Trwa trzecia wojna światowa. Tym razem na fundusze
Niesłychanie mocne narzędzia ekonomiczno-rynkowe w, już toczonej, trzeciej wojnie światowej. W dzisiejszym „Wywiadzie Gospodarczym” Maksymilian Wysocki rozmawiał z prof. Erykiem Łonem, Członkiem Rady Polityki Pieniężnej i autorem książki „Patriotyzm Gospodarczy” o państwowych funduszach majątkowych. Chiny i kraje arabskie są wyjątkowo aktywne w ich wykorzystywaniu do pozyskiwania udziałów, a przez to także wpływów nie tylko w dużych firmach, ale też w polityce różnych państw i już teraz posiadają aktywa o wartości setek miliardów dolarów
Trwa wojna. Przynajmniej zdaniem niektórych ekonomistów. Mówiąc bardzo obrazowo, przypomina ona potyczki łodzi podwodnych obserwowane z plaży. Od czasu do czasu widzimy tylko sygnały, że coś faktycznie się pod tą wodą dzieje. Nie wiemy natomiast, a przynajmniej znakomita większość z nas, kto i w jaki sposób walczy, ile ma jednostek, jaki ma arsenał i jaką bronią w jakim celu wojuje.
Maks Wysocki: Czy obecnie trwa trzecia wojna światowa?
Eryk Łon: Sądzę, że tak. Wskazywał na to Paweł Orkisz. Były redaktor naczelny miesięcznika „Nasz Rynek Kapitałowy”. Jest on dla mnie dużym autorytetem. Na swoim blogu w roku 2009 napisał, że obecnie trwa III wojna światowa i że jest to wojna ekonomiczna. Ma ona oczywiście inny charakter niż wojny militarne. Biorą w niej udział ekonomiści, prawnicy, dziennikarze. Ta trzecia wojna światowa polega w dużym stopniu na przejmowaniu podmiotów gospodarczych przez kapitał zagraniczny. Warto mieć świadomość, że taka III wojna światowa trwa.
MW: „Nie wiem jaka broń będzie użyta w trzeciej wojnie światowej, ale czwarta będzie na kije i kamienie”- tak mówił Einstein. Jakie są narzędzia obecnej wojny?
EŁ: Istotną rolę w tej trzeciej wojnie światowej odgrywają media i banki. Media kształtują przekonania opinii publicznej wpływają tym samym na wynik wyborów. Zakładając, że światem rządzą korporacje można sądzić, że wyniki wyborów generalnie rzecz biorąc są zgodne z interesami korporacji. Nie zawsze oczywiście się tak dzieje z uwagi na funkcję jaką pełnię nie chciałbym podawać przykładów, ale osoby, które nie są członkami RPP mogą samodzielnie podjąć próbę znalezienia takich to przykładów. Istotną rolę we wspomnianej wojnie ekonomicznej odgrywają banki dlatego, że posiadając prawo do tworzenia pieniądza bezgotówkowego mają olbrzymią władzę. Podejmują decyzje o przyznaniu bądź nie kredytów o poziomie oprocentowania wpływają na losy państw, przedsiębiorstw, rodzin i ludzi. W związku z tym aktorami tej trzeciej wojny światowej są w dużym stopniu wielkie międzynarodowe korporacje. W tej wojnie musimy sobie odpowiedzieć na pytanie jak przetrwać i rozwijać się w swoim własnym kraju w swoim własnym państwie. Wymaga to pogłębienia wiedzy o mechanizmach funkcjonowania korporacji międzynarodowych świata współczesnego. Pozwoli nam to lepiej określić mechanizmy wspomnianej trzeciej wojny światowej.
MW: Czym są państwowe fundusze majątkowe? Kto posiada takowe?
EŁ: Państwowe fundusze majątkowe to takie fundusze, które znajdują się pod bezpośrednią bądź pośrednią władzą państwa. Sam fakt istnienia tych funduszy pokazuje, że mają narodowość także i pod tym względem. Warto zauważyć, że można określić centrale danego funduszu a tym samym przynależność państwową tej instytucji. Samo istnienie tych funduszy majątkowych jest kolejnym dowodem na to, że toczy się trzecia wojna światowa. Naturalnie wojna ta ma nie tylko charakter ekonomiczny u jej podłoża leżą także uwarunkowania ideowe. Mówi się wręcz często o swoistej walce duchowej. Odbywa się ona w każdym człowieku, ale jej rezultaty mają wpływ na przebieg widoczny gołym okiem - działania ekonomiczne.
MW: To fundusze jawne, czy ukryte? Co o nich wiemy? Są transparentne?
Pod tym względem sytuacja jest zróżnicowana. Część z tych funduszy jest bardziej jawna część bardziej tajna. Nie można tutaj sfomułować jakoś jednoznacznie opinii. Generalnie jednak zauważam, iż sytuacja ma się pod tym względem inaczej w krajach dojrzałych a inaczej w tych, które zwane są krajami wschodzącymi. W przypadku krajów dojrzałych dominuje model funduszy majątkowych, które przedstawiają praktycznie zdecydowaną większość informacji o swojej działalności. Są one bardzo transparentne. Przykładem takiego funduszu jest mi. in. Fundusz norweski. W przypadku zaś funduszy działających w krajach wschodzących sytuacja ma się często inaczej. Fundusze państwowe tam funkcjonujące często nie prezentują wszystkich informacji swej działalności i starają się zapewnić stosunkowo znaczną dyskrecję. Można się tylko domyślać powodów takiego postępowania. Generalnie skłaniam się po prostu do opinii, że jeśli fundusze te chcą coś ukryć to czynią to prawdopodobnie dlatego, że uważają, iż owo ukrywanie owa dyskrecja zwiększy ich moc oddziaływania ich przewagę we wspomnianej trzeciej wojnie światowej.
MW: To jak one działają? Jakie są przykłady wykorzystywania państwowych funduszy majątkowych w polityce państw?
EŁ: Przykłady te są zróżnicowane. Generalnie fundusze te np. przejmują udziały w spółkach akcyjnych działających w innych krajach. Aktywnością taką charakteryzują się np. fundusze chińskie są jednak także inne formy wykorzystywania funduszy państwowych w polityce międzynarodowej poszczególnych państw. Fundusze te mogą być np. wykorzystywane do promocji dobrego wizerunku kraju, w którym mieści się siedziba funduszu. Fundusze mogą też poprzez swoje działania wywierać faktyczny wpływ na politykę wewnętrzną bądź zagraniczną kraju, w którym fundusze te prowadzą swą działalność.
MW: Czemu służą? Jest jakaś jawna i ukryta agenda?
EŁ: Gdy chodzi o cele bardziej jawne to służą one po prostu stabilizacji stanu gospodarki w danym kraju rozwojowi gospodarczemu, czasami jak dzieje się to w przypadku funduszu norweskiego mogą służyć do promocji określonych wartości z zakresu tzw. społecznej odpowiedzialności biznesu. W przypadku celów faktycznych można się ich tylko domyślać, aby wyrobić sobie opinię o ich występowania na podstawie różnych zdarzeń. Generalnie uważam, że fundusze majątkowe można potraktować jako takie instytucje, które starają się popierać ekspansję gospodarczą poszczególnych krajów, tym samym są one uczestnikami konkurencji międzynarodowej jakże często ostrej i sprytnej toczonej pod hasłami pokoju oraz współpracy. Z tego powodu należy zachować ogromną ostrożność i czujność w odniesieniu do deklaracji tego typu funduszy. Ze swej strony pragnę jeszcze dodać, że fundusze mogą być wykorzystywane do stabilizacji sytuacji na rynkach akcji. Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych.
MW: Twierdzi Pan Profesor, że PFM wprowadzają do życia gospodarczego element stabilizacji – co to znaczy?
EŁ: Oznacza to iż mogą one stabilizować sytuację na z natury rzeczy skłonnych do znacznej zmienności rynkach finansowych, w tym także rynkach akcji w poszczególnych krajach. Jeśli w danym kraju pojawiają się fundusze majątkowe to władze publiczne tego kraju mogą przedstawiać fundusz ten jako atut w sytuacjach kryzysowych. Mogą np. przedstawiać obywatelom nie bez racji argument o stabilizacyjnej funkcji funduszu. Dzięki temu uspakajane są nastroje konsumentów, co pozytywnie wpływa na aktywność gospodarczą w różnych krajach.
MW: Jak wobec globalnych przykładów wygląda na tym polu PFR. Czy spełnia on obecnie kryteria PFM, czy nie, czy powinien i dlaczego?
EŁ: Myślę, że można zaryzykować stwierdzenie, iż Polski Fundusz Rozwoju jest naszym swoistym polskim funduszem majątkowym. Można tak uczynić choćby dlatego, że uczestniczy on i uczestniczył w procesie nabywania akcji różnych spółek. W sposób szczególny warto zwrócić uwagę na to, że PFR uczestniczył w procesie odzyskiwania polskiej kontroli nad bankiem PEKAO SA. Ma to ogromne znaczenie zważywszy choćby na to, że jak wcześniej wspomniałem banki są istotnymi aktorami trzeciej wojny światowej.
MW: Jakie są wnioski dla Polski? Nie jesteśmy za mali, czy nie mamy za mało kapitału, by iść tą drogą?
EŁ: Przykład Polskiego Funduszu Rozwoju pokazuje, że ofensywne działania można podejmować już teraz. Oczywiście z biegiem czasu pod wpływem bogacenia się Polaków i wzrostu poziomu PKB na 1 mieszkańca można będzie spodziewać się dalszych postępowań w zakresie tworzenia państwowych funduszy majątkowych. Z drugiej strony należy zauważyć, iż przecież fundusze majątkowe tworzone są także w krajach wschodzących często stosunkowo jeszcze biednych. Ten przykład pokazuje, iż warunki do tworzenia funduszy państwowych występują praktycznie wszędzie.
CZYTAJ TEŻ: Państwowe fundusze majątkowe jako narzędzie wojny ekonomicznej