dobrego zarobku”. „To ratuje takich jak ja. Jeśli by tego nie było, tysiące takich dziewczyn jak ja zostałyby na ulicy” - mówi. Wyjaśniła, za pieniądze z pierwszej ciąży w charakterze surogatki otworzyła wraz z mężem restaurację typu fast-food.

Na początku maja dziennikarka programu Hroszi poinformowała, że Ukrainki otrzymują za urodzenie jednego dziecka 17 tys. euro, a za bliźnięta - 23 tys. euro. Dowiedziała się, że tylko w jednej z klinik na surogatkę oczekuje 500 par.

Albert Toczyłowskyj, dyrektor BioTexCom w wywiadzie dla portalu Delo.ua opublikowanym jesienią ubiegłego roku wyjaśnił, że 99 proc. klientów jego kliniki to cudzoziemcy. Według niego w kraju jest od 50 do 70 podobnych klinik, a ceny pełnego programu urodzenia dziecka przez surogatkę wahają się w granicach od 30 do 70 tys. dolarów. „Bywa, że opłata dla surogatki to niewielka część tej sumy”, gdyż mogą w nią wliczać się np. koszty przelotów, zakwaterowania, usługi medyczne - dodał. Jak podkreślił, „rekordzistka” pracująca dla jego kliniki była surogatką czterokrotnie.

„Surogacja i donacja komórek jajowych to dobrze płatna praca. Nie mówiąc już o tym, że to święte uczynki, rodzi się nowe życie, to piękne i pożyteczne” - ocenił.

PAP/ as/