Ekonomiczna wartość dodana – EVA® Ranking Spółek Giełdowych

Znaczenie EVA®

Niniejszy raport prezentuje wykonany przez Value Based Advisors Sp. z o.o. (VBA) ranking spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW) pod względem fundamentalnej wartości dla inwestorów. Opracowanie powstało na podstawie danych dostarczonych przez firmę Notoria.

Ranking pokazuje giełdowe przedsiębiorstwa, w kategorii budowy wartości dla akcjonariuszy. Nasze podejście bazuje na danych fundamentalnych i oparte jest o metodę oceny poprzez Ekonomiczną Wartość Dodaną (Economic Value Added EVA® - zastrzeżony znak towarowy Stern Stewart & Co.).

Fundamentem metodyki kalkulacji EVA® jest znana w literaturze akademickiej koncepcja dochodu rezydualnego. Do finansów wprowadził go Alfred Marshall pod koniec XVIII wieku, definiując go jako nadwyżkę wypracowanego wyniku operacyjnego nad kosztem kapitału przedsiębiorstwa (własnego i obcego) określonego według obowiązującej stopy procentowej.

Koncepcja EVA® jest doskonałym przykładem promocji podejścia do przedsiębiorstwa poprzez pryzmat wartości dla inwestora. Metodyka ta jest obecnie używana na całym świecie przez tysiące firm, konsultantów, uniwersytetów, etc. Jej praktyczne zastosowanie podkreślił m.in. Peter Drucker, który określił ją, jako kompleksowy i istotny miernik wydajności, odzwierciedlający wszystkie wymiary mające znaczenie dla zwiększenia wartości przedsiębiorstwa.

EVA® umożliwia odmienne spojrzenie na zyski lub straty generowane przez spółki. Uwzględnienie kosztu kapitału własnego (pomijanego przy liczeniu zysku księgowego w sprawozdaniach finansowych), pozwala na weryfikację, czy spółka w danym okresie generuje zyski przewyższające koszt zaangażowanego kapitału. Wyliczona EVA® udziela odpowiedzi, jak spółka zarządza powierzonym kapitałem. Zaleta Ekonomicznej Wartości Dodanej wynika z uwzględnienia w obliczeniach zarówno kosztu kapitału obcego, jak i własnego. Dodatnia EVA® oznacza zysk ekonomiczny przedsiębiorstwa i oznacza budowę wartości. Wartość zerowa pokazuje, że przedsiębiorstwo pokrywa koszt zaangażowanego kapitału. Ujemna wartość oznacza ekonomiczną stratę i destrukcję wartości. Ranking EVA® pokazuje różnicę w efektywności wykorzystania i zarządzania całkowitym kapitałem zainwestowanym w spółkę.

Główne składniki EVA® bazują na danych finansowych dostępnych w sprawozdaniach finansowych (bilans, rachunek zysków i strat). Specyficzną cechą miernika EVA® jest to, że nie jest on ani miernikiem księgowym, ani też gotówkowym. Tworzy odrębną grupę mierników, a to za sprawą ujęcia kosztu kapitału własnego (który nie jest wykazywany przez system rachunkowości przedsiębiorstwa) – wyznacza on alternatywny koszt zainwestowanego kapitału własnego.

Przyjęty w niniejszym opracowaniu model kalkulacji opiera się o klasyczną metodę opracowaną przez Stern Stewart & Co. z uwzględnieniem kilku korekt wynikających ze sposobu prezentacji danych w sprawozdaniach finansowych spółek.

Ranking obejmuje spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW) z pominięciem sektora finansowego (banki, ubezpieczenia, inne znalazły się w zestawieniu Bankowa Ekonomiczna Wartość Dodana). Ranking obejmuje spółki z sektorów: handel detaliczny, handel hurtowy, rynek kapitałowy, inwestycje, finanse – inne, informatyka, media, hotele i restauracje, usługi – inne, telekomunikacja, budownictwo, deweloperzy, energetyka, przemysł chemiczny, przemysł drzewny i papierniczy, przemysł farmaceutyczny, przemysł elektromaszynowy, przemysł lekki, przemysł materiałów budowlanych, przemysł metalowy, przemysł motoryzacyjny, przemysł paliwowy, przemysł spożywczy, przemysł surowcowy, przemysł tworzyw sztucznych, przemysł – inne.

W niniejszym raporcie przedstawiono Ekonomiczną Wartość Dodaną za lata 2012 i 2011. W celu uszeregowania spółek w rankingu posłużono się względną miarą zdefiniowaną przez odniesienie Ekonomicznej Wartości Dodanej do wielkości całkowitego zainwestowanego kapitału (EVA/IC). W wyniku tej operacji otrzymano wskaźnik ekonomicznej stopy zwrotu (EVA/IC), która pokazuje jak efektywnie spółka wykorzystywała w danym okresie cały swój kapitał.

Raport przygotowany został w oparciu o dane według stanu na dzień 7 maja 2013.

