Cyberprzestępcy ukradli sklepom 87 miliardów złotych!
Co trzecie polskie przedsiębiorstwo handlu detalicznego tylko w 2023 roku, padło ofiarą oszustwa, cyberataku lub wycieku danych. Średnia suma szacowanych strat w przeliczeniu na jedną firmę przekracza 8,3 mln zł. Ucierpieli również polscy konsumenci stracili średnio prawie 1,8 tys. zł, co oznacza wzrost o 169 proc. w stosunku do 2022 roku.
Adyen, globalna platforma technologii finansowych wybierana przez rynkowych liderów, opublikowała wyniki badania obrazujące skalę corocznych strat finansowych polskiego sektora detalicznego, spowodowanych działalnością cyberprzestępców. Współpracując z brytyjskim Centrum Badań Ekonomicznych i Biznesowych (CBEB), Adyen ustalił, że w 2023 roku sektor detaliczny stracił w ten sposób 87 mld zł. 1 na 3 firmy (30 proc.) padła ofiarą oszustwa, cyberataku, ewentualnie wycieku danych. Każde poszkodowane przedsiębiorstwo straciło średnio 8 339 377 zł.
Oszustwa wpływają na zachowania zakupowe
Nie tylko firmy odczuwają skutki oszustw – konsumenci również są coraz bardziej dotknięci tym zjawiskiem. Średnia kwota strat na jedną osobę wyniosła w ub.r. 1791 zł, co oznacza wzrost aż o 169 proc. w stosunku do 2022 roku. Obawy przed oszustwem wpływają na zachowania zakupowe konsumentów – zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i online. 30 proc. z nich czuje się obecnie mniej bezpiecznie niż 10 lat temu ze względu na zwiększone ryzyko oszustw płatniczych. Najbardziej zagrożoną grupą są konsumenci w wieku powyżej 50 lat.
Choć Polska pozostaje w czołówce najszybciej rozwijających się rynków e-commerce w Europie, aż 44 proc. rodzimych konsumentów wciąż woli robić zakupy w placówkach stacjonarnych. 20 proc. wprost przyznaje, że wynika to z obaw przed oszustwem. Co czwarty klient deklaruje, że decyduje się na zakupy w sklepach, w których obowiązują bardziej zaawansowane zabezpieczenia.
Z jednej strony konsumenci boją się tego, że zostaną oszukani i dlatego starają się być ostrożni, ale z drugiej chętnie korzystają z technologii przyspieszających zakupy. 21 proc. z nich chciałoby finalizować transakcje kilkoma kliknięciami, podając jak najmniej informacji. Taki sam odsetek woli robić zakupy u kilku sprzedawców lub korzystać z ograniczonej liczby metod płatności, aby minimalizować udostępnianie danych wielu firmom. Tymczasem tylko 15 proc. opowiada się za dwuetapową weryfikacją tożsamości – komentuje Jakub Czerwiński, VP CEE w Adyen.
Oszustwa wyzwaniem
Z Adyen Retail Report wynika, że te firmy, które przewidywały wzrost przychodów o 100 proc. lub więcej w 2024 roku, najwięcej też straciły (36 mld zł). Mimo, że liczba oszustw wciąż rośnie, tylko dwie trzecie przedsiębiorstw (66 proc.) twierdzi, że posiada skuteczne systemy zapobiegania oszustwom, co oznacza wzrost o zaledwie 6 p.p. w porównaniu do zeszłego roku (62 proc.).
Taka sytuacja zmusza detalistów do podejmowania działań w celu ochrony zarówno swojej działalności, jak i klientów. Prawie połowa przedsiębiorców (46 proc.) rozważa zmianę dostawcy usług płatniczych na takiego, który oferuje lepsze mechanizmy ochrony przed oszustwami. Co więcej, 45 proc. zaczęło zastanawiać się, jak zapewnić zgodność z dyrektywą o usługach płatniczych nr 3 (PSD3), która wprowadza bardziej rygorystyczne zasady ochrony praw konsumentów i danych osobowych w branży finansowej.
Coraz bardziej wyrafinowane metody przestępców
Przestępcy stosują coraz bardziej wyrafinowane metody ataku na firmy, w tym wykorzystują sztuczną inteligencję. Dlatego niezwykle istotne jest inwestowanie w odpowiednie mechanizmy ochrony firmy, jak i klientów. – Wdrożenie technologii, takiej jak narzędzia do uczenia maszynowego, pozwala detalistom na rozpoznawanie prawdziwych klientów i wykrywanie oszustw w ich kanałach sprzedaży. Uczenie maszynowe może pomóc w analizowaniu globalnych baz danych, dostarczając wiedzy o nowych metodach wyłudzeń. A co najważniejsze: zapewniać ochronę firmy w czasie rzeczywistym – dodaje ekspert Adyen.
Oszustwo płatnicze definiuje się jako sytuację, w której oszust kradnie numer karty kredytowej, debetowej lub dane rachunku bankowego, a następnie używa tych informacji do dokonania płatności. W Polsce sytuacja ze ściganiem i karaniem oszustów internetowych oraz cyberprzestępców jest coraz bardziej zaawansowana, ale wciąż napotyka na wyzwania. Mimo rozwoju technologii wykorzystywanych przez organy ścigania, rośnie także liczba przypadków oszustw internetowych. Choć podczas zakupów konsumenci powinni zachować ostrożność, to odpowiedzialność ciąży głównie na przedsiębiorstwach handlowych wykorzystujących narzędzia płatnicze.
Źródło: Adyen
Oprac. GS
