Minister Romanowski w Wywiadzie Gospodarczym: Widać skuteczność obowiązujących przepisów antyprzemocowych

Priorytetem każdego z cywilizowanych państw jest szczególna ochrona prawna dzieci. Chodzi m.in. o nadużycia seksualna w stosunku do najmłodszych, bezbronnych osób. Niedawno Państwowa Komisja ds. Pedofilii opublikowała pierwsze wyniki swojej pracy, ale tak naprawdę temat jest od dawna priorytetem dla wymiaru sprawiedliwości. W ostatnich dniach odbyło się m.in. międzyresortowe spotkanie właśnie poświęcone kwestii bezpieczeństwa dzieci, jeśli chodzi o molestowanie seksualne. Ministerstwo Sprawiedliwości nie ma bowiem wątpliwości, że tylko współdziałanie wielu instytucji może zapewnić faktyczną ochronę dzieciom

Spójna, skuteczna walka z nadużyciami seksualnymi wobec najmłodszych to priorytet nie tylko Rządu Zjednoczonej Prawicy, ale i Ministerstwa Sprawiedliwości, jeśli chodzi m.in. o politykę karną. Resort odpowiada m.in. też za wdrożenie Konwencji z Lanzarote, która określa podstawowe, najważniejsze standardy w tej sferze prawa jak i Konwencja Budapesztańska regulująca sferę internetu i związanych z nią zagrożeń i przeciwdziałaniem im. Chodzi tutaj głównie o zwalczanie przemocy seksualnej, wykorzystywania seksualnego dzieci, co dzieje się przecież współcześnie również bardzo często w obszarze cyber czyli określając popularnie „w sieci”. Eksperci oceniają, że istniejące rozwiązania i standardy prawne są na odpowiednim poziomie, ale trzeba je równie skutecznie wdrażać.

– Cieszę się, że wszystkie instytucje doceniają wagę problemu i wspólnie dyskutowaliśmy o wspólnych działaniach – mówi Marcin Romanowski wiceminister w Ministerstwie Sprawiedliwości. - Mieliśmy przedstawicieli NASK-u, policji, służby więziennej, sądownictwa oraz wszystkie istotne ministerstwa w tym zakresie: MSWiA, Ministerstwo Rodziny, Zdrowia, Ministerstwo Edukacji. Wszystkie problemy, w szczególności te trudne, skomplikowane wymagają koordynacji i właśnie temu chcemy poświęcić najbliższe miesiące, żeby wytworzyć nasz krajowy program współpracy, który będzie powodować, że ci najsłabsi – dzieci będą miały najlepszą ochronę. Co ważne Ministerstwo Sprawiedliwości pochyla się nie tylko nad skutecznym ściganiem przestępców seksualnych, ale i pomocy ofiarom nadużyć seksualnych. Nie ma bowiem wątpliwości, że to osoby poszkodowane, szczególnie dzieci przez wiele lat ponoszą konsekwencje doznanych krzywd. – Często niestety znika nam perspektywa osoby pokrzywdzonej – podkreśla minister Marcin Romanowski.

– Niedawno rozmawiałem z jedną z sędzi, która mówiła, że w trakcie przesłuchania takiej osoby małoletniej, pokrzywdzonej – ta dziewczyna powiedziała, że bardziej niż ten oskarżony pokrzywdziły ją, niestety w tym wypadku, media i opinia publiczna, które ujawniając tą sprawę doprowadziły do sytuacji, że bała się wychodzić z domu czy np. zrezygnowała ze szkoły i nie zdała matury. To pokazuje jak ważna jest świadomość i wrażliwość. Media są tu na równi ważne – istotne jest by unikać wtórnej viktymizacji, a wręcz przeciwnie – wspierać i pomagać ofiarom przestępstw – i to również jest przedmiotem naszej troski i zainteresowania. Warto tutaj podkreślić, że trwa właśnie proces legislacyjny projektu „prawa przyjaznego dzieciom”, które w maksymalny sposób ma chronić prawa pokrzywdzonych poprzez m.in. szybkie wyznaczanie kuratora procesowego dla dziecka i to jest w nowych rozwiązaniach wzmocnione. Mamy jeszcze inne wymogi dotyczące szkoleń sędziów z przesłuchań małoletnich w bezpiecznych, przyjaznych pokojach. Poszerzone mamy również to postulowane przez Komisję wprowadzenie list wyspecjalizowanych adwokatów czy radców, którzy będą pełnomocnikami w takich procesach. Mamy nawet więcej, bo mamy pełnomocników z urzędu, czyli bezpłatnych, jeżeli mamy do czynienia z pokrzywdzeniem dziecka na tle seksualnym. Bardzo się cieszę, że propozycje Ministerstwa Sprawiedliwości kilka tygodni temu skierowane do uzgodnień międzyresortowych teraz znajdują potwierdzenie w ustaleniach komisji. Tutaj warto podkreślić, że nowe uregulowania prawne wprowadzane w ostatnich latach mają chronić nie tylko bezpieczeństwo dzieci, ale i cały rodzin. Od ośmiu miesięcy obowiązuje np. nowa ustawa antyprzemocowa, która wprowadziła rozwiązania, dzięki którym to nie osoba pokrzywdzona musi opuszczać mieszkanie w sytuacji przemocy, tylko to sprawca jest wykluczany z tego mieszkania. - Są to regulacje, które zostały wprowadzone w praktyce – podkreśla Marcin Romanowski wiceminister w Ministerstwie Sprawiedliwości.

• Dzięki naszej współpracy z policją, z żandarmerią wojskową jeszcze w okresie vacatio legis przed wejściem w życie ustawy przeprowadziliśmy szkolenie dla 30 tys. funkcjonariuszy. Teraz na bieżąco spotykamy i oceniamy jak ustawa funkcjonuje, a mamy już ponad 2 tys. nakazów opuszczenia mieszkania w sytuacji gdy jest przesłanka zagrożenia życia lub zdrowia. Jest mało tzw. nawrotności, bo tylko 60 przypadków spośród tych 2 tys. to nakazy wydane przez policję po raz drugi w stosunku do tego samego sprawcy. Widać też, że ta ustawa nie jest nadużywana, bo na ponad 2 tys. przypadków tylko w dwóch z nich sąd orzekł, że nakaz był wydany niezasadnie. W mojej ocenie widać już skuteczność obowiązujących przepisów, obecnie wystarczy 14 dni, aby bez długotrwałych procedur sądowych sprawcy, którzy dopuszczają się karygodnych przestępstw przestali krzywdzić tych najsłabszych. Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że przepisy nowej ustawy antyprzemocowej nakierowane są na wsparcie i pomoc rodzinie. Najpierw wdrażane są krótkotrwałe, ale natychmiastowe środki administracyjne – na okres 2 tygodni, po to żeby dać czas rodzinie która była krzywdzona aby zgłosić się do sądu. - Staramy się stosować narzędzia, które są adekwatne do sytuacji – podsumowuje minister Marcin Romanowski.

• Dla porównania za czasów Platformy w ramach standardu Konwencji Stambulskiej, średni czas decyzji na relegowanie sprawcy przemocy z domu to było 143 dni. Teraz zajmuje to kilka minut i to jest właśnie decydująca różnica. Jednocześnie jest to narzędzie, które jest skuteczne, a jednocześnie krótkotrwałe, zatem nie ingeruje w życie rodzinne w taki sposób, aby je całkowicie zniszczyć. Najpierw zabezpieczyliśmy ofiary przemocy w ich domu – co jest bardzo ważne, a teraz proponujemy kolejne rozwiązania: zakaz zbliżania się do osoby, zakaz wstępu w określone miejsca – do szkoły czy miejsca pracy, a także zakaz komunikowania się – nękania przez internet czy telefon w ramach tej samej filozofii, czyli krótkie, natychmiastowe narzędzia policyjne – 2 tygodnie z opcją przedłużenia przez sąd również w uproszczonym i przyspieszonym postępowaniu cywilnym.

Przemysław Bolechowski