Laureatami Nagrody Niemcowa zostali Rosjanie
Tegorocznymi laureatami Nagrody Borysa Niemcowa, przyznawanej przez fundację jego imienia, zostali obywatele Rosji: Maksim Łypkań, Maria Ponomarienko, Władimir Rumiancew, Michaił Simonow i Nikita Tuszkanow. Są oni sądzeni bądź skazani na więzienie za krytyczne komentarze o inwazji na Ukrainę.
O decyzji fundacji poinformowała w poniedziałek jej szefowa Żanna Niemcowa - córka zabitego w 2015 roku Borysa Niemcowa, byłego wicepremiera Rosji i przywódcy opozycji antykremlowskiej.
Przypomniała ona, że w Rosji za krytyczne wypowiedzi na temat wojny przeciwko Ukrainie grozi kara więzienia. „Masowy protest jest zawsze widoczny, protestu jednostkowego się nie dostrzega. Tym niemniej, on istnieje” - powiedziała Żanna Niemcowa, cytowana przez niezależny portal Mediazona.
Spośród pięciorga laureatów nagrody cztery osoby zostały skazane na kary więzienia, a jedna oczekuje na wyrok, w procesach dotyczących tzw. fake newsów (fałszywych informacji) o działaniach armii rosyjskiej. Przepisy umożliwiające kary więzienia za wypowiedzi uznane za kłamliwe - czyli sprzeczne z oficjalną propagandą - wprowadzono w Rosji w 2022 roku, krótko po inwazji na Ukrainę.
Na wyrok oczekuje Maksim Łypkań, najmłodszy w Rosji oskarżony o „fake newsy” za wypowiedzi antywojenne. Aresztowano go krótko po tym, gdy ukończył 18 lat i złożył w moskiewskim merostwie wniosek o zezwolenie na demonstrację antywojenną. Latem 2022 roku, jeszcze jako 17-latek, Łypkań wziął udział w akcji złożenia kwiatów pod pomnikiem ofiar represji stalinowskich w Moskwie, by uczcić zabitych w represjach Ukraińców. Wówczas został ukarany 13 dniami aresztu w oddziale dla nieletnich.
Maria Ponomarienko to dziennikarka internetowego kanału RusNews z Barnaułu, stolicy Kraju Ałtajskiego w syberyjskiej części Rosji. Została skazana w lutym br. na sześć lat więzienia za krytyczny komentarz w mediach społecznościowych na temat zbombardowania przez rosyjski samolot wojskowy teatru w ukraińskim Mariupolu. Wyrok przewiduje też pięcioletni zakaz działalności dziennikarskiej.
61-letni Władimir Rumiancew, mieszkaniec Wołogdy, został skazany na trzy lata więzienia w grudniu 2022 roku. Powodem były jego wypowiedzi o wojnie na Ukrainie w amatorskich audycjach radiowych.
62-letni emeryt z Moskwy Michaił Simonow otrzymał wyrok siedmiu lat więzienia za słowa protestu w mediach społecznościowych po zbombardowaniu teatru w Mariupolu. „Rosyjscy piloci bombardują dzieci” - napisał Simonow o zrzuceniu bomby lotniczej na gmach teatru, który służył jako schron dla cywilów. „My, Rosja, staliśmy się bezbożnikami. Boże, wybacz nam!” - pisał Simonow. Wyrok zapadł w marcu br.
Nikita Tuszkanow, 29-letni nauczyciel historii z republiki Komi w Rosji został skazany na 5,5 roku kolonii karnej za komentarz w internecie o uszkodzeniu rosyjskiego mostu na anektowany Krym. Tuszkanow nazwał eksplozję, do której doszło jesienią 2022 roku, prezentem „na urodziny Putlera”. Określenie „Putler” - umowne połączenie nazwisk „Putin” i „Hitler” - rozpowszechniło się po napaści Rosji na Ukrainę.
Nagroda Niemcowa przyznawana jest za odwagę w głoszeniu idei pokrewnych prodemokratycznym poglądom zamordowanego rosyjskiego polityka. Jednym z celów fundacji jest „włączenie Rosji i jej obywateli do agendy europejskiej i promowanie wartości europejskich”. Przed rokiem fundacja przyznała swą nagrodę prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu.
Czytaj też: Chińczycy nie chcą małżeństw? A może to błędy rządzących
pap, jb
