GK PGNiG mecenasem innowacji

Bezpieczeństwo energetyczne powierzyliśmy gazowi ziemnemu, który Vaclav Smil – jeden z najbardziej wpływowych interdyscyplinarnych analityków – nazwał paliwem XXI wieku, słusznie zakładając, że jest to najlepsze źródło energii w niezbędnym procesie transformacji energetycznej

Czy jednak tradycyjne przedsiębiorstwa branży energetycznej nadążają za technologicznymi zmianami? To pytanie zadają sobie wszystkie kraje stojące przed koniecznością dokonania zmian w tym newralgicznym sektorze. W Polsce jednak możemy mieć pewność, że Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo nie tylko rozumie nowoczesne technologie, ale na szeroką skalę wdraża innowacyjne rozwiązania.

Gaz – tradycyjnie innowacyjny biznes.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że energetyka już dawno przestała być tradycyjnym sektorem. Prawie trzy miliony rachunków za gaz jest rocznie opłacanych z użyciem płatności elektronicznych. Jedna czwarta klientów indywidualnych PGNiG zainstalowała i aktywnie korzysta z aplikacji mobilnego biura obsługi klienta (mBOK). Rozliczenia i kontakty B2B są praktycznie w 100% elektroniczne. Co miesiąc jest zawieranych kilka tysięcy nowych umów on-line. Te liczby stale rosną, a należy pamiętać, że odbiorcy gazu, to nie tylko mieszkańcy dużych miast – PGNiG dostarcza gaz do 1666 gmin. Możemy śmiało powiedzieć, że zachowania klientów branży energetycznej stanowią dość dobre odzwierciedlenie zachowań ogółu społeczeństwa, co w dłuższej perspektywie będzie przekładało się także na doświadczenia w innych dziedzinach. Warto podkreślić, że z ostatniego dostępnego raportu OECD, za rok 2019, indeks OURData (Open Useful Reusable Data – indeks dostępności i użyteczności otwartych danych w szeroko pojętym sektorze administracji publicznej) dla Polski wzrósł znacząco i obecnie jesteśmy plasowani na czternastym miejscu wyprzedzając takie kraje, jak Czechy, Wielką Brytanię, Szwajcarię, czy powszechnie uważane za liderów kraje nadbałtyckie i skandynawskie. Z kolei badania Digital Economy Lab Uniwersytetu Warszawskiego wskazywały, że jednym z głównych powodów, dla których nie korzystamy z rozwiązań administracyjnych dostępnych w sieci, jest obawa o bezpieczeństwo wrażliwych danych. Jest to wbrew pozorom dowód na wysoką świadomość Polaków w kwestii zagrożeń związanych z udostępnianiem swoich danych w Internecie i jednocześnie przyczynek do stałej poprawy jakości stron internetowych czy aplikacji. Jeśli więc uznamy cyfryzację i świadomość związanych z nią wyzwań za wyznacznik nowoczesnego społeczeństwa, to jesteśmy zdecydowanie społeczeństwem nowoczesnym. Na tym tle nie dziwi więc zaangażowanie Grupy PGNiG w programy innowacyjności skierowane nie tylko do własnych pracowników, ale także do ludzi młodych i młodych krajowych firm z sektora technologicznego – kipiących pomysłami startupów.

Transformacja technologiczna

Kluczem do prawidłowo przeprowadzonej transformacji energetycznej jest przede wszystkim precyzyjna i szybka analiza coraz większej ilości rozproszonych danych. Sukces zarządzania na podstawie danych zależy zaś od ich jakości i ilości. To właśnie energetyka jest jedną z gałęzi gospodarki, w której analiza ogromnych ilości danych jest jednym z podstawowych narzędzi wspierających zarządzanie. W Grupie PGNiG jest to szczególnie widoczne – prawie 200 tysięcy kilometrów sieci dystrybucyjnej z przyłączami, około 7 milionów klientów, zarówno przemysłowych jak i detalicznych, zdywersyfikowane źródła surowca, czy wysoka specjalizacja poszczególnych spółek, wręcz wymuszają stałe szukanie innowacyjnych rozwiązań zwiększających efektywność łańcucha dostaw i procesów produkcyjnych. Znakomita większość tych rozwiązań bazuje na cyfrowej analizie danych, gdyż w energetyce nie ma miejsca na działania intuicyjne. Postęp technologiczny często wyprzedza prace legislacyjne i wskazuje całkowicie nowe kierunki rozwoju czasami zaskakując nawet najbardziej doświadczonych menedżerów. To na przykład oznacza, że w modelach predykcyjnych należy uwzględnić całkowicie nowe dane i określić dla nich nowe współczynniki.

Widać to wyraźnie zwłaszcza na przykładzie indywidualnych gospodarstw, w których jeszcze kilka lat temu do ogrzewania pomieszczeń i przygotowania ciepłej wody użytkowej wykorzystywano jedynie piece gazowe, a dziś na prognozy zapotrzebowania na błękitne paliwo wpływają nowe źródła takie jak pompy ciepła, kolektory słoneczne, czy fotowoltaika, a niekiedy wszystkie na raz. Takie dane potrafi właściwie i w krótkim czasie przeanalizować tylko specjalistyczny system bazujący na sztucznej inteligencji. Przykładem może być też projekt Smart Field. Sztuczna inteligencja i wykorzystanie chmury obliczeniowej umożliwią zdecydowane przyspieszenie prac analitycznych oraz symulacji różnych wariantów zagospodarowania złóż. Warto podkreślić, że wyniki analiz jednych systemów stają się danymi wejściowymi do kolejnych. Tak więc już dziś możemy śmiało stwierdzić, że rozwój gospodarki opiera się obecnie głównie na rozwoju data science realizowanej na różnych poziomach i w różnych celach.

Cyfrowe bezpieczeństwo energetyczne

Nadrzędnym celem jednak jest nie tyle sama transformacja, ile bezpieczeństwo energetyczne kraju. Ambitne cele wymuszają otwartość na nietypowe, innowacyjne rozwiązania. Takie rozwiązania są wpisane w wizję PGNiG: „Odpowiedzialnie i efektywnie dostarczamy innowacyjne rozwiązania energetyczne”. Oznacza to, że wszystkie podejmowane działania powinny tworzyć wartość dodaną w postaci precyzyjnych narzędzi niezbędnych do osiągnięcia danego celu. To z kolei oznacza wielość prac rozwojowych i szeroko zakrojonych współprac w celu stworzenia tego typu narzędzi, gdyż w większości przypadków takowe jeszcze nie istnieją. W tym celu Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo prowadzi własne prace w jednostkach badawczych należących do Grupy. Rozwija także programy mające na celu przyciągnięcie firm i osób, które potrafią takie – często łamiące utarte schematy – rozwiązania stworzyć. Są to między innymi programy stażowe w ramach PGNiG Akademii Młodych skierowanej do studentów wybranych uczelni, czy prowadzone w latach ubiegłych programy PGNiG Polskie Innowacje i Młodzi Innowacyjni dla PGNiG. Zaś w tym roku specjalnie dla pracowników Grupy, PGNiG przygotowało konferencję online pod tytułem Innowatorzy PGNiG, której celem było zainspirowanie do pracy nad innowacyjnymi rozwiązaniami. Natomiast w centrum startupowym Innvento, akceleratorach, takich jak na przykład Enterprise Forum Poland, IDEA Global HugeTech czy podczas udziału w KPT ScaleUp, wyzwania kierowane są przede wszystkim do startupów i młodych firm sektora MŚP. Z  doświadczeń PGNiG wynika, że poszukiwanie technologii pozwalających na wyznaczanie nowych trendów w branży wymaga nie tylko szeroko zakrojonych działań wymienionych powyżej, ale też stałej motywacji pracowników, kooperantów i kontrahentów do uczestnictwa w procesie wzrostu innowacyjności. Nawet najlepsze wytyczne i regulacje nie zastąpią ludzkiej inicjatywy.

Startupy w PGNiG

Podstawą działań PGNiG w obszarze innowacji, jest InnVento – marka stworzona przez PGNiG SA. Współpracując z małymi i średnimi przedsiębiorstwami technologicznymi, w tym ze startupami, InnVento rozwija projekty pilotażowe. Dzięki nim, spółki z Grupy Kapitałowej PGNiG mogą przetestować wybrane pomysły technologiczne, by następnie zastosować niektóre z nich. InnVento realizuje akcelerację startupów w głównej mierze poprzez stawianie konkretnych wyzwań z zakresu obszaru Przemysłu 4.0. W ramach siódmej edycji programu Krakowskiego Parku Technologicznego „ScaleUp” jednym z kluczowych wyzwań była optymalizacja procesów w oparciu o AI, data science i analitykę danych. Tak zdefiniowane zapotrzebowanie jest pojęciem szerokim, ale w Grupie PGNiG procesów, w których można zaangażować sztuczną inteligencję, na przykład w postaci sieci neuronowych, jest cały czas bardzo dużo. Konkretnym problemem, z którym zmierzy się wybrany przez centrum InnVento startup _Alphamoon Services, będzie rozwiązanie dla pracowników jednej ze spółek Grupy – PGNiG OD. Efektem współpracy będzie moduł umożliwiający automatyczną klasyfikację zgłoszeń pracowniczych w systemie do śledzenia błędów i zarządzania projektami. Klasyfikacja w oparciu o elementy uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji pozwoli na znaczne przyśpieszenie realizacji zgłoszeń i wyeliminuje błędne indeksacje. To już szósta umowa w 2021 roku na innowacyjne rozwiązania realizowane we współpracy ze startupami technologicznymi, które wytypowało centrum InnVento. Rozwijane obecnie programy pilotażowe są skierowane głównie na wzrost wydajności systemów informatycznych i wzrost bezpieczeństwa pracy systemów produkcyjnych, jak chociażby uruchomiony w maju bieżącego roku przez spółkę PGNiG Termika projekt predykcyjno-analityczny określający możliwości wystąpienia awarii kotła gazowego, który niebawem zacznie produkcję energii w Elektrociepłowni Żerań.

Współpraca z akceleratorami działającymi w ramach rządowego programu współfinansowanego z funduszy europejskich, którego operatorem jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości jest tylko jedną z możliwości zaistnienia startupu w energetyce gazowej. PGNiG jest otwarte na innowacyjne pomysły, które można zgłaszać bezpośrednio za pośrednictwem strony https://innvento.pl/.