UE: Szansa i balast - Europejskie Forum Przyszłości w Katowicach

„UE to wielki balast i wielka szansa” – jak zauważył prowadzący panel,redaktor naczelny Gazety Polskiej Tomasz Sakiewicz, odnosząc się do tematu, który zdominował dyskusję podczas Europejskiego Forum Przyszłości w Katowicach, czyli transformacji energetycznej.

Polska stoi bowiem przed wielkim wyzwaniem, jeśli chodzi o transformację energetyczną. To właśnie ten temat, wpływ transformacji na region ale i cały kraj zdominował dyskusję podczas pierwszego panelu „Europa: bariery, wyzwania i cele, czyli przyszłość Starego Kontynentu” w trakcie Europejskiego Forum Przyszłości w Katowicach. Jak wskazał Jakub Chełstowski, marszałek województwa Śląskiego, transformacja to uczestnictwo w pewnym ekonomicznym wyścigu, jednak nasz kraj, ze względu na historyczne zaszłości, ma trudności z osiągnięciem przewagi w tym wyścigu: „Polska z uwagi na komunizm w sztafecie ekonomicznej startuje z pozycji „minus 200 metrów” i nie jesteśmy w stanie zbyt znacząco przyspieszyć, ale to właśnie jest wyzwanie! Śląsk zawsze był miejscem pracowitych ludzi i rozwoju technologicznego.” Jak dodał Chełstowski cele klimatyczne stawiane są bezwzględnie ale „musimy dochodzić do nich mądrymi etapami. Nasza strategia oparta jest właśnie o zielone innowacje.” „Musimy mówić twardym, mocnym językiem, stawiać nasze interesy, jednocześnie dążąc do zdrowszego, zielonego środowiska” – wskazywał marszałek.

Podobnego zdania była eurodeputowana Jadwiga Wiśniewska. Europosłanka celnie wskazała, iż Województwo Śląskie, tak jak i UE, jest zjednoczone w różnorodności. „To miejsce jakim są Katowice są do dyskusji o przyszłości UE bardzo trafnie wybrane” – mówiła, dodając: „Transformacja energetyczna może być szansą, wyzwaniem ale stwarza też zagrożenia. Dlatego akcentowaliśmy te zagrożenia – transformacja musi być uczciwa i uwzględniać rozmaite miksy energetyczne krajów UE.”

„Ostatnie zapowiedzi Franza Timmermansa wskazują na radykalne zaostrzenie kursu – musimy myśleć lokalnie ale patrzeć globalnie na ten kryzys energetyczny, dotykający UE. A wysokie ceny energii mogą prowadzić do radykalnego wzrostu ubóstwa energetycznego” – podsumowała eurodeputowana.

Jan Kawulok przewodniczący sejmiku woj. Śląskiego mówił z kolei o aspektach społecznych transformacji: „Polityka, która była prowadzona przez wiele lat była to polityka nieprzyjazna rodzinie, dzieciom ale też seniorom. Tymczasem samo istnienie np. rodzin wielopokoleniowych rozwiązywało wiele społecznych problemów i warto rozmawiać o tym jak zwiększać dzietność.” Jak wskazał przewodniczący: „Musimy ten trend odwrócić, nie możemy pogodzić się z tym problemem, tylko rozważyć co zrobić by dzietność województwie była większa. Mam nadzieję, że uda nam się to naprawić.”

Podobnego zdania był Adam Drobniak - profesor nadzwyczajny, kierownik katedry Badań Strategicznych i Regionalnych Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Jak mówił profesor Drobniak: „Najważniejszymi wyzwaniami są w transformacji energetycznej są wyzwania społeczne. Chodzi o właściwe komunikowanie procesu. Musimy współpracować w obrębie tego procesu. Inną kwestią jest legislacja, także w materii zagospodarowania terenów poprzemysłowych. Istotna jest też edukacja, na którą musimy spoglądać trochę inaczej.”

Nie zatrzymamy postępu technologicznego – wskazał uczony, dodając: „Jest też wyzwanie związane z koordynacją procesu sprawiedliwej transformacji – obecnie bowiem mamy do czynienia z napięciami między poziomem krajowym a regionalnym, tymczasem płaszczyzn do porozumienia jest więcej i nad tym musimy pracować.”

Z kolei Mirosław Proppe, Prezes World Wide Fund, wskazał, iż transformacja energetyczna jest wielką szansą i wpisuje się w działania proekologiczne: „Ochrona przyrody musi odbywać się z ludźmi i dla ludzi. Chcemy żyć na planecie na której możemy rozwijać naszą cywilizację i nie uda nam się to jeśli nie będziemy wszyscy współpracować.”

Prezes jest świadom problemów, jakie stwarza transformacja, jednak jak zauważa: „Zgadzam się, że kluczową kwestią jest rozmowa, dzięki której uda się wypracować właściwe rozwiązania. To nie jest tylko transformacja sektora energetycznego lecz całej gospodarki. I to jest wielka szansa! Jeżeli będziemy to traktować jako zagrożenie, to będziemy się okopywać to nie ruszymy do przodu” - podsumował

Z kolei Krzysztof Surma, wiceprezes Grupy Turon S.A. punktował kwestie energetyczne i budżetowe. Jak mówił wiceprezes: „Tutaj mamy do czynienia z ogromnymi wyzwaniami, zarówno przed polską gospodarką jak i całym regionem. Środki na transformację są potężne i powinny pozwolić całej Europie na wykonanie tego „zielonego” zwrotu. Z drugiej strony mamy wielkie wyzwania, choćby Europejski Zielony Ład, podobnie jak pakiet Fit for 55.” Co mogłoby poprawić sytuację? Np. wzmożone inwestycje w sieci dystrybucyjne. Jak mówił Surma: „Musimy też pamiętać o spokoju społecznym by region nie podupadł. Jest plan rządowy wydzielenia aktywów węglowych i swobodnego wydobycia węgla i stopniowej redukcji. Jednak także i w tym potrzebujemy wsparcia Komisji Europejskiej – bez jej aprobaty nie będziemy w stanie podejść do tej transformacji racjonalnie.”

Godzinna dyskusja pokazała wielowątkowość kwestii transformacji, ale, jak zaznaczył Marszałek Chełstowski, musimy mocno przyspieszyć i dobrze, że właśnie na Śląsku toczy się ta debata.