Przestępstwa skarbowe będą surowiej karane

Wzrost kar za niektóre przestępstwa skarbowe ale także umożliwienie sądom stosowania łagodniejszych kar w określonych przypadkach - przewiduje projekt nowelizacji Kodeksu karnego-skarbowego przygotowany przez ministerstwo sprawiedliwości.

W uzasadnieniu do projektu opublikowanego w czwartek na stronie Rządowego Centrum Legislacji, resort sprawiedliwości tłumaczy, że w dokumencie zaproponowano szereg zmian, które mają celu „usprawnienie i poprawę efektywności prowadzonych postępowań, ale też wykonywania orzeczonych kar, wyrażając idee pierwszeństwa zasady egzekucji nad represją”.

„Oczywiście, w celu wzmocnienia funkcji zapobiegawczej, proponuje się również podwyższenie górnych granic zagrożenia sankcjami w postaci kary pozbawienia wolności lub kary grzywny za wybrane przestępstwa skarbowe, tym niemniej w projekcie można spotkać wiele rozwiązań, które nastawione są przede wszystkim na odzyskanie należności publicznoprawnych” - zapewnia MS.

Według autorów projektu, zmiany pozwolą lepiej zabezpieczyć interesy finansowe budżetu państwa, stanowią istotne uzupełnienie pakietu działań prawodawczych podejmowanych na polu prawa podatkowego czy administracyjnego.

Według MS aktualnie często nie ma możliwości ścigania sprawców przestępstw skarbowych i wykroczeń ujawnionych w trakcie kontroli przeprowadzonej co prawda przez uprawniony organ, jednak inny niż organ ścigania. Sprawcy mogą bowiem skutecznie uchylić się od odpowiedzialności wyrażając, również w trakcie prowadzonej kontroli tzw. czynny żal, co jest niemożliwe, gdy czynności służbowe rozpocznie organ ścigania. „Z tych też powodów należało usunąć wspomniane ograniczenie” - tłumaczy resort.

W projekcie zdecydowano o radykalnym podniesieniu najniższej liczby stawek dziennych kary grzywny wymierzanej za przestępstwo skarbowe - z 10 do 20. Autorzy projektu tłumaczą, że wynika to z potrzeby „uadekwatnienia minimalnej kary majątkowej w relacji do stopnia społecznej szkodliwości czynów zabronionych, w kontekście wymierzanych realnie kar”.

Zaproponowano także regulacje, która nie tylko będzie dawała sądowi możliwość zamiany kary pozbawienia wolności na karę łagodniejszego rodzaju wobec osoby dopuszczającej się określonych przestępstw (co jest możliwe dziś), ale stworzą podobną możliwość w przypadku zachowań uznanych za wysoce społecznie szkodliwe, zagrożonych karą więzienia do 7,5 lat. Jak wyjaśniono, że na złagodzenie kary będzie mógł liczyć sprawca, który uiści „wymaganą należność” do chwili zamknięcia przewodu sądowego. Nie będzie to dotyczyć przestępstw związanych z nierzetelnym wystawianiem faktur i posługiwania się takimi fakturami, jeśli kwota z nich wynikająca jest „wielkiej wartości”.

Inna zaproponowana zmiana zmierza do tego, aby kara nadzwyczajnie obostrzona sięgała trzykrotnej wysokości „normalnej” górnej granicy zagrożenia karą pozbawienia wolności w danym typie czynu zabronionego. Tym samym „kara nadzwyczajnie obostrzona nie może przekroczyć 1080 stawek dziennych kary grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 15 lat kary pozbawienia wolności”.

W projekcie znalazła się regulacja, która obniża dolną granicę kary grzywny za wykroczenia skarbowe, z obecnej jednej dziesiątej do jednej dwudziestej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

„Mając na uwadze aktualną wysokość minimalnego wynagrodzenia zmiana ta pozwoli na zastosowanie adekwatnej reakcji karnej w przypadku drobniejszych wykroczeń skarbowych” - wyjaśnia MŚ.

Podniesiono wysokość górnej granicy kary grzywny orzekanej w postępowaniu mandatowym z dwukrotnej do pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. „Ma to służyć rozszerzeniu pola obejmowanego przez postępowanie mandatowe” - tłumaczy MŚ.

Zaproponowano też podwyższenie wysokości sankcji jaka grozi za uporczywe niepłacenie podatku w terminie.

Zmiany obejmują też przepisy o przepadku środków transportu w sprawach o wykroczenia skarbowe. Mają one m.in. pozwolić na orzekanie przepadku również pojazdów użytych do przemytu, w których nie dokonano żadnych zmian konstrukcyjnych, jednakże zmieniono przeznaczenie wolnej przestrzeni konstrukcyjnej, która nie jest przeznaczona do przewozu bagażu.

Zaproponowano wydłużenie okresu przedawnienia karalności wykroczeń skarbowych z jednego roku obecnie do 2 lat, co - jak napisano - „jest realizacją postulatów praktyki, która odnotowuje zjawisko unikania odpowiedzialności ze względu na to, że dopiero podczas kontroli podatkowych sięgających dalej niż okres roku wstecz, wykrywane są naruszenia obowiązków podatkowych.

Dokonano też zmian definicji wartości kwot określanych jako wielka, duża i mała. Zgodnie z propozycją, mała wartość jest to wartość, która nie przekracza stukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, z kolei duża wartość jest to wartość która przekracza trzystukrotną wysokość tego wynagrodzenia. Wielką wartością jest zaś wartość, która przekracza pięćsetkrotną wysokość tego wynagrodzenia. Dzięki tym zmianom, jak czytamy w uzasadnieniu, rozwiązania zawarte w Kodeksie karnym skarbowym będą bliższe podobnym obowiązującym w Kodeksie karnym.

Przygotowano też przepisy umożliwiające ściganie sprawców nabywających nielegalne wyroby akcyzowe na odległość, które są ujawniane w paczkach pocztowych i przesyłkach kurierskich, zanim dotrą do adresatów.

„W celu ograniczenia sfery popytu na nielegalne wyroby akcyzowe, zasadnym jest wprowadzenie penalizacji zachowania poprzedzającego nabycie nielegalnych wyrobów akcyzowych” - uzasadnia MS.

Co do zasady zmiany mają wejść w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia, wyjątek stanowią przepisy, które zaczną obowiązywać po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia.

PAP/ as/