Jak budować długotrwałe relacje z inwestorami?

Koszty ponoszone przez emitentów akcji na rynku publicznym są bezpośrednio związane z wymogami regulacyjnymi giełdy. Każda spółka decydując się na wejście na giełdę musi dokonać wewnętrznego, przemyślanego bilansu kosztów i zysków z obecności na GPW. Dlatego tak ważne są regulacje – obowiązki nakładane na giełdowe spółki, które stają się kosztem. Wiadomo, że rynek i inwestorzy zaangażowani są bardziej w krótkoterminowe zyski, nie zaś w budowanie wartości w długim okresie. Co zatem zrobić, by działania podejmowane przez spółki były transparentne także w kontekście długotrwałej strategii, a inwestorzy zwracali uwagę na zyski także w długim czasie? Na ten temat podczas XX Konferencji Izby Domów Maklerskich w Bukowinie Tatrzańskiej rozmawiali uczestnicy rynku kapitałowego

W ciekawej dyskusji moderowanej przez Tomasza Pruska, prezesa Fundacji Przyjazny Kraj wzięli udział Agnieszka Bogaj-Gryglicka – dyrektor Departamentu Spółek Publicznych, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Piotr Jelonek – dyrektor Departamentu Prawnego, DEVELIA S.A., dr hab. Katarzyna Kreczmańska-Gigol – wiceprezes zarządu, KGHM Polska Miedź S.A., Michał Perlik – dyrektor Biura Strategii i Projektów Strategicznych, PKN ORLEN S.A., Katarzyna Rutkowska – wiceprezes zarządu ds. finansów i rozwoju, AC S.A., Michał Szemraj – dyrektor Biura Sektora Funduszy, Bank Pekao S.A.

Uczestnicy debaty zatytułowanej „Nowe wymogi regulacyjne dla emitentów” zwracali uwagę na rolę, jaką w raportowaniu działań spółek giełdowych i przepływie informacji między spółką a inwestorami, pełnią domy maklerskie. Różnice dotyczą oczywiście wagi dostępnych informacji pomiędzy inwestorami indywidualnymi a instytucjonalnymi. Inwestorzy indywidualni najczęściej zdają się na doświadczenie domu maklerskiego, stąd szczegółowe informacje są dla nich nieco mniej istotne. Dobre raportowanie buduje jednak relacje między inwestorami a spółką – co do tego paneliści byli zgodni. Czy uda się to przełożyć na relacje długotrwałe, na których wszystkim uczestnikom relacji giełdowych powinno zależeć? Odpowiedź na to pytanie, jak się okazało – nie jest wcale taka łatwa.

Mamy oczywiście na rynku dokument „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016”, ale jeśli spojrzymy ile spółek stosuje te praktyki w swojej działalności, choćby w zakresie polityki wynagrodzeń, to okaże się, że połowa podmiotów notowanych na giełdzie jej nie ma i nie jest gotowych jej przyjąć - mówiła Agnieszka Bogaj-Gryglicka reprezentująca Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, zwracając uwagę na dotychczasowy brak sankcji. Nowe przepisy, które nakłada na polski rynek Unia Europejska, zmuszają firmy do stworzenia i raportowania także polityki wynagrodzeń. Czy to przełoży się na lepsze i długotrwałe relacje z akcjonariuszami – trzeba poczekać…

Od lat staramy się budować dobre i długotrwałe relacje z inwestorami i akcjonariuszami – mówił Michał Perlik, dyrektor Biura Strategii i Projektów Strategicznych PKN ORLEN – Rok temu opowiadałem podczas konferencji IDM o programie skierowanym do inwestorów indywidualnych - „ORLEN w Portfelu”. Dziś jesteśmy po kilkunastu miesiącach funkcjonowania programu, który adresuje zagadnienia, o których rozmawiamy podczas tej debaty. Pierwsza kwestia dotyczy motywowania inwestorów do długoterminowego inwestowania. Ten cel realizujemy za pomocą zachęt finansowych. Uczestnicy programu, którzy zdecydują się utrzymać akcje PKN ORLEN na swoim rachunku maklerskim przez minimum miesiąc otrzymują atrakcyjne rabaty na paliwo i ofertę pozapaliwową na naszych stacjach. Drugą kwestią jest identyfikacja akcjonariuszy. Osoby rejestrujące się do programu mogą wyrazić zgodę na wykorzystywanie ich danych do przekazywania im informacji nt wydarzeń związanych ze spółką. Trzecim zagadnieniem jest edukacja inwestorów indywidualnych w zakresie zasad funkcjonowania rynku kapitałowego. Ten element realizujemy poprzez Akademię Inwestowania, uruchomioną we współpracy z CFA Society Poland.

Po 15 miesiącach działania programu „ORLEN w Portfelu” spółka może pochwalić się 4 tys. osób zarejestrowanych za pośrednictwem pięciu domów maklerskich stowarzyszonych w programie. Jak dotąd uczestnicy zatankowali blisko milion litrów paliwa. I choć mamy trudny okres na rynku giełdowym – ORLEN notuje w ostatnim kwartale historyczne wyniki jeśli chodzi o liczbę zapisów do programu. . Na dniu inwestora indywidualnego, który zorganizowaliśmy w Płocku uczestniczyło 150 osób, a na stronę Akademii Inwestowania weszło łącznie ponad 70 tys. użytkowników.

Czy jednak niezwykle szerokie raportowanie i współpraca z akcjonariuszami nie prowadzi do powstania nowych zagrożeń, choćby dla mniejszych emitentów na niezwykle konkurencyjnym rynku. Odsłanianie wszystkich „tajemnic” działalności – od strategii po listę płac, oznacza przekazanie wielu informacji konkurencji.

Zwróciłbym jednak uwagę na pozytywne efekty regulacji zmierzających do transparentności i bliskiej współpracy z akcjonariatem. Możemy przecież sprawdzić wreszcie na ile nasze działania przekładają się na decyzje inwestorskie i co za tym idzie na strukturę akcjonariatu. Do niedawna nie mieliśmy do tego żadnych narzędzi – wyjaśniał dyrektor Perlik.

Michał Szemraj, dyrektor Biura Sektora Funduszy w Banku Pekao S.A. zwrócił uwagę, że dla inwestorów instytucjonalnych regulacje dotyczące większej transparentności spółek giełdowych nie są nowością. Nowe regulacje związane z aktywnością akcjonariuszy wprowadzają jednak obowiązek aktywizacji. Pozostaje wciąż bariera kosztowa dla inwestora indywidualnego, który liczy - ile kosztować będzie aktywny akcjonariat w relacji do zysków.

Spore emocje wywołuje rzecz jasna kwestia obowiązku ujawniania wysokości płac w zarządach spółek giełdowych. I choć spółki skarbu państwa i wiele spółek obecnych na giełdzie ten obowiązek ma już od dawna, może się okazać, ze porównanie z wynagrodzeniami w spółkach prywatnych wypadać będzie niekorzystnie. Także ze względu na politykę zatrudnieniową, poszukiwanie najlepszych na rynku fachowców. Nowe regulacje mogą też wiązać wysokość wynagrodzeń z wynikami spółek, a to wprost może też prowadzić do lepszej sytuacji konkurencyjnej przedsiębiorstw spoza giełdy.

Ostatecznie debata toczyła się także wokół sposobów na utrzymanie spółek na giełdzie, zwłaszcza średnich emitentów, a także budowaniu długotrwałej relacji inwestorskiej z akcjonariuszami.

Obserwujemy wciąż zainteresowanie inwestorów krótkim i średnim terminie inwestycji. Zarządy oceniane są często przez pryzmat ostatniego kwartału, a przecież celem zarządu jest budowanie wartości spółki w długim okresie czasu, a nie maksymalizacja zysku w krótkim terminie – mówił Michał Perlik. – Spółka paliwowa musi być przygotowana na różne scenariusze rozwoju rynku, także taki, że sprzedaż produktów rafineryjnych może spaść w przyszłości. Jeśli samochody będą jeździły na prąd lub wodór, osłabi to nasz segment rafineryjny, ale wzmocni jednocześnie segment energetyczny i produkcję wodoru. Wówczas inwestycje w OZE i wodór zyskują na znaczeniu, choć dziś wcale nie muszą być rentowne w krótkim terminie lub rentowne na poziomie oczekiwań inwestorów krótkoterminowych. Istotne jest by prowadzić taki dialog z inwestorami, by mieli świadomość i zrozumienie co do podejmowanych przez spółkę decyzji inwestycyjnych.

Dyrektor Perlik zdecydowanie polecał jasne, pełne raportowanie działań spółek giełdowych, także w działaniach ESG ((environmental, social and governance) – bo zrozumienie strategii spółki buduje długotrwałe i uczciwe relacje z inwestorami.

Maciej Wośko