Polska ma szansę stać się jednym ze światowych liderów transformacji cyfrowej

Aktywny udział państwa w obszarze cyber to podstawa, bez której trudno wyobrazić sobie zmagania Polski w rywalizacji o pozycję we współczesnym świecie. Sektor publiczny musi być partnerem, realnym wsparciem, a czasem także drogowskazem dla sektora prywatnego – pisze Janusz Cieszyński sekretarz stanu w KPRM, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa na łamach rocznika „Polski Kompas 2022”

Dynamiczne zmiany i nowe zagrożenia, z którymi w ostatnich miesiącach mierzy się świat, muszą się stać pozytywnym impulsem do gospodarczego i społecznego rozwoju naszego kraju. Wciąż przyspieszająca transformacja cyfrowa zmienia rzeczywistość na naszych oczach. Aktywny udział państwa w obszarze cyber to podstawa, bez której trudno wyobrazić sobie zmagania Polski w rywalizacji o pozycję we współczesnym świecie. Sektor publiczny musi być partnerem, realnym wsparciem, a czasem także drogowskazem dla sektora prywatnego. Tylko wspólnie mamy szansę dobrze wykorzystać moment, w którym się znajdujemy, dynamicznie ruszyć do tego wyścigu i trwale uplasować się w ścisłej światowej czołówce cyfrowych potentatów. Jestem przekonany, że to możliwe.

Jak pokazały pandemia COVID-19 oraz wojna w Ukrainie, cyfryzacja procesów oraz cyberbezpieczeństwo to jedne z ważniejszych elementów funkcjonowania współczesnego państwa. Bez digitalizacji, bez przenoszenia najważniejszych usług do internetu, nie jest dziś możliwe skuteczne zarządzanie państwem. Doskonałym przykładem wpływu cyfryzacji państwa na nasze codzienne życie jest skuteczne wdrożenie e-recept, które okazały się niezastąpione w najgroźniejszych okresach pandemii. Z badania instytutu ARC Rynek i Opinia wynika, że Polacy nie mają żadnych trudności z ich realizacją, a 84 proc. respondentów oceniła je pozytywnie. Bez cyfryzacji służby zdrowia nie byłoby mowy o sprawnym i skutecznym przeprowadzaniu procesu szczepień.

Skuteczna broń w walce z cyberprzestępstwami

Podstawowym warunkiem udanej transformacji cyfrowej jest zapewnienie cyberbezpieczeństwa. W dzisiejszych czasach jest to coraz częściej po prostu bezpieczeństwo – naszych pieniędzy, naszych danych, a nawet naszych bliskich i przyjaciół. Jednym z elementów systemu cyberbezpieczeństwa państwa jest ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej. Tak zwany spoofing i smishing to cyberataki, na które narażony jest każdy. Oszuści podszywając się pod zaufane nam osoby czy instytucje, próbują nas nakłonić do ujawnienia wrażliwych danych osobowych czy zainfekować nasze e urządzenie przez kliknięcie w link w wiadomości. Ustawa, przygotowana w gronie ekspertów i szeroko konsultowana z przedstawicielami branży telekomunikacyjnej, stanie się skuteczną bronią w walce z tego rodzaju przestępstwami.

Cyberbezpieczeństwo państwa to również ludzie – kadry wykwalifikowanych ekspertów. Rynek specjalistów z zakresu cyberbezpieczeństwa jest rynkiem szczególnie konkurencyjnym, dlatego kolejnym istotnym elementem jest kwestia urealnienia zarobków. Fundusz Cyberbezpieczeństwa ma pomóc w zapewnieniu bardziej atrakcyjnego, zbliżonego do realiów sektora prywatnego, wynagradzania cyberekspertów pracujących w najważniejszych instytucjach publicznych. Szacujemy, że Fundusz pozwoli sfinansować około 2 tys. specjalistów, co wymiernie przełoży się na bezpieczeństwo naszej cyberprzestrzeni.

Przyjazna e-administracja

Nowoczesne państwo to przyjazna e-administracja. Polacy pokochali cyfrowe rozwiązania – z ubiegłorocznego badania UKE wynika, że 97 proc. Polaków i 99,5 proc. firm korzystało z telefonu komórkowego, natomiast 77 proc. obywateli i 90 proc. przedsiębiorstw korzystało z internetu. Chcemy, aby w najbliższym czasie to właśnie smartfon stał się wiodącym narzędziem, za którego pomocą Polacy będą załatwiać większość urzędowych spraw. Od początku do końca. Już dziś profil zaufany, a więc klucz do cyfrowych usług publicznych, posiada ponad 15 mln Polaków. Dzięki niemu, nie wstając z kanapy, możemy zgłosić narodziny dziecka, rozliczyć się z urzędem skarbowym, uzyskać nowy dowód osobisty czy odpis aktu stanu cywilnego. Intensywnie pracujemy nad zupełnie nową odsłoną aplikacji mObywatel. To właśnie mObywatel już wkrótce stanie się naszym mobilnym asystentem w kontaktach z urzędem. Dobra e-usługa to e-usługa, z której się chętnie korzysta. Dlatego współtworzymy i konsultujemy wszystkie nasze projekty z szerokim gronem ich przyszłych użytkowników. Do współpracy nad nową odsłoną mObywatela zaprosiliśmy zespoły programistów, ekspertów i wszystkich, którzy chcą razem z nami tworzyć nowoczesną i prawdziwie cyfrową Polskę.

Cyberrewolucja dla wszystkich Polaków

Nie zapominamy o włączaniu w cyberrewolucję wszystkich Polaków i konsekwentnie prowadzimy politykę wyrównywania szans. Przy wsparciu europejskich środków uruchomiliśmy wiele programów, których celem jest wymazywanie białych plam na cyfrowej mapie Polski. Programy „Cyfrowa Gmina” i „Cyfrowy Powiat” to setki milionów złotych przeznaczonych na cyberrozwój polskich samorządów. Dzięki tym środkom polskie samorządy otrzymują narzędzia umożliwiające wzrost kompetencji cyfrowych – zarówno mieszkańców, jak i urzędników. Wykluczenie cyfrowe to zjawisko szczególnie groźne wśród najmłodszych, dlatego nie zapominamy o systemowym wsparciu uczniów. OSE, czyli Ogólnopolska Sieć Edukacyjna, to program publicznej sieci telekomunikacyjnej, zapewniającej szkołom dostęp do szybkiego, bezpłatnego i bezpiecznego internetu. Rozwój OSE to cywilizacyjna zmiana w sposobie kształcenia uczniów – przejście z edukacji analogowej na edukację cyfrową. To wprowadzenie nowych form kształcenia oraz nowych programów nauczania np. przez powszechną naukę programowania. Z kolei za sprawą programu „Granty – PPGR” do setek tysięcy dzieci i młodzieży z terenów byłych PPGR trafia nowoczesny sprzęt komputerowy.

Ukraiński sprawdzian

W ostatnich miesiącach Polska jako państwo i społeczeństwo zdaje egzamin. Tocząca się za naszą wschodnią granicą wojna to dla nas ogromne wyzwanie, również w zakresie cyber. Wdrożyliśmy system nadawania numerów PESEL obywatelom Ukrainy, umożliwiliśmy im także zakładanie profilu zaufanego, dzięki czemu mogą w Polsce korzystać z wielu usług publicznych. Od marca w aplikacji mObywatel udostępniliśmy obywatelom Ukrainy elektroniczny dokument DIIA.pl. W lipcu uzyskał on rangę oficjalnego dokumentu pobytowego – to pierwsze w Unii Europejskiej w pełni cyfrowe pozwolenie na pobyt, które jest realnym ułatwieniem przy przekraczaniu granic i podróżowaniu w ramach strefy Schengen. Stworzyliśmy też portal PracaWPolsce.gov.pl, który ułatwia przebywającym w Polsce Ukraińcom znalezienie i podjęcie pracy – atrakcyjnej i zgodnej z ich kwalifikacjami.

Pamiętajmy, że wojna, która toczy się w Ukrainie, toczy się równolegle w internecie. Wojna informacyjna, dezinformacja, działalność tzw. internetowych trolli – to bardzo groźne, bo czasem niepozorne i na pierwszy rzut oka niewidoczne zjawiska, które mają na celu manipulowanie polską opinią publiczną. Sfingowany cytat, sensacyjny nagłówek czy nawet zabawny obrazek mogą się okazać rosyjską bronią, którą każdy użytkownik internetu może zostać w każdej chwili zaatakowany. Bardzo wiele w tej materii zależy od nas samych. Pilnujmy tego, co udostępniamy, dokładnie sprawdzajmy źródła informacji, a przede wszystkim w tym szczególnym czasie zachowujmy zdrowy rozsądek i trzymajmy emocje na wodzy. Nie tylko w cyberprzestrzeni.

Janusz Cieszyński sekretarz stanu w KPRM, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa

Tekst został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2022” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne

»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2022”:

GB.PL - KLIKNIJ TUTAJ

GOOGLE PLAY - KLIKNIJ TUTAJ

APPLE APP STORE - KLIKNIJ TUTAJ