Nowoczesne gazowce w służbie bezpieczeństwu energetycznemu i krajowej gospodarce

W swój pierwszy rejs do Polski wyruszył drugi z ośmiu metanowców budowanych na zamówienie Grupy ORLEN. Jednostka o nazwie „Grażyna Gęsicka” zawinie do Terminalu im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Świnoujściu z pierwszym ładunkiem o wolumenie około 65 tys. ton LNG. Nowoczesna flota statków pomoże zabezpieczyć interesy polskich odbiorców oraz umocnić pozycję koncernu multienergetycznego na światowym rynku handlu gazem.

Kurs na niezależność

Ograniczenie, a w przypadku większości państw UE całkowite wstrzymanie w 2022 roku dostaw surowców z Rosji przyczyniło się do zwiększenia roli importu LNG w tej części świata. Wraz z pogłębiającym się kryzysem energetycznym na europejskich nabrzeżach zapoczątkowano liczne inwestycje mające na celu rozwój infrastruktury umożliwiającej odbiór ładunków skroplonego gazu ziemnego. Konkurencja na rynku LNG zaostrzyła się i wiele wskazuje na to, że stan ten może utrzymywać się także w kolejnych latach, m.in. ze względu na rosnący udział gazu ziemnego w procesie transformacji energetycznej.

Możliwość zakupu paliwa z dowolnego miejsca na świecie na różnych warunkach cenowych, którą oferuje sektor LNG to atrakcyjna perspektywa. Zamówiony ładunek musi jednak zostać przetransportowany do kraju przeznaczenia wyspecjalizowaną jednostką. Mimo, że liczba gazowców rośnie, nadal jest ich mniej w stosunku do potrzeb rynku. W tej konkurencji przewagę zyskują podmioty, które dysponują własnym zapleczem transportowym. Na taki krok Grupa ORLEN zdecydowała się na długo przed kryzysem i dziś rozwija własną flotę gazowców.

Elastyczność i wydajność

Jednostki budowane na zamówienie koncernu multienergetycznego powstają w koreańskich stoczniach Hyundai Heavy Industries – w miastach Ulsan i Samho. Pierwsza, o imieniu „Lech Kaczyński”, rozpoczęła działalność operacyjną w lutym tego roku. Drugi metanowiec – „Grażyna Gęsicka”, właśnie zmierza do Świnoujścia ze swoim pierwszym ładunkiem. Docelowo flota Grupy ORLEN liczyć ma osiem jednostek do przewozu LNG. Każdy z gazowców zamówionych przez koncern multienergetyczny pomieści około 70 tys. ton LNG. Nie są to największe jednostki, spośród pływających obecnie na międzynarodowych wodach, jednak pojemność ta zapewnia im dużą elastyczność operacyjną. Są w stanie zawinąć do większości gazoportów, mogąc jednocześnie przyjąć na swój pokład optymalną w stosunku do wymiarów ilość skroplonego paliwa.

Flota Grupy ORLEN technologicznie wpisuje się w najlepsze standardy rynkowe. Została wyposażona m.in. w instalacje do ponownego skraplania gazu. W trakcie rejsu część ładunku ulega naturalnemu odparowaniu. Rozwiązanie zastosowane statkach Grupy ORLEN umożliwia jego ponowne skroplenie, co oznacza nie tylko oszczędność, ale również, ze względu na brak konieczności spalania tego gazu jak miało to miejsce w przypadku starszych jednostek, także większą dbałość o środowisko naturalne. Odparowany gaz może alternatywnie zostać użyty jako paliwo do silników statku lub produkcji energii elektrycznej w trakcie rejsu. Wykorzystanie w tych celach niskoemisyjnego gazu ziemnego znacznie redukuje ślad węglowy tych jednostek w porównaniu do statków napędzanych typowymi paliwami wykorzystywanymi w ciężkim transporcie morskim.

Gazowce będą użytkowane przez Grupę ORLEN na podstawie 10-letniej umowy czarteru podpisanej z armatorami – norweską spółką Knutsen OAS Shipping oraz greckim Maran Gas Maritime. Flota obsłuży zarówno kontrakty długoterminowe koncernu na dostawy gazu ze Stanów Zjednoczonych, jak również będzie wykorzystywana do przewożenia ładunków zakupionych na rynku spotowym.

Silna pozycja handlowa

Dysponowanie własną flotą nowoczesnych gazowców, oprócz zapewnienia przewagi nad innymi uczestnikami rynku, otwiera możliwości większego zaangażowania się koncernu w globalny obrót gazem ziemnym. Dotychczasowe operacje handlowe Grupy ORLEN, a poprzednio odpowiadającego za import LNG do Polski – PGNiG, opierały się na transporcie organizowanym przez sprzedającego. Koordynacja całego procesu oraz pochodzący z wykonania usługi transportowej zysk pozostawały po stronie dostawcy.

Od ubiegłego roku, kiedy to koncern multienergetyczny rozpoczął korzystanie z jednostek wyczarterowanych na mocy umów średnioterminowych, a także w coraz większym stopniu tych wchodzących w skład budowanej na jego potrzeby floty, sytuacja uległa zmianie. Dziś Grupa ORLEN może pełnić zarówno rolę kupującego, jak i sprzedającego. Decydować o tym, czy dany ładunek popłynie do Polski w celu wypełniania krajowego zapotrzebowania na gaz ziemny, czy w momentach nadwyżki do innego portu na świecie, w ramach działalności handlowej. Możliwość kontrolowania logistyki pozwoli również na pełne wykorzystanie elastyczności między terminalami obsługiwanymi przez koncern – w Świnoujściu, litewskiej Kłajpedzie czy planowanym w Zatoce Gdańskiej FSRU.

Ważny filar bezpieczeństwa energetycznego

W 2022 roku dostawy skroplonego gazu ziemnego dla Grupy ORLEN stanowiły aż 43 proc. całkowitego importu tego surowca do Polski. Pozyskane w ten sposób wolumeny sięgnęły 6,04 mld m sześc., z czego ponad połowę stanowiło paliwo docierające do nas ze Stanów Zjednoczonych. Tym samym ilość dostarczanego LNG wzrosła rok do roku o ponad 50 proc.

Gaz w postaci skroplonej jest transportowany do Polski w oparciu o zakupy spotowe oraz na mocy długoterminowych zobowiązań zawartych z partnerami ze Stanów Zjednoczonych i Kataru. Na początku tego roku Grupa ORLEN podpisała nową umowę z amerykańskim koncernem Sempra Infrastructure. Kontrakt przewiduje dostawę 1 mln ton, czyli 1,2 mld m sześc. LNG rocznie. Pierwsze dostawy są spodziewane w 2027 roku.

Gazowce Grupy ORLEN będą w stanie przewozić ładunki o pojemności odpowiadającej 100 mln metrów sześć. gazu w stanie lotnym. To ilość wystarczająca na pokrycie tygodniowego zapotrzebowania na gaz wszystkich gospodarstw domowych w kraju. Dysponowanie flotą pozwoli na skuteczną realizację zobowiązań koncernu związanych z bezpieczeństwem dostaw paliwa do odbiorców. Przede wszystkim jednak umożliwi wykorzystanie lokalnych przewag w obszarze LNG do budowania rynkowej pozycji Grupy z korzyścią dla rozwoju polskiej gosp