Polscy seniorzy mieszkają z dziećmi i wnukami
W Polsce ponad 37 proc. kobiet i 38 proc. mężczyzn w wieku 65 plus współdzieli gospodarstwo domowe z młodszymi osobami. Jest to najwyższy odsetek w Europie - wynika z analizy Centrum Analiz Ekonomicznych. Zdaniem CenEA powinno być to brane pod uwagę przy wycofywaniu restrykcji wprowadzonych w związku z epidemią
Centrum Analiz Ekonomicznych przyjrzało się sytuacji mieszkaniowej osób w wieku 65 plus w Polsce i innych krajach Europy, bazując na danych z Europejskiego Badania Warunków Życia Ludności (EU-SILC) z 2017 roku. Porównało też dane dotyczące osób starszych mieszkających w stacjonarnych instytucjach zapewniających usługi opieki długoterminowej zebrane w ostatnich latach przez OECD.
Z analizy wynika, że poziom wspólnego zamieszkiwania osób w wieku 65+ z innymi osobami w wieku do 50 lat (wyłączając współmałżonka lub partnera) wynosi w Polsce 37,4 proc. wśród kobiet i 38,6 proc. wśród mężczyzn i jest najwyższy w krajach Europy. 12 proc. osób w wieku 65+ mieszka wspólnie z dziećmi w wieku szkolnym (7-18 lat), a 7,7 proc. mieszka razem z dziećmi w wieku 0-6 lat.
Polska jest również jednym z krajów, gdzie jest najwyższy odsetek zamieszkiwania razem z innymi dorosłymi bez osób małoletnich. Przykładowo, 7,6 proc. osób w wieku 65+ współtworzy gospodarstwa domowe wraz z osobami w wieku 19-30 lat, a 17,3 proc. - z dorosłymi w wieku 31-50 lat. Ośrodek analityczny zaznacza przy tym, że poziom wspólnego zamieszkania osób po 65 r.ż. z osobami młodszymi jest znacząco wyższy na obszarach wiejskich, gdzie mieszka ponad 40 proc. osób w wieku 65+.
Jednocześnie w Polsce niecały 1 proc. populacji w wieku 65+ (oraz 1,6 proc. populacji w wieku 80+) mieszka w stacjonarnych instytucjach opiekuńczych. Dla porównania - w krajach skandynawskich, a także Holandii, Niemczech i Belgii odsetek osób w wieku 65+ mieszkających w instytucjach opieki waha się w przedziale 4-8 proc. i rośnie do kilkunastu procent w przypadku osób w wieku 80+. W tych krajach jest też najniższy poziom współzamieszkiwania z osobami młodszymi (w Danii tylko 1,3 proc. kobiet i 3,3 proc. mężczyzn powyżej 65 r.ż. mieszka z osobami młodszymi, również w Hiszpanii osoby w wieku 65+ znacznie rzadziej niż w Polsce mieszkają z osobami młodszymi - odsetki odpowiednio 28 proc. wśród kobiet i 26,6 proc. wśród mężczyzn).
Autorzy analizy zwracają uwagę, że według badań transmisji COVID-19 przeprowadzonych na wczesnym etapie epidemii w Chinach, zapadalność wtórna na koronowirusa wewnątrz gospodarstw domowych szacowana jest na poziomie 7,6-15 proc., a współczynnik zachorowalności jest najwyższy w grupie osób w wieku 20-29 lat, przy czym większość z nich nie wykazuje symptomów choroby, mogąc jednocześnie zarażać innych.
Zdaniem CenEA, sytuacja mieszkaniowa osób w wieku 65 plus powinna być brana pod uwagę przy wycofywaniu się z restrykcji nałożonych w związku z epidemią, zwłaszcza przy podejmowaniu decyzji związanych z powrotem uczniów do szkół i znoszeniem ograniczeń w kontaktach społecznych wśród studiujących i pracujących dorosłych.
W związku z tym, przywrócenie regularnych relacji społecznych, konieczne między innymi dla odzyskania normalnego trybu funkcjonowania gospodarki, w krajach takich jak Polska będzie musiało uwzględnić adekwatne zabezpieczenie osób w największym stopniu narażonych na negatywne zdrowotne konsekwencje COVID-19 - zauważa CenEA.
Tempo rozluźniania restrykcji - jak stopniowy powrót uczniów do szkół czy odwołanie ograniczeń w poruszaniu się w przestrzeni publicznej - nie powinno mieć natomiast - zdaniem CenEA – istotnego wpływu na bezpieczeństwo mieszkańców instytucji opiekuńczych, choć ich zabezpieczenie „wydaje się oczywistym priorytetem polityki ograniczania zasięgu epidemii”.
Polityka stopniowego otwierania szkół i innych instytucji oraz zwiększania aktywności gospodarczej, powinna iść w parze z szeroką kampanią informacyjną dotyczącą ochrony szczególnie zagrożonych osób w ramach gospodarstw domowych. Wskazanym wydaje się, by prowadzona ona była zarówno w środkach masowego przekazu, jak i w samych szkołach, miejscach pracy i przestrzeni publicznej - podsumowuje Centrum Analiz Ekonomicznych.
Wcześniej centrum przyjrzało się dostępowi do zdalnej edukacji. Opierając się na danych z Badania Budżetów Gospodarstw Domowych, podało, że gospodarstwa prawie 330 tys. uczniów nie są wyposażone w komputer z dostępem do internetu, a w przypadku kolejnych 1,3 mln uczniów liczba komputerów w ich gospodarstwach jest mniejsza niż liczba uczniów. Ponadto ponad 130 tys. uczniów mieszka w mieszkaniach jednopokojowych, co może znacznie utrudniać naukę w domu.
PAP/ mk
CZYTAJ TAKŻE: Weekendy w sklepach już bez godzin dla seniorów