EVA® 2012

EVA® wskazuje na spadek fundamentalnej wartości Spółek na rynku kapitałowym w roku 2012

W 2012 roku 24% analizowanych spółek wykazywało dodatnią EVA®, a więc kreowało wartość, co oznacza pogorszenie w stosunku do roku 2011, w którym 35% spółek wykazywało pozytywną EVA®. Sumaryczna wartość EVA® w roku 2012 wyniosła -23 mld PLN i jest diametralnym pogorszeniem do roku poprzedniego, w którym wartość ta była na plusie. Spadek wartości EVA® może wskazywać na pogorszającą się sytuację na rynku kapitałowym. Odmienny sygnał daje wartość rynkowa (kapitalizacja) spółek notowanych na GPW. Sumarycznie spółki z rankingu z roku poprzedniego zwiększyły swoją kapitalizację o 20 mld PLN, co stanowi wzrost na poziomie 5,5%.

Zakłady Mięsne Henryk Kania spółką najlepiej wykorzystującą swój kapitał w 2012 roku

Liderem w zestawieniu w roku 2012 została spółka Zakłady Mięsne Henryk Kania S.A. – jeden z największych producentów wyrobów wędliniarskich i mięsa konfekcjonowanego w Polsce. Dwie spółki utrzymały się w pierwszej dziesiątce w porównaniu do roku poprzedniego. Są to AS Silvano Fasion Group oraz Europejskie Centrum Odszkodowań. W pierwszej dziesiątce dominują spółki związane z sektorem spożywczym. 41% spółek poprawiło swoją pozycję w rankingu.

Zakłady Mięsne Henryk Kania awansowały o 68 pozycji w porównaniu do roku poprzedniego. Na wzrost kreowanej wartości dodanej wpływ miała przede wszystkim konsekwentnie realizowana od kilku lat strategia rozwoju, opierająca się na wzroście sprzedaży produktów w oparciu o nowoczesne kanały dystrybucji.

Spektakularny awans w rankingu zanotowała druga w zestawieniu spółka Investment Friends Capital (awans o 340 pozycji), venture capital zajmująca się inwestycjami na rynku kapitałowym. Awans w rankingu wynika głównie z poprawy wyników z działalności operacyjnej.

Najmniejszą efektywnością pod względem Ekonomicznej Wartości Dodanej charakteryzowały się spółki ABM Solid (grupa spółek budowlanych), Hydrobudowa Polska (od dnia 26 marca 2013 akcje zostały wycofane z obrotu, w związku z upływem 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o likwidacji spółki), One-2-One (rozwiązania dla sektora mediów i usług marketingowych).

CEZ spółką generującą największą Ekonomiczną Wartość Dodaną

W pierwszej dziesiątce dominują spółki przemysłu chemicznego, handel detaliczny oraz sektor mediów. Pod względem wartości EVA® niekwestionowanym liderem w 2012 r. jest spółka CEZ. Wartość wygenerowanej EVA® przez CEZ stanowi 30% łącznej wartości EVA®. Mimo, że w porównaniu do poprzedniego roku spółka zanotowała dwa razy mniejszy zysk ekonomiczny, to i tak pozwoliło to na powrót na fotel lidera w zestawieniu. Również wartość rynkowa CEZ spadła o 19%, z 73 do 59 mld PLN.

Drugą spółką w tym zestawieniu jest ubiegłoroczny zwycięzca pod względem wielkości EVA® - KGHM. W porównaniu do roku 2011 wartość dodana spadła prawie piętnastokrotnie, na co złożyły się niższe wyniki firmy w porównaniu do roku poprzedniego (spadek EBIT o prawie 50%), przy wzroście zaangażowanego na początku okresu kapitału. Niższy wynik operacyjny w porównaniu do roku poprzedniego to przede wszystkim efekt sprzedaży aktywów telekomunikacyjnych w roku 2011 oraz wzrost kosztów wsadów obcych i wprowadzenia podatku od wydobycia niektórych kopalin. W tym samym czasie kapitalizacja spółki wzrosła z 22 do 38 mld PLN, czyli o przeszło 70%.

Największą utratę wartości w zestawieniu zanotowała spółka PBG, świadcząca usługi w obszarach: gazu ziemnego, ropy naftowej i wody (projektowanie, wykonawstwo, remonty, eksploatacja, serwis). Spółka w 2012 roku zanotowała stratę operacyjną w wysokości ponad 3,5 mld PLN. W dniu 13 czerwca 2012 roku sąd wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki z możliwością zawarcia układu z wierzycielami.

Przemysł surowcowy najatrakcyjniejszym sektorem pod względem wielkości EVA®

Globalnie tylko 4 sektory w 2012 roku osiągnęły dodatnią wartość EVA®. W kolejności malejącej są to:
Media;
Przemysł spożywczy;
Inwestycje;
Przemysł – inne.

Łącznie sektory te wypracowały zysk ekonomiczny na poziomie 0,5 mld PLN.

Największą zmianę bezwzględną in plus w stosunku do roku 2011 zanotował sektor handlu hurtowego – wzrost o 4 mld PLN. Po drugiej stronie zestawienia są sektory:

Przemysł surowcowy – 9,1 mld PLN straty;
Budownictwo – 6,7 mld PLN straty.

Pełny ranking EVA® spółek notowanych na GPW oraz ranking według sektorów dostępny na stronie http://vba.pl/attachments/pdf/Ranking%20EVA%20H2012.pdf