Czy atom może być wsparciem dla OZE?
Energia pochodząca z atomu, a zwłaszcza z małych modułowych reaktorów SMR może być ważnym uzupełnieniem przyszłego zeroemisyjnego miksu energetycznego. Taka energia może być z powodzeniem wykorzystywana do produkcji zeroemisyjnych paliw przyszłości, np. wodoru. Żeby było to możliwe na masową skale, niezbędne są stosowne regulacje na poziomie europejskim. Do takich wniosków doszli polscy i zagraniczni eksperci biorący udział w panelu „Energia jądrowa – najlepsze wsparcie dla źródeł odnawialnych”, który odbył się podczas tegorocznego Forum Ekonomicznego w Karpaczu.
Energetyka jaką znamy dziś będzie się zmieniać: wzrośnie znaczenie wodoru i paliw syntetycznych. Do tego wszystkiego potrzebna będzie energia, oczywiście energia zeroemisyjna, a więc taka, która pochodzi ze źródeł odnawialnych. – powiedział Jarosław Dybowski, Dyrektor Wykonawczy ds. Energetyki w PKN ORLEN.
Eksperci zgodzili się, że jednym z najważniejszych wyzwań, przed którymi aktualnie stoi Europa jest powstrzymanie kryzysu energetycznego oraz zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego w przyszłości przy znaczącym ograniczeniu emisji gazów. Rozwój różnych form energetyki jądrowej może to zapewnić, ale żeby szybko i sprawnie uruchamiać elektrownie atomowe, niezbędne są wspólne międzynarodowe regulacje oraz światowy mechanizm certyfikacji reaktorów jądrowych. Nie tylko firmy, ale również państwa Unii Europejskiej zainteresowane wykorzystywaniem tego typu źródła energii muszą inwestować odpowiednie środki w innowacyjne technologie oraz w kluczowe badania dotyczące chociażby standardów bezpieczeństwa.
Do tej kwestii odniósł się Philippe Crouzet, pełnomocnik ds. cywilnej współpracy jądrowej z Polską we francuskim Ministerstwie Europy i Spraw Zagranicznych który zauważył, że rozwój energetyki jądrowej zależny jest nie tylko od biznesu, ale także od decyzji politycznych. Jednocześnie dodał, że dobrą strategią w konstruowaniu planów dotyczących rozwoju energetyki jądrowej jest postawienie na kilka technologii.
Według Tadeusza Lesiaka, dyrektora Instytutu Fizyki Jądrowej PAN Polska rozwijając energetykę jądrową musi wykorzystać technologie już sprawdzone, co do których jest pewność, że odniosą sukces.
Technologie, które będą wykorzystywane w Polsce pracują dziś w bardzo wielu miejscach i w ich konstrukcji podniesiono bezpieczeństwo do maksimum, do granic, które funkcjonują w przemyśle kosmicznym. Dziś ryzyko jest tu minimalne. Oczywiście, musimy w Polsce bardzo uważnie obserwować rynek, natomiast korzystać należy przede wszystkim z technologii sprawdzonych i zweryfikowanych, czyli np. reaktorów generacji 3. i 4., której bezpieczeństwo jest na bardzo wysokim poziomie - mówił dyrektor z PAN.
Na świecie coraz większe zainteresowanie wzbudza energia jądrowa wytwarzana w małych, modułowych reaktorach SMR, która między innymi posiada ogromny potencjał do uzupełniania mixu energetycznego oraz może służyć do wytwarzania energii np. do produkcji wodoru. Polska jest mocno zaangażowana w rozwój i wdrażanie tego typu technologii. Zabierając głos w debacie Jarosław Dybowski z Orlenu mówił o tym, że jego Grupa prowadzi działalność na wielką skalę i dlatego może wdrażać projekty o dużym zasięgu. Zarówno te z zakresu morskiej energetyki wiatrowej, jak i modułowej energetyki atomowej. W obydwu przypadkach są to koszty sięgające kilkunastu miliardów złotych.
W Polsce Orlen przy współpracy z Synthos Green Energy będzie realizował projekt budowy modułowych reaktorów jądrowych oparty na technologii BWRX-300, której dostawcą jest koncern GE Hitachi. Według Jona Balla, wiceprezesa GE Hitachi Nuclear Energy, pierwsze reaktory SMR mają pojawić się w Polsce do 2030 r. To bardzo ambitne założenie, firma stoi jednak na stanowisku, że przyszłość energetyki jądrowej to właśnie małe reaktory, których realizacja jest sprawdzona i opłacalna kosztowo.
Koszty produkcji takich reaktorów stanowią znikomy procent tego, z czym mamy do czynienia w przypadku kosztów przewidzianych przy budowie dużych reaktorów jądrowych. Nie tylko jesteśmy w stanie zrealizować inwestycję znacznie taniej i szybciej, ale mamy już ponad 50-letnie doświadczenie w branży. Poza tym, materiały wykorzystywane do produkcji SMR, to dokładnie takie same materiały, jakich używa się w przypadku tradycyjnych reaktorów jądrowych – wskazywał Ball.
Eksperci zauważyli też, że jeżeli chcemy szybko odchodzić od wykorzystania paliw kopalnych do produkcji energii, to musimy inwestować zarówno w źródła odnawialne, jak i w atom, niezależnie, czy w formie tradycyjnych dużych elektrowni, czy też perspektywicznych reaktorów modułowych. Ten mix energetyczny powinien być zrównoważony. Jest to szczególnie istotne ze względu na nie ustanie rosnącą konsumpcję energii elektrycznej. Przy czym, jeżeli chodzi o odnawialne źródła energii, to eksperci wskazują przede wszystkim na farmy wiatrowe, czy to te lądowe czy morskie, gdyż jest to bardziej efektywne rozwiązanie. Na przykład fotowoltaika po części opiera się w większym stopniu na wykorzystaniu zasobów rzadkich (metali i minerałów).
