Pakiet kolejkowy w parlamencie. Arłukowicz: Zmiany są głębokie i systemowe
Chcielibyśmy w najbliższych tygodniach przeprowadzić projekty z pakietu kolejkowego i onkologicznego przez prace parlamentarne - powiedział PAP minister zdrowia Bartosz Arłukowicz. Dodał, że po konsultacjach projekty konsumują część uwag, ale z zachowaniem zasadniczej linii zmian.
We wtorek projektami nowelizacji ustaw o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych oraz o zawodzie pielęgniarki i położnej ma zająć się Rada Ministrów, a następnie trafią one do Sejmu.
"Jesteśmy po Komitecie Stałym Rady Ministrów, konsultacjach wewnątrzresortowych, zewnętrznych, przygotowaliśmy materiały, nad którymi pochyli się rząd, a potem wszystko w rękach parlamentu" - powiedział w rozmowie z PAP minister zdrowia.
Pytany o przebieg konsultacji społecznych zapewnił, że resort "bardzo uważnie wczytywał się we wszystkie uwagi, dlatego że zmiany są głębokie i systemowe".
"Po konsultacjach powstał projekt, który konsumuje część propozycji padających ze strony różnych środowisk, ale utrzymując całą linię sensu tych zmian, czyli skrócenie kolejek, ułatwienie procedur dla pacjentów i dla lekarzy oraz zniesienie limitów w onkologii i przyspieszenie terapii onkologicznej, ale z gwarancją terminowości i jakości" - powiedział Arłukowicz.
"Projekty nie odbiegają znacząco od pierwotnie proponowanych rozwiązań" - ocenił. "Same projekty powstawały przy współpracy ze środowiskami, więc jakiś fundamentalnych i kluczowych zmian nie wprowadziliśmy" - dodał.
"Będziemy starali się przeprowadzić te projekty bardzo sprawnