Czym się różni kredyt konsumencki od kredytu konsumpcyjnego?
W ofercie instytucji finansowych znajdziesz różne rodzaje finansowania. Duża liczba dostępnych produktów może wywołać lekką dezorientację. Klienci, którzy świadomie podchodzą do swoich finansów, powinni znać najważniejsze pojęcia. Kredyt konsumpcyjny i konsumencki brzmią podobnie, ale stanowią dwa odrębne produkty. Sprawdź, jakie są różnice między nimi.
Co to jest kredyt konsumencki?
Definicja kredytu konsumenckiego znalazła się w ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz.U. 2011 nr 126 poz. 715 z późn. zm.). Zgodnie z art. 3 ust. 1 wskazanej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Kredyty na wyższą kwotę nie mogą być uznane za kredyt konsumencki.
– Kredyt konsumencki może być udzielony jedynie na cele niezwiązane z prowadzoną przez kredytobiorcę działalnością gospodarczą bądź zawodową. Z takiego produktu mogą korzystać tylko osoby fizyczne – podkreśla Marcin Prokopiuk, ekspert portalu pozyczki.info. – Kredytów konsumenckich udzielają różne podmioty, w tym przede wszystkim banki i firmy pożyczkowe. Ustawa o kredycie konsumenckim chroni interesy konsumentów korzystających z tego typu produktów – dodaje ekspert.
Ustawa o kredycie konsumenckim wprowadza maksymalny limit pozaodsetkowych kosztów kredytu (czyli kosztów z wyłączeniem odsetek). Chodzi m.in. o prowizje, marże czy opłaty dodatkowe. Obecnie pozaodsetkowe koszty kredytu nie mogą być wyższe od 45 procent całkowitej kwoty kredytu.
Rodzaje kredytów konsumenckich
Definicja kredytu konsumenckiego jest jasna. W praktyce działalności instytucji finansowych takie produkty mogą być jednak oferowane konsumentom pod różnymi nazwami.
Podstawowe rodzaje kredytów konsumenckich można podzielić na:
• udzielane przez banki – m.in. kredyty gotówkowe, konsolidacyjne, samochodowe, odnawialne;
• udzielane przez instytucje pożyczkowe – przede wszystkim pożyczki ratalne, pożyczki online.
Tak czy inaczej, jeśli dany produkt spełnia definicję kredytu konsumenckiego, wyrażonego w ustawie o kredycie konsumenckim, kredytobiorca korzysta z ochrony zapewnionej przez tę ustawę.
Jak wygląda umowa o kredyt konsumencki?
Kredyt konsumencki jest udzielany na podstawie umowy zawieranej między kredytodawcą a kredytobiorcą, która powinna zostać zawarta w formie pisemnej. Art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim określa elementy, które musi zawierać. Poniżej kilka z wielu wymienionych w przepisie:
• imię, nazwisko i adres konsumenta oraz imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) oraz adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego;
• rodzaj kredytu;
• czas obowiązywania umowy;
• całkowitą kwotę kredytu;
• terminy i sposób wypłaty kredytu;
• stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy;
• rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia;
• zasady i terminy spłaty kredytu;
• informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w tym m.in. o prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie;
• numer rachunku płatniczego do spłaty kredytu, jeżeli umowa przewiduje samodzielną spłatę rat kredytu przez konsumenta;
• sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje;
• termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy;
• prawo konsumenta do spłaty kredytu przed terminem oraz procedurę spłaty kredytu przed terminem;
• warunki rozwiązania umowy.
Dodatkowe wymogi co do treści umowy o kredyt konsumencki dotyczą szczegółowych typów takiego kredytu.
Czy można odstąpić od umowy kredytu konsumenckiego?
Kredytobiorca może odstąpić od umowy o kredyt konsumencki bez podania przyczyny w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy. Jeżeli kredytodawca w treści umowy nie zawarł wszystkich obowiązkowych elementów, na które wskazuje art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim, termin na odstąpienie rozpoczyna się od dnia dostarczenia wszystkich tych elementów. Jak odstąpić od umowy o kredyt konsumencki?
Podczas zawarcia umowy kredytu konsumenckiego kredytodawca lub pośrednik kredytowy jest zobowiązany wręczyć konsumentowi wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Musi się w nim znaleźć imię, nazwisko (nazwa) i adres zamieszkania (siedziby) oraz adres do doręczeń elektronicznych instytucji. Aby odstąpić od umowy wystarczy, że przed upływem terminu do odstąpienia od umowy wyślesz oświadczenie na podany adres.
– Konsument nie ponosi kosztów związanych z odstąpieniem od umowy o kredyt konsumencki – wskazuje ekspert pozyczki.info – Kredytobiorca musi niezwłocznie zwrócić kredytodawcy kwotę udostępnionego kredytu. Maksymalny termin na wykonanie tego obowiązku to 30 dni od dnia złożenia oświadczenia – dodaje ekspert.
Na czym polega kredyt konsumpcyjny?
Pojęcie kredytu konsumpcyjnego – w odróżnieniu od kredytu konsumenckiego – nie zostało zdefiniowane w żadnej ustawie. Dzięki temu wysokość kredytu konsumpcyjnego nie jest ograniczona przez przepisy.
Kredyt konsumpcyjny jest udzielany przez banki i obejmuje takie produkty jak np. kredyt ratalny, kredyt gotówkowy, kredyt w rachunku bieżącym czy kredyt na karcie kredytowej. Określenie „konsumpcyjny” jest związane z faktem, że finansowanie może być wykorzystane na dowolny cel – w tym właśnie na konsumpcję.
Wypłata kredytu konsumpcyjnego może odbywać się zarówno gotówkowo, jak i bezpośrednio na konto. Warunki umowy o kredyt konsumpcyjny są uzależnione od sytuacji konkretnego klienta oraz polityki banku.
Kto udziela kredytów konsumenckich i konsumpcyjnych?
Kredytów konsumenckich udzielają różne instytucje finansowe. To nie tylko banki, ale również SKOK-i czy instytucje pożyczkowe. Kredytodawcy muszą działać zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim.
Kredyty konsumpcyjne są z kolei udzielane wyłącznie przez banki. W przypadku kredytów konsumpcyjnych znajdują zastosowanie ogólne przepisy o kredytach.
Kto może otrzymać kredyt konsumencki i konsumpcyjny?
Zarówno w przypadku kredytu konsumenckiego, jak i konsumpcyjnego, umowa kredytu może być zawarta tylko po spełnieniu wymagań określonych przez daną instytucję finansową.
Podstawą jest posiadanie zdolności kredytowej umożliwiającej terminową spłatę zobowiązania oraz pozytywnej historii kredytowej. Do tego do zawarcia umowy kredytowej wymagana jest pełna zdolność do czynności prawnych, polskie obywatelstwo, a często również numer telefonu, adres e-mail czy konto w banku.
Jakie są główne różnice między kredytem konsumenckim i konsumpcyjnym?
Podstawowa różnica między kredytem konsumenckim a konsumpcyjnym dotyczy przeznaczenia. Podczas gdy kredyt konsumencki jest dedykowany konsumentom, kredyt konsumpcyjny jest udzielany na cele konsumpcyjne, czyli związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego. Dodatkowo kredyt konsumencki jest uregulowany w ustawie o kredycie konsumenckim, natomiast kredyt konsumpcyjny to pojęcie niesprecyzowane w żadnej ustawie.
Szczegółowe różnice między kredytem konsumenckim a konsumpcyjnym przedstawia poniższa tabela.
Na co zwrócić uwagę podczas wyboru oferty kredytu?
Niezależnie od tego, czy szukasz kredytu konsumenckiego, czy konsumpcyjnego, przed wyborem konkretnej oferty szczegółowo sprawdź warunki umowy.
Zwróć uwagę w szczególności na:
• oprocentowanie kredytu – zarówno jego wysokość, jak i to, czy jest stałe czy zmienne;
• prowizję – to wynagrodzenie instytucji finansowej, najczęściej z tytułu udzielenia kredytu;
• marże i opłaty dodatkowe – wynagrodzenie instytucji finansowej i dodatkowe opłaty, np. opłata przygotowawcza;
• ewentualne ubezpieczenia – np. polisa na życie czy na wypadek utraty pracy – ich koszty mogą wynieść nawet równowartość raty. • W praktyce koszty kredytu najłatwiej zweryfikować na podstawie RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania). To właśnie ten parametr pozwala najłatwiej zweryfikować, jakie koszty wiążą się z finansowaniem.
Spłata kredytu konsumenckiego i konsumpcyjnego
Różnic między kredytem konsumenckim a kredytem konsumpcyjnym jest sporo. Oba rodzaje produktów łączą jednak zasady spłaty kredytu. Zarówno w przypadku kredytu konsumenckiego, jak i kredytu konsumpcyjnego, reguły w tym zakresie muszą być określone w umowie. Mowa tu nie tylko o terminach spłaty kredytu, ale również sposobie zwrotu rat.
Warunki zwrotu kredytodawcy środków są jednak uregulowane dokładniej w przypadku kredytu konsumenckiego. Kredytobiorca ma w szczególności prawo do wcześniejszej spłaty swojego zobowiązania oraz otrzymania bez dodatkowych opłat harmonogramu spłaty.
Kredyt konsumencki i konsumpcyjny to nie to samo. Konsumenci mogą korzystać z ochrony zapewnionej przez ustawę o kredycie konsumenckim tylko w sytuacji, gdy zobowiązanie może być uznane za taki produkt. Z tego powodu przed wyborem oferty finansowania dokładnie przeanalizuj warunki umowy i sprawdź, czy się na nie godzisz.
Źródła: Ustawa z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim(t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1028, 1285, 1394, 1723, z 2024 r. poz. 653 z późn. zm.).
