W jaki sposób uczelnie i biznes mogą współpracować?

25 kwietnia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych odbyła się konferencja pt. „Nauka dla Biznesu - Biznes dla Nauki, czyli wyzwania i warunki współpracy Uczelni z Otoczeniem Biznesowym i Instytucjonalnym”.

Celem konferencji było stworzenie przestrzeni do wypracowania modelu współpracy pomiędzy otoczeniem biznesowym i środowiskiem naukowym.

Konferencja zorganizowana została przez prof. Jacka Męcinę, Pełnomocnika Wydziału ds. współpracy z otoczeniem biznesowym i szefa Katedry Ustroju Pracy i Rynku Pracy WNPISM oraz doradcę Zarządu Konfederacji Lewiatan; dr Błażeja Mądrzyckiego rzecznika i koordynatora ds. prawnych Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP oraz pracownika WPiA Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Wydarzenie otworzyła prof. dr hab. inż. Maria Mrówczyńska, Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W debatach wzięli udział czołowi przedstawiciele nauki i biznesu.

Otoczenie biznesowe i środowisko akademickie – co mogą wspólnie zrobić?

W pierwszej części konferencji prowadzący i prelegenci skupili się na działaniach jakie można podjąć w celu zbliżenia do siebie tych dwóch środowisk. Eksperci dzielili się przykładami współpracy, mówili też o projektach współpracy uniwersytetów z biznesem oraz problemach z perspektywy gospodarki oraz oczekiwań biznesu.  

Jak zauważyła prof. dr hab. inż. Maria Mrówczyńska, zmiany są potrzebne na wielu płaszczyznach. Problemy techniczne polegają na trudnościach w transferze wiedzy do gospodarki. Pracodawcy często mają bardzo szczególne wymagania, co do pracowników, co przekłada się na potrzebę zmian w sposobie kształcenia na uniwersytetach, zwłaszcza na kierunkach technicznych. Kolejnym ważnym aspektem są badania naukowe. Uczelnie współpracując w obszarze badań z biznesem są w stanie odpowiedzieć na problemy gospodarcze oraz pomóc w komercjalizacji i transferze wiedzy. 

Podczas konferencji pochylono się również nad działalnością instytutów badawczych. Zwrócono uwagę na problem mobilizacji jednostek naukowych do publikowania badań w czasopismach zagranicznych.

Dr hab. Barbara Rymsza, prof. IBDIM Przewodnicząca Nauki Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego zauważyła, że nie jest to dobrą praktyką z uwagi na wypływ wyników polskich badań za granicę i ograniczony zakres wdrażania ich w Polsce. Podkreślono też znaczenie umiejętności miękkich w biznesie, które u studentów, przyzwyczajonych do testów, nie są często wystarczająco rozwinięte. Istnieje, więc potrzeba zmiany sposobu egzekwowania wiedzy na np. egzaminy ustne.

Dr hab. Lech Kurkliński, prof. Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Przewodniczący Senackiej Komisji Współpracy z Zagranicą i Otoczeniem podał przykład współpracy z otoczeniem biznesowym z własnego podwórka. Kierunek studiów współtworzony wraz z firmą, stracił na popularności wraz ze spadkiem zaangażowania studentów w ambitne zadania ze strony firmy. Ekspert podkreślił, że biznes powinien być aktywny i lepiej artykułować swoje potrzeby uczelniom, aby współpraca mogła być owocna. Pozostali prelegenci, m.in. Jolanta Jaworska z IBM podkreśliła, że jej firma wierzy w potencjał polskich uczelni i inwestuje w centra rozwojowe, podkreśliła też potencjał polskiej nauki.

Prelegenci podkreślili również wagę rozwoju perspektyw uczelni i zatrzymania w kraju najlepszych absolwentów. Podczas rozmowy wyraźnie wybrzmiała kwestia problemu w komunikacji między dwoma środowiskami. Rozwiązaniem może być zaproponowane przez Annę Wichę, Global Head of Outsourcing Adecco - Field Sales & Marketing, stworzenie wspólnej płaszczyzny do rozwiązywania problemów zwłaszcza w kwestii kształcenia, transferu wiedzy oraz wsparciu rozwoju. W ten sposób nawiązała do idei dedykowanego zespołu nauka – biznes.

Eksperci zwrócili uwagę, że świetnym krokiem podejmowanym w ramach współpracy nauki z biznesem są studia dualne. To rodzaj kształcenia naprzemiennego, w którym oprócz uczelni istotną rolę spełnia również pracodawca. Studenci realizują pełny program studiów i jednocześnie spełniają się zawodowo. Dla biznesu korzyścią jest pozyskanie i szkolenie pracowników już na poziomie akademickim.

Nauka wobec wyzwań społeczno–gospodarczych

Obecnie nauka otwiera możliwości związane z wykorzystaniem nowych technologii i nowych rozwiązań. To szansa na dobrą alternatywę na przekwalifikowanie górników. Prof. Szkoły Biznesu Politechniki Śląskiej dr hab. Małgorzata Dobrowolska, blisko związana z branżą górniczą, widzi w transformacji energetycznej przyszłość nowych, równie szanowanych zawodów dla górników.

Nauka wiąże się również z automatyzacją i robotyzacją, które większości ludzi kojarzą się z masowymi zwolnieniami i zastąpieniem człowieka przez technologię. Ekspert z branży biznesu, Daniel Wocial, współzałożyciel Helprise przywołał badania przeprowadzone przez prof. Męcinę „Od robotyzacji i automatyzacji do sztucznej inteligencji – wpływ na gospodarkę i rynek pracy” na blisko 100 firmach. Pokazuje ono, że zatrudnienia jednak wzrośnie. Aż 63% badanych firm opowiedziało się za wzrostem zatrudnienia wraz z inwestycjami w robotyzację i automatyzację.

W udanej współpracy uczelni z biznesem ważna jest systematyczna praca, pokazanie obopólnych korzyści, wspólne projekty oraz współpraca na płaszczyznach strategicznych i dydaktycznych. Rektor SGH prof. Piotr Wachowiak przykłada również wagę do integracji tych dwóch środowisk. Oprócz standardowych spotkań SGH w ramach Klubu Biznesu SGH, uczelnia organizuje też Szachową Ligę Biznesu SGH, która integruje naukowców i biznesmenów dzięki wspólnym rozgrywkom szachowym.

Na uczelniach o wielu ścieżkach kształcenia sprawa jest trudniejsza niż na uczelniach ściśle biznesowych, takich jak SGH. Zapotrzebowanie na finansowanie badań naukowych jest większe. Jak podkreślił Rektor Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Alojzy Nowak, problemem może być brak regulacji pozwalającym firmom na inwestowania w badania, których wyników nie da się przewidzieć na początku. Wpływa to też na osłabienie wiary naukowców w swoje kompetencje. Biznes i nauka muszą więc sobie wzajemnie zaufać. 

Jego Magnificencja pozytywnie spostrzegł, że najważniejsza jest dobra komunikacja i rozwój relacji. Im więcej biznes i nauka ze sobą rozmawiają, tym większa jest szansa na pozytywne zmiany w ich współpracy. 

W debacie uczestniczyli także licznie zgromadzeni przedstawiciele świata biznesu i nauki, podając przykłady dobrej współpracy, ale i występujące deficyty. Konferencję podsumował prof. Jacek Męcina, podkreślając znaczenie regularnych rozmów, promowania dobrych praktyk, a przede wszystkim systemowego podejścia do współpracy tych dwóch środowisk. Jak podkreślił i praktyka i dzisiejsza konferencja udowodniła jak bardzo biznes potrzebuje nauki, a nauka biznesu.

Materiały prasowe, sek