Innowacyjne terapie to coś więcej niż leczenie pacjenta

Te liczby mogą zaskakiwać. Innowacyjne firmy farmaceutyczne wydają na badania rozwojowe w Europie prawie dwa razy więcej niż cała branża IT. Niemal 15 proc. przychodów netto.

Także w Polsce ostatnia dekada rozwoju gospodarczego to proces przechodzenia w kierunku ultranowoczesności. W debacie publicznej na innowacyjność zwraca się jednak uwagę głównie w kontekście tzw. fintechów czy elektromobilności. Mniej podkreśla się istotę nowoczesnej farmakoterapii, choć jej wpływ na gospodarkę jest szalenie istotny.

W Polsce wydatki na leki innowacyjne są nierzadko traktowane jako koszt dla systemu i obciążenie dla finansów publicznych. Wiele nowoczesnych terapii nie trafia na listę refundacyjną, przez co polski pacjent ma do nich ograniczony dostęp. Leczenie w percepcji społeczeństwa wciąż pozostaje tylko leczeniem. Tymczasem pojęcie innowacyjności zostało tutaj całkowicie zredefiniowane.

Nowoczesne terapie mogą pomóc gospodarce m.in. w ograniczeniu negatywnych skutków tzw. długiego COVID-u, czyli generalnego osłabienia kapitału ludzkiego po pandemii, czy w szybkim leczeniu późno zdiagnozowanych pacjentów. Pozwalają na zredukowanie tzw. prezenteizmu, czyli przychodzenia do pracy mimo przewlekle złego stanu zdrowia, czego skutki odczuwa dzisiaj wiele firm. Obecnie wydatki na zdrowie w Polsce nie są adekwatne, nawet patrząc na najnowszy Krajowy Plan Odbudowy– zaznacza prof. dr hab. Andrzej Zybała, kierownik Katedry Polityki Publicznej w Kolegium Ekonomiczno-Społecznym Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

W obszarze innowacyjnych terapii w Polsce aktywnie działa amerykańska firma AbbVie. Rocznie prowadzi ponad 50 badań klinicznych, dzięki którym zapewnia dostęp do leków dla ok. 1,5 tys. pacjentów. Jednocześnie pozostawia tu ²∕³ swojego przychodu, plasując się w czołówce branży pod kątem inwestycji w ludzi i badania w Europie Środkowo-Wschodniej.

Dzisiaj innowacyjność w medycynie to już codzienność. To coś więcej niż tylko terapie, które szybko i trwale leczą pacjenta. Innowacyjność wspomaga państwo i system ochrony zdrowia. Terapie ograniczone w czasie zapewniają wysoką przewidywalność budżetową, a pacjent – lecząc się nowoczesnymi lekami – swobodnie funkcjonuje na rynku pracy – podkreśla dyrektor generalny AbbVie Polska Aleksander Kwieciński.

Jedną z najbardziej spektakularnych innowacyjnych terapii jest lek na wirusowe zapalenie wątroby typu C. Był pierwszą refundowaną w Polsce terapią doustną, która w ciągu 12 tygodni potrafi wyleczyć prawie 100 proc. pacjentów. To terapia, która dzięki niezwykle wysokiej efektywności działania została zrefundowana w Polsce w rekordowym czasie 180 dni od rejestracji.

Nasze terapie często otrzymują status przełomowych w amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (FDA) oraz Europejskiej Agencji Leków (EMA). Innowacyjność oznacza po prostu rozumienie społeczeństwa– dodaje Aleksander Kwieciński.

ROZUMIEĆ SPOŁECZEŃSTWO

Rozumienie społeczeństwa, czyli jego zdrowotnego DNA, sposobu życia danej społeczności lokalnej czy uwarunkowań finansowych, powinno być fundamentem działalności firm farmaceutycznych. Z produktów AbbVie korzysta ponad 52 mln osób w 175 państwach. I choć firma oferuje stosunkowo wąski wachlarz produktów, to jest obecnie czwartą największą firmą biofarmaceutyczną na świecie.

Wiem, że to zabrzmi bardzo korporacyjnie, ale naszym celem jest dostarczanie pacjentom leków, które mają istotny wpływ na ich życie. Tutaj nie ma półśrodków – zaznacza dyrektor generalny firmy AbbVie Aleksander Kwieciński. – Każda technologia, którą wprowadzamy, jest przełomem dla pacjenta. W przypadku łuszczycy udostępniliśmy leczenie, które podawane jest pacjentowi zaledwie raz na kwartał. To niesamowita wygoda dla pacjenta i oszczędność dla systemu ochrony zdrowia. Pacjent przychodzi do lekarza zaledwie 4 razy w roku– dodaje.

AbbVie poza onkologią, immunologią i wirusologią działa w okulistyce i neurologii. Te dwa ostatnie obszary w sposób szczególny zasługują na uwagę. Polska ma ujemny przyrost naturalny i ten trend się pogłębia. Na koniec czerwca tego roku było nas o 192 tys. mniej niż rok temu – wynika z najnowszych danych GUS. Przybywa osób starszych, których leczenie będzie zwiększało wydatki publiczne na zdrowie. Dzięki powszechnemu dostępowi do nowoczesnego leczenia można zapewnić dłuższą aktywność społeczną i zawodową seniorów. W 2020 r. AbbVie przejęło firmę Allergan, która jest liderem w leczeniu poważnych, przewlekłych chorób neurologicznych.

To jest właśnie odpowiedź na potrzeby starzejącego się społeczeństwa. AbbVie poszerzyło portfolio w obszarze neurologicznym i okulistyce. To są choroby, których częstość występowania rośnie znacząco wraz z wiekiem. Wprowadzamy technologię, która – znowu – zmienia diametralnie życie pacjenta. Pacjent z chorobą Parkinsona, jeżdżący na wózku inwalidzkim, po zastosowaniu niektórych zaawansowanych terapii może wrócić do normalnego funkcjonowania w wielu obszarach swojego życia– opisuje Aleksander Kwieciński.

INWESTYCJE W ZDROWIE I GOSPODARKĘ

Innowacyjne firmy farmaceutyczne mają ważną rolę do odegrania, zwłaszcza w czasach turbulencji postpandemicznych. Gospodarka nie jest w stanie funkcjonować bez zdrowego i produktywnego społeczeństwa. System ochrony zdrowia, obciążony narastającym długiem zdrowotnym, może jedynie wygrać na szybkim i efektywnym leczeniu społeczeństwa.

To jest wręcz misja– podkreśla prof. dr hab. Andrzej Zybała, kierownik Katedry Polityki Publicznej w Kolegium Ekonomiczno-Społecznym Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Długofalowo natomiast firmy innowacyjne to jest sektor ekonomii, który będzie szeroko inwestował w badania kliniczne i tworzenie dobrze płatnych miejsc pracy dla ludzi nauki oraz fachowców o wysokich kwalifikacjach. Wyzwaniem dla polityki gospodarczej w Polsce jest stworzenie tym firmom warunków, aby chciały tutaj inwestować swoje środki.

O tym, że Polska to dla AbbVie ważny rynek, świadczy chociażby uruchomienie w Krakowie jednego z trzech globalnych centrów finansowo-kadrowych firmy. Zatrudnia ono 130 wysoko wykwalikowanych osób w obszarze finansów, księgowości i HR, często ze znajomością kilku języków obcych. Z ich doradztwa korzystają kraje Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki.

W przypadku wyboru miejsca badań klinicznych, będących również formą inwestycji, duże znaczenie ma istnienie odpowiednio doświadczonego korpusu medycznego. W Polsce jest kadra, która potrafi prowadzić prace badawcze w istotnie restrykcyjnym obszarze regulowanym, charakterystycznym dla Unii Europejskiej. Dzięki temu zyskują nie tylko pacjenci, którzy otrzymują nowoczesny lek, zanim ten pojawi się w komercyjnym dostępie. Zyskują też lekarze. Z wyprzedzeniem uczą się, jak lek stosować, gromadzą odpowiednie dane, a gdy ten wchodzi do powszechnego użycia, potrafią od pierwszych dni wydobywać precyzyjnie potencjał terapii dla każdego chorego. AbbVie prowadzi obecnie w Polsce ponad 50 różnych badań klinicznych. Uczestniczy w nich prawie 1,5 tys. potrzebujących pacjentów.

ZABEZPIECZENIE PACJENTÓW W DOSTAWY LEKÓW

W rozwiniętych gospodarkach dostępność leku to nie tylko badania kliniczne i refundacja, to także bezpieczeństwo dostaw. Najlepiej pokazał to ponadroczny okres pandemii.

Kiedy mamy do czynienia z taką sytuacją jak pandemia COVID-19, kiedy granice są zamykane, a fabryki mają przestoje, nie mogę pozwolić na to, że pacjent będzie miał przerwaną terapię. Nie mogę liczyć na to, że ktoś mi lek dowiezie albo nie dowiezie. Dlatego, aby zapewnić ciągłość dostaw leków dla naszych pacjentów, zwiększyliśmy trzykrotnie powierzchnię hurtowni w Błoniu pod Warszawą. Zainwestowaliśmy w tę stabilność kilkanaście milionów złotych, ale to wydatek o kluczowym znaczeniu. Przerwana terapia oznacza bowiem nie tylko ryzyko utraty części efektów zdrowotnych przez pacjenta, lecz niesie również negatywne konsekwencje dla systemu, bo pieniądze wydane na dotychczasowe leczenie zostają w pewnym sensie zmarnowane- tłumaczy dyrektor generalny AbbVie Aleksander Kwieciński.

Bez wątpienia współpraca innowacyjnych firm farmaceutycznych i Ministerstwa Zdrowia mogłaby być jeszcze bardziej efektywna dla dobra pacjenta, a wdrażanie nowoczesnych schematów leczenia mogłoby przebiegać szybciej oraz na szerszą skalę. Ważne jednak, że jest dialog. W jego efekcie liczba technologii wprowadzonych w ostatnich latach – przykładowo w onkologii – znacząco się zwiększyła i obecnie wiele z nich dostępnych jest już w pierwszej czy drugiej linii leczenia chorego.

Dialog daje przestrzeń do proponowania rozwiązań, w których sektor farmaceutyczny jest partnerem, a nie jedynie odbiorcą rozwiązań, do których ma się dopasować. Warto zauważyć, że to właśnie w duchu dialogu odbywa się obecna współpraca branży z Ministerstwem Zdrowia– mówi Aleksander Kwieciński, dyrektor generalny firmy AbbVie.

Polityka zdrowotna pozostaje częścią polityki państwa. Ponieważ jednak zdrowie Polaków stanowi fundament gospodarki, politykę zdrowotną należy kształtować w perspektywie długoterminowej, w której rozwiązania wypracowane w drodze konsensusu zapewniają przewidywalność prowadzenia biznesu. Dzięki temu przyczyniają się także do większej stabilności gospodarki. Obszar zdrowia jest szczególnie ważny, gdyż jedynie zdrowe społeczeństwo może budować zdrową gospodarkę.

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem komercyjnym.

Forum wGospodarce.pl - zobacz specjalny dodatek / autor: Fratria