Reguła wydatkowa do zmiany: niebezpieczne luzowanie czy pożyteczna elastyczność dla finansów publicznych?
Sejm przyjął w czwartek ustawę, która zmienia tzw. regułę wydatkową, uzależniając ją od celu inflacyjnego NBP. Projekt przygotowali posłowie PiS, popiera go też resort finansów. Wszystkie kluby opozycyjne opowiedziały się za odrzuceniem projektu, twierdząc, że jest psuciem finansów państwa, służącym jedynie realizacji obietnic wyborczych PiS.
Przygotowana przez posłów PiS nowela ustawy o finansach publicznych wprowadza zmianę w tzw. regule wydatkowej. Znajdujący się w niej wskaźnik inflacji (CPI) wraz z korektą błędów jej prognoz ma zostać zastąpiony tzw. sztywnym celem inflacyjnym NBP w wysokości 2,5 proc.
Za nowelą głosowało 232 posłów z klubu PiS, przeciw było 206 posłów ze wszystkich klubów opozycyjnych, trzech posłów się wstrzymało (dwóch z klubu Kukiz'15, jeden niezrzeszony).
Projekt został przyjęty w ekspresowym tempie. W ciągu dnia w środę nowelę zaakceptowała komisja finansów, gdzie przeprowadzono pierwsze czytanie. Wieczorem odbyła się debata nad sprawozdaniem komisji.
Posłowie klubów opozycyjnych bardzo ostro skrytykowali projekt.
Była wiceminister finansów, posłanka PO Izabela Leszczyna podkreśliła, że "luzowanie reguły wydatkowej jest niebezpieczne". "Problem z celem inflacyjnym NBP jest tego rodzaju, że ma on niewiele wspólnego z rzeczywistą inflacją, a więc z rzeczywista gospodarką" - mówiła. Pytała, czy te ok. 5,5 mld, o jakie po zmianie reguły będzie można zwiększyć wydatki, to będą rzeczywiste dochody. "Oczywiście nie". "To jest bardzo mocne poluzowanie reguły" - zaznaczyła.
"Panie ministrze, to naprawdę nie jest odpowiedzialne zarządzanie finansami publicznymi" - mówiła Leszczyna pod adresem obecnego w Sejmie wiceministra finansów Leszka Skiby. Zadedykowała też rządzącym parafrazę tekstu piosenki Wojciecha Młynarskiego: "co by tu jeszcze popsuć panowie, co by tu jeszcze popsuć". "To jest motto pierwszych tygodni rządów PiS" - oceniła.
Rafał Wójcikowski z klubu Kukiz'15 także podkreślał, że luzowanie reguły wydatkowej nie jest dobre wtedy, gdy "deficyt sięga 50 mld". Zwracał uwagę na zagrożenia, płynące z wiązania reguły wydatkowej z celem inflacyjnym NBP. Cel ten - przypominał - był zawsze wyższy niż inflacja. Poza tym w ten sposób wprowadza się zasadę, że to nie tylko rząd, ale de facto NBP i RPP zaczynają współodpowiadać za politykę fiskalną.
Gdy zdarzy się tak - mówił Wójcikowski - że RPP i NBP będą nie do końca niezależne od rządu, będzie można ustalać cel inflacyjny tak, jak będzie chciał tego rząd. A wtedy - dodał - znika bezpiecznik polityki monetarnej.
"Proponuję zlikwidować w ogóle regułę wydatkową. Po co w ogóle jakaś reguła? PiS i tak zrobi wszystko, by zrealizować obietnice wyborcze" - ironizowała Paulina Hennig-Kloska (Nowoczesna). Według niej, PiS śpieszy się z tym projektem, by po cichu zmienić regułę wydatkową, tak by zajęte Trybunałem Konstytucyjnym media tego nie zauważyły.
Za przejaw "ewidentnego psucia finansów publicznych" uznała też projekt Genowefa Tokarska (PSL), zapowiadając głosowanie jej klubu przeciw.
Projektu broniła Maria Zuba (PiS). Jej zdaniem, dzięki nowym zapisom część nominalna reguły "będzie bardziej przewidywalna, co zapewni większą stabilność polityki fiskalnej".
Posłom opozycji odpowiadał też sprawozdawca projektu Andrzej Szlachta (PiS). Zwracał uwagę, że to nie pierwsza zmiana w regule wydatkowej i prosił wiceministra Skibę, by przypomniał, kiedy dokonano ostatniej.
Skiba powiedział, że ostatnia zmiana w regule wydatkowej miała miejsce w czerwcu br. i polegała na zwiększeniu limitu wydatków o 4,2 mld zł, dzięki zaliczeniu do wydatków sektora publicznego wydatków z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Tym razem, dodał, zmiana umożliwi zwiększenie potencjalnego limitu wydatków w przyszłym roku o 5,7 mld zł, a więc porównywalna kwotę. Podczas środowego posiedzenia komisji finansów Skiba mówił też, że w projekcie budżetu na rok 2016 poziom deficytu sektora finansów publicznych będzie poniżej 3 proc. PKB.
Głosowanie w sprawie projektu najprawdopodobniej w czwartek. Projekt zakłada m.in., że zmiana wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
PAP, sek
Szczegóły projektu i komentarze o propozycji zmian reguły wydatkowej budżetu czytaj tutaj:
PiS chce zmienić reguły ustalania limitu wydatków budżetu
Ekonomiści: zmiana reguły wydatkowej po to, by PiS mogło spełnić obietnice
