Wegańskie dzieci są często niższe i mają słabsze kości

Diety wegańskie mogą wywierać istotny wpływ na rozwój dzieci, szczególnie w zakresie wzrostu, budowy kośćca oraz ryzyka wystąpienia niedoborów żywieniowych. Z drugiej strony, badania wskazują na niższe ryzyko chorób cywilizacyjnych w tej grupie.

Dane te pochodzą z badania przeprowadzonego przez międzynarodowy zespół naukowców z University College London, Uniwersytetu Cambridge oraz Instytutu „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” (IP-CZD). Wyniki opublikowano w „American Journal of Clinical Nutrition” w 2021 roku.

„Rosnąca akceptacja społeczna i entuzjazm związany z dietami roślinnymi prowadzi u części rodziców do utraty czujności, co do konieczności specjalnego bilansowania tych diet u swoich pociech” – zauważa główna autorka tego badania dr n. o żywieniu Małgorzata Desmond z Institute of Child Health na University College London.

Metodyka badania

Badanie objęło 187 zdrowych dzieci w wieku 5-10 lat, w tym 63 wegetarian, 52 wegan oraz 72 dzieci na diecie tradycyjnej. Grupę kontrolną dobrano pod względem wieku, płci oraz warunków środowiskowych. Czas stosowania diet bezmięsnych wynosił średnio 5-6 lat. Ocenie poddano parametry antropometryczne, gęstość mineralną kości, skład diety, poziom wybranych witamin i mikroelementów we krwi oraz czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, tak kluczowe dla prewencji chorób układu krążenia.

Kluczowe wyniki

• Parametry wzrostu i skład kości - Dzieci na diecie wegańskiej były średnio niższe o 3,15 cm w porównaniu do rówieśników na diecie tradycyjnej. Zaobserwowano u nich niższą gęstość mineralną kości (o 4-6 proc.), co może zwiększać ryzyko złamań w późniejszym okresie życia.

• Niedobory mikroelementów i witamin - Wegańskie dzieci wykazywały istotnie niższe poziomy witaminy B12, witaminy D3 oraz żelaza. Ryzyko niedoboru witaminy B12 było u nich trzykrotnie wyższe, a niedostateczne zapasy żelaza występowały dwukrotnie częściej niż u dzieci na diecie tradycyjnej.

• Profil metaboliczny - Dzieci na diecie wegańskiej charakteryzowały się korzystniejszymi wskaźnikami metabolicznymi, w tym niższymi stężeniami cholesterolu i trójglicerydów, co ma bezpośrednie przełożenie na mniejsze ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Równocześnie były mniej narażone na rozwój otyłości.

• Zaskakujące wyniki u dzieci wegetariańskich - Dzieci na diecie wegetariańskiej miały mniej korzystny profil metaboliczny w porównaniu z rówieśnikami na diecie tradycyjnej, wykazując wyższe stężenia glukozy, trójglicerydów oraz cholesterolu.

„Badanie wykazało, że dzieci będące zarówno na diecie wegetariańskiej, jak i wegańskiej były niższe w porównaniu do rówieśników będących na diecie tradycyjnej (odpowiednio o 1,9 i 3,15 cm). Różnice nie były znaczące statystycznie u wegetarian, ale u wegan już tak” – wynika z badania.

Znaczenie żywieniowe diety w dzieciństwie

Rozwój dzieci wymaga zbilansowanego dostarczania składników odżywczych, które mogą różnić się biodostępnością w zależności od źródła pokarmowego. Niedobory kluczowych mikroskładników, takich jak witamina B12, żelazo czy witamina D3, mogą prowadzić do anemii, osłabienia układu odpornościowego, zahamowania wzrostu oraz zaburzeń rozwoju układu nerwowego.

„Natomiast wraz ze wzrostem organizmu powinno się rozpocząć podawanie także produktów odzwierzęcych. Na początku jajek, ryb, ale też mięsa. Tylko w ten sposób można zapewnić dziecku odpowiednią podaż żelaza i witaminy B12 oraz niezbędnych aminokwasów egzogennych” – zaznacza dr Karol Makiel dietetyk z Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie.

Dodaje również, iż jego zdaniem dieta roślinna nie zaspokaja również zapotrzebowania rozwijającego się organizmu na białko oraz wapń.

Skrajne formy diet roślinnych

Diety oparte wyłącznie na jednej grupie pokarmowej, np. owoce, wiążą się z wysokim ryzykiem niedoborów żywieniowych. Mogą prowadzić do anemii megaloblastycznej, niedowagi, a w dłuższej perspektywie – do zaburzeń funkcjonowania organizmu.

„Za sprawą publikowanych opisów przypadków zagłodzenia dzieci i nagłaśnianie ich w mediach, dieta wegańska często jest krytykowana. Kiedy jednak przyjrzymy się bliżej tym publikacjom (a nie tylko przeczytamy nagłówki), widzimy, że opisane dzieci często nie były nawet na diecie wegańskiej, a np. surowej opartej na samych warzywach i owocach” – uważa Iwona Kibil dietetyczka związana z wewgecentrum.pl.  

Choć dieta wegańska może oferować pewne korzyści zdrowotne, takie jak mniejsze ryzyko otyłości i lepszy profil lipidowy, wiąże się także z ryzykiem niedoborów żywieniowych, mogących wpłynąć na prawidłowy rozwój dzieci. Dlatego kluczowe jest jej odpowiednie zbilansowanie oraz suplementacja brakujących składników odżywczych. W przypadku dzieci w okresie intensywnego wzrostu należy zachować szczególną ostrożność i regularnie monitorować ich stan zdrowia.

Filip Siódmiak

Źródła: • https://wegecentrum.pl/2021/12/15/dieta-weganska-u-dzieci/

• Desmond MA, Sobiecki JG, Jaworski M, Płudowski P, Antoniewicz J, Shirley MK, Eaton S, Książyk J, Cortina-Borja M, De Stavola B, Fewtrell M, Wells JCK. Growth, body composition, and cardiovascular and nutritional risk of 5- to 10-y-old children consuming vegetarian, vegan, or omnivore diets. Am J Clin Nutr. 2021 Jun 1;113(6):1565-1577.

»» Inne porady dotyczące zdrowia i diety czytaj tutaj:

Jedząc, nie spieszmy się. Nie warto

Przez ten błąd nie chudniesz! Dietetyk radzi

Ile kalorii w danym produkcie, czyli wszystko o gęstości energetycznej

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje