POLREGIO: zorganizowaliśmy pomoc natychmiastowo. Sprawna akcja transportu uchodźców

Specjalne pociągi dla uchodźców oraz darmowe przejazdy we wszystkich pociągach POLREGIO na terenie całego kraju – to najważniejsze formy pomocy, jaką największy przewoźnik pasażerski niesie mieszkańcom Ukrainy

Tak naprawdę już w ciągu kilku godzin po wybuchu wojny w Ukrainie podjęliśmy decyzję o bezpłatnym przewozie uchodźców. A w ciągu następnych 24 godzin uruchamialiśmy już specjalne pociągi. Samo rozpoczęcie tych działań było potężną operacją logistyczną, a jej kontynuowanie w obliczu nasilenia potrzeb jest kolejnym wielkim wyzwaniem – mówi Artur Martyniuk, prezes i dyrektor generalny POLREGIO.

W ostatnich dniach stanęliśmy przed ogromnym wyzwaniem, jakim jest organizacja pomocy humanitarnej dla osób uciekających z ogarniętej wojną Ukrainy. Tych, którym już pomogliśmy, można liczyć w setkach tysięcy – podkreśla Artur Martyniuk.

Kolej jako jeden z kluczowych rodzajów transportu w czasie kryzysu jest jednym z najistotniejszych elementów pomocy humanitarnej na pierwszym etapie – przemieszczenia osób zagrożonych działaniami wojennymi. Następnymi etapami systemowego podejścia do kryzysów humanitarnych jest zapewnienie zakwaterowania, opieki medycznej, edukacji dzieci, pomocy w znalezieniu pracy dla ich rodziców, jak również wsparcia dla seniorów.

W Polsce przyjęliśmy blisko 2 mln uchodźców, z których znaczna część podróżowała właśnie pociągami. Szacujemy, że wspólnie ze wszystkimi przewoźnikami kolejowymi od początku kryzysu przewieźliśmy ok. 600 tys. uchodźców, zarówno składami specjalnymi, jak i w rozkładowych połączeniach. Koordynujemy nasze działania z Ministerstwem Infrastruktury, PKP Intercity, Kancelarią Premiera, Marszałkami Województw i Wojewodami oraz kolejami samorządowymi. Uruchamiamy pociągi, jeżdżące wahadłowo do Niemiec, z którymi koordynujemy przewóz. Koleje niemieckie przyjeżdżają również do Przemyśla, by bezpośrednio zabierać uchodźców. Dla pociągów z Niemiec oferujemy m.in. usługi tankowania. Mamy tutaj szeroką współpracę na skalę europejską, przy czym strona polska i polskie spółki kolejowe są tutaj stroną wiodącą – dodaje Artur Martyniuk.

Równoległe działania

POLREGIO uruchomiło od 28 lutego już ponad 400 pociągów, w tym 1/3 to pociągi specjalne na potrzeby transportu uchodźców ze wschodniej granicy. Kursują one codziennie w województwach lubelskim, małopolskim i na Podkarpaciu. Pasażerowie docierają zarówno do największych miast, takich jak Warszawa, Kraków, Wrocław czy Katowice, ale również do mniejszych - Lublina, Opola czy Kielc.

To są równoległe działania. Oprócz dotychczas realizowanych, regularnych przewozów, które świadczymy w każdym województwie, otworzyliśmy drugi front pasażerski do przewozu uchodźców. Chciałbym tu podkreślić ogromny wysiłek naszych pracowników, drużyn, maszynistów, których poświęcenie jest godne wyróżnienia. To przede wszystkim dzięki nim udaje nam się efektywnie pomagać w tej niezwykle trudnej sytuacji – mówi Artur Martyniuk, prezes POLREGIO.

W całym kraju w pociągach POLREGIO kursujących regularnie uchodźcy są uprawnieni do bezpłatnego przejazdu na podstawie ważnego paszportu lub dowodu osobistego. Pociągi POLREGIO w miarę możliwości w uzgodnieniu z Urzędami Marszałkowskimi zaopatrzone są w paczki żywnościowe, wodę oraz książeczki dla dzieci. Podróżnym z Ukrainy rozdawane są ulotki w języku polskim, ukraińskim i angielskim z niezbędnymi informacjami.

Mamy sztaby kryzysowe na poziomie poszczególnych województw - Marszałkowie i Wojewodowie określają potrzeby, a stronę logistyczną przedsięwzięcia koordynujemy z resortem infrastruktury. Mówimy o dość sprawnej akcji, lecz nie możemy zapominać o kilku kwestiach. Oprócz przemieszczania się, uchodźcy muszą mieć możliwość zjedzenia posiłku jak również napicia się wody. Staramy się odbierać pasażerów w miarę szybko. Niektórzy jechali do nas kilka dni, więc naturalne jest, że są zmęczeni i chcieliby odpocząć – stwierdził Artur Martyniuk.

W miarę możliwości zapewniamy uchodźcom pakiety żywnościowo-higieniczne. Zmienia się bowiem obraz uchodźcy. Na początku byli to ludzie dobrze przygotowani, z większymi bagażami, a teraz są to osoby, które uciekają przed wojną w popłochu, praktycznie z ulicy, z jedną reklamówką w ręku. Wiele z nich ma nadzieję, że szybko wrócą na Ukrainę i dlatego niechętnie jadą dalej. Przede wszystkim są to matki z dziećmi – dodaje Artur Martyniuk.

POLREGIO na bieżąco dostosowuje swoje działania do potrzeb. W ramach współpracy z Urzędem Marszałkowskim na dworcu w Lublinie powstał punkt medyczny, a POLREGIO udostępniło dla medyków zaplecze socjalne. Dodatkowo, przy peronie I stanęła karetka wyposażona w sprzęt niezbędny do udzielania pierwszej pomocy osobom, które tego mogą wymagać. Na dworcu znajduje się również kontener, gdzie zespół lekarzy i pielęgniarek Publicznego Szpitala Wojewódzkiego im. Jana Bożego w Lublinie całodobowo udziela niezbędnego wsparcia.

Oczywiście tłok jest, bo nikt się nie spodziewał blisko 2 mln ludzi. Staramy się przekonywać uchodźców, żeby nie tylko zostawali w Warszawie albo jechali do Krakowa. Inne miasta są również bardzo dobrze przygotowane. Często to tam warunki pobytu są dużo bardziej komfortowe, ponieważ duże miasta po prostu się zatykają. Dlatego też równolegle prowadzimy akcję informacyjną, zachęcając do podróży również tymi składami, które jadą np. do Olsztyna, albo do Gdyni – mówi Artur Martyniuk.

Złożona logistyka

Odpowiednią rezerwę taborową wraz z załogami zabezpieczyły regionalne zakłady POLREGIO. Możliwość uruchomienia pociągów dodatkowych i nadzwyczajnych to efekt przeorganizowania wielu aspektów procesu przewozowego w taki sposób, aby zachować pełną dyspozycyjność dla potrzeb dotychczasowych przewozów planowych, a jednocześnie zabezpieczyć dodatkowe jednostki taborowe wraz z odpowiednią liczbę pracowników.

W uzgodnieniu z samorządowymi organizatorami transportu musieliśmy się szybko przeorganizować i pewne rezerwy taborowe w poszczególnych województwach skierowaliśmy na granicę. Każde województwo to odrębna umowa, która określa pracę planową. Ale - jak się okazało - województwa przy wschodniej granicy zostały mocno obciążone i inne regiony musiały tam właśnie przekazać swoje rezerwy. To ogromna praca organizacyjna. Jednak nasze podstawowe usługi pozostały niezakłócone. Pomimo olbrzymiej liczby uchodźców, utrzymujemy naszą regularną pracę przewozową na dotychczasowym poziomie – mówi Artur Martyniuk.

Do końca marca Rada Ministrów planuje przyjąć projekt ustawy, która m.in. zwolni z opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej przewoźników, którzy uruchomią pociągi przeznaczone do przewozu uchodźców z Ukrainy. Wśród propozycji jest również wypłata rekompensat dla przewoźników kolejowych, którzy nie pobierali opłat za bilety wydawane uchodźcom.

POLREGIO to największy pasażerski przewoźnik w Polsce i Europie Środkowo – Wschodniej, z 26 proc. udziałem w rynku. Każdego dnia na tory w całym kraju wyjeżdża około 1500 pociągów zamawianych przez urzędy marszałkowskie, które zatrzymują się na ponad 1900 stacjach. W ciągu roku z usług POLREGIO korzysta blisko 70 mln pasażerów. Większościowym udziałowcem spółki jest Agencja Rozwoju Przemysłu (50 proc. i jeden udział), a pozostałymi udziałowcami są samorządy wojewódzkie.

Robert Olesiński

Czytaj też: Gdzie trafia rosyjska ropa? Te kraje zapłaciły najwięcej