Nowe regulacje dla klientów SKOK-ów

W piątek Sejm przyjął 44 poprawki zgłoszone przez Senat kończąc prace nad obszerną nowelizacją ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych z 2009 r. Ustawa ta zastąpiła 27 października 2012 r. wcześniej obowiązującą ustawę z 1995 r.

Choć ustawa z 2009 r. znacząco zmieniła zasady nadzoru nad kasami (poddając je nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego) i rolę dotychczas je nadzorującej Kasy Krajowej, oraz wprowadziła szereg nowych rozwiązań dotyczących zasad funkcjonowania kas, to z punktu widzenia członków kas większość tych zmian była praktycznie niezauważalna. Jeżeli nie odwiedzali stron internetowych KNF, na których pojawił się nowy dział – nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi, to w praktyce mogli zauważyć tylko dwie zmiany – zniesienie ograniczeń dotyczących długości okresu kredytowania oraz dopuszczenie nowej kategorii członków kas – tzw. podmiotów  trzeciego sektora działających wśród dotychczasowych członków kas.

Przyjęta obecnie przez Sejm nowelizacja ustawy o skok-ach z 2009 r. wprowadza jeszcze dalej idące zmiany w regulacji dotyczącej kas i Kasy Krajowej oraz znacząco zwiększa uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego w stosunku do tych podmiotów – w niektórych przypadkach przyznając jej nawet uprawnienia znacznie dalej idące niż w przypadku nadzoru nad bankami. Podobnie jednak jak w przypadku pierwotnego brzmienia ustawy z 2009 r. – większość tych zmian będzie niewidoczna z perspektywy członków SKOK i ich relacji z kasą.

Niewątpliwie jednak zauważą oni jedną ze zmian, które wynikają z nowelizacji -  po jej wejściu w życie (a w przypadku tej zmiany przewidziano sześciomiesięczny okres vacatio legis) depozyty członków kas będą gwarantowane na takich samych zasadach, jak depozyty klientów banków przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. W ten sposób zniknie jedna z dotychczasowych różnic między bankami a spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi – system gwarantowania złożonych w nich depozytów. Zmiana ta wydaje się dobrze odzwierciedlać ewolucję, którą przeszły kasy i sposób ich funkcjonowania, a także zmiany w otoczeniu rynkowym. Po wybuchu kryzysu w 2008 r. doszło także do istotnych zmian w zakresie gwarancji depozytów w bankach, co także ułatwia unifikację rozwiązań przyjętych dla banków i dla kas.

Drugą zmianą którą będą mogli zauważyć klienci kas będzie umożliwienie kasom wystawiania tytułów egzekucyjnych na podstawie oświadczenia klienta kasy składanego przy zaciąganiu zobowiązania. Także to rozwiązanie przybliża standardy działania kas, do tych, które są stosowane przez banki.

Ponieważ pozostałe zmiany wprowadzane w ustawie o spółdzielczych kasach dotyczą kwestii praktycznie niezauważalnych dla klientów kasy, więc w praktyce najprawdopodobniej nie zauważą oni ich wpływu na swoje relacje z kasą, mimo często bardzo daleko idącego zakresu i charakteru tych zmian. Szereg z tych rozwiązań niewidocznych zazwyczaj dla członków kas budzi daleko idące wątpliwości co do ich zgodności z Konstytucją bądź ze względu na ich merytoryczny charakter, bądź ze względu na ich tryb wprowadzenia. Jeżeli Prezydent RP zdecyduje się podpisać nowelizację ustawy, mimo tych wątpliwości natury konstytucyjnej, to rozwiązania te wejdą w życie razem z tymi, które będą widoczne dla członków kas.

Paweł Pelc