Z OSTATNIEJ CHWILI: Stopy procentowe NBP w dół o 50 punktów bazowych!

Gabinet Cieni Rady Polityki Pieniężnej podjął decyzję o obniżeniu stóp procentowych NBP o 50 punktów bazowych: stopę referencyjną – do poziomu 1,50% w skali rocznej; stopę lombardową – do poziomu 2,50% w skali rocznej; stopę depozytową – do poziomu 0,50% w skali rocznej; stopę redyskonta weksli – do poziomu 1,75% w skali rocznej.

W grudniu stopa inflacji CPI w odniesieniu do analogicznego miesiąca poprzedniego roku wyniosła -1% wobec -0,6% w listopadzie. W ujęciu miesięcznym ceny dóbr konsumpcyjnych spadły o 0,3%. Największy wpływ na wskaźnik miały w tym okresie niższe ceny transportu oraz odzieży i obuwia. Gabinet Cieni dostrzega, że ważną przyczyną deflacji w Polsce jest przecena na światowym rynku ropy naftowej.

Jednocześnie nieznacznie wzrosła inflacja bazowa bez cen żywności i energii, jednak wciąż pozostaje na niskim poziomie. Pozostałe miary inflacji bazowej obliczane przez NBP utrzymały się poniżej zera, podobnie jak deflator sprzedaży detalicznej. Ceny surowców na świecie wciąż spadają, natomiast ceny żywości ustabilizowały się. PKB w całym 2014 r. wzrósł o 3,3% wobec 1,7% w 2013 r. Przyspieszenie wzrostu wynika przede wszystkim z umocnienia popytu krajowego. Wstępne szacunki wskazują, że wzrost PKB w IV kw. 2014 r. nieznacznie spowolnił. Jednocześnie wskaźnik koniunktury PMI w ostatnich miesiącach roku wyraźnie wzrósł. Produkcja przemysłowa oraz nowe zamówienia w przemyśle w grudniu silnie wzrosły w ujęciu rocznym. W opinii Gabinetu Cieni dane te świadczą o solidnych podstawach ożywienia gospodarczego w Polsce i pozwalają oczekiwać stabilizacji wzrostu na poziomie powyżej 3% w średnim okresie.

Sprzedaż detaliczna w grudniu wzrosła, zarówno w ujęciu miesięcznym, jak i rocznym, przy czym wzrost w cenach stałych był najwyższy od maja 2014 r. Mimo to, odnotowano spadek popytu na niektóre kategorie dóbr trwałych. Dodatkowo w badaniach koniunktury GUS, konsumenci wskazywali malejącą skłonność do dokonywania ważnych zakupów. Gabinet Cieni będzie uważnie śledził rozwój tej tendencji – niektórzy członkowie Gabinetu Cieni interpretują te dane jako możliwy sygnał o pojawieniu się oczekiwań deflacyjnych wśród konsumentów.

Stopa bezrobocia rejestrowanego w grudniu drugi miesiąc z rzędu wzrosła o 0,1 p.p. do poziomu 11,5%. W stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku stopa bezrobocia ponownie uległa obniżeniu. Odsezonowana stopa bezrobocia spadła po raz 14. z rzędu i wyniosła 11,4%.

Wynagrodzenia nominalne wzrosły w grudniu o 3,8% r/r, a w ujęciu realnym o 4,9%. Zatrudnienie utrzymało się na niezmienionym poziomie w stosunku do listopada przy wzroście o 1,1% w ujęciu rocznym. W opinii Gabinetu Cieni tendencje na rynku pracy są pozytywne, a dynamiczne wzrosty wynagrodzenia realnego będą wzmacniać popyt konsumpcyjny w kolejnych miesiącach.

Deficyt budżetu centralnego za okres styczeń-listopad 2014 wyniósł 24,8 mld zł, co stanowi 52,1% planu (47,5 mld zł). Tym samym deficyt po listopadzie był o ok. 2,5 mld zł niższy od październikowego, który wyniósł 27,2 mld zł. Zgodnie z harmonogramem wydatki budżetu państwa po listopadzie stanowiły 87,6% planu, podczas gdy dochody wyniosły 93,7% planu. Gabinet Cieni kolejny miesiąc z rzędu dostrzega podwyższone wpływy z podatków pośrednich (VAT, akcyza), które miały największy wpływ na obniżenie deficytu w stosunku do poprzedniego miesiąca (po listopadzie podatki pośrednie osiągnęły niemal 97% planu rocznego). Ministerstwo Finansów szacuje wielkość deficytu budżetowego w 2014 roku na poziomie ok. 30 mld zł (63,2% planu).

Styczeń był kolejnym miesiącem, w którym obniżyła się krzywa dochodowości w Polsce, podobnie jak w strefie euro i w USA. Przyczyną tych zmian było rozszerzenie programu skupu aktywów przez EBC o obligacje rządowe. Rentowności polskich papierów skarbowych spadły do rekordowo niskiego poziomu. Od marca 2015 r. do września 2016 r. EBC będzie miesięcznie skupował aktywa o wartości 60 mld euro, zwiększając finalnie bilans o 1,1 bln euro (obecnie wynosi 2,2 bln euro). Zdaniem Gabinetu Cieni wpływ luzowania ilościowego EBC na wzrost gospodarczy i inflację w Polsce będzie umiarkowany.

Rynek walutowy był w styczniu bardzo zmienny. To skutek decyzji EBC o rozszerzeniu skupu aktywów oraz uwolnienia kursu franka i obniżenia stóp procentowych przez Szwajcarski Bank Narodowy (SNB). Silne umocnienie franka zwiększyło raty kredytów hipotecznych polskich konsumentów zadłużonych w tej walucie. W ocenie Gabinetu Cieni całkowity wpływ decyzji SNB na polską gospodarkę będzie niewielki. Według szacunków Ministerstwa Finansów spowoduje on spadek konsumpcji, który obniży PKB o ok. 0,1%.

Koniunktura w strefie euro na początku roku poprawiła się - wskaźnik PMI wyniósł w styczniu 52,2 pkt., czyli najwięcej od 5 miesięcy. Na dobry wynik wpłynęła głownie duża liczba nowych zamówień oraz niewielki wzrost zatrudnienia. Lepsze nastroje panują zarówno w przemyśle, jak i w sektorze usług. Jednocześnie w strefie euro po raz pierwszy od 2009 r. wystąpiła deflacja.

EBC zrewidował w dół prognozy gospodarcze – wzrost PKB w całym 2014 r. ma wynieść 0,8%, w 2015 r. 1%, zaś w 2016 r. 1,5%. Powodem tej zmiany jest m.in. gorsza od oczekiwań kondycja europejskiej gospodarki w drugiej połowie 2014 r. oraz niepewna sytuacja geopolityczna. Niepewność na rynkach dodatkowo zwiększyła wygrana radykalnej lewicowej Syrizy w wyborach parlamentarnych w Grecji.

Po zapoznaniu się ze stanem gospodarki oraz po przeprowadzonej dyskusji Gabinet Cieni podjął decyzję o obniżeniu stóp procentowych o 50 punktów bazowych. Gabinet Cieni ocenia tempo ożywienia gospodarczego w Polsce jako zadowalające, pomimo negatywnego wpływu spowolnienia w strefie euro i embarga rosyjskiego na unijne produkty. Zdaniem Gabinetu Cieni silny popyt krajowy pozwala oczekiwać stabilizacji wzrostu PKB powyżej 3% r/r w najbliższych kwartałach.

Gabinet Cieni Rady Polityki Pieniężnej działa przy Szkole Głównej Handlowej w Warszawie i jest projektem wyłącznie o charakterze naukowo-dydaktycznym, prowadzonym przez Studenckie Koło Naukowe Finansów i Makroekonomii wraz z Instytutem Studiów Ekonomiczno-Społecznych.

Celem Gabinetu Cieni nie jest naśladowanie, przewidywanie ani sugerowanie posunięć rzeczywistej Rady Polityki Pieniężnej. Decyzje Gabinetu Cieni każdorazowo podejmowane są w kontekście zastanej rzeczywistości gospodarczej, w szczególności zaś w zakresie obowiązujących w Polsce oraz na świecie stóp procentowych, których poziom określany jest przez banki centralne. Raporty Gabinetu Cieni są regularnie publikowane przed każdym posiedzeniem Rady Polityki Pieniężnej począwszy od listopada 2006 roku (wszystkie raporty wydane od początku br. można odnaleźć pod adresem: http://www.sknfm.pl/gc-rpp/ ).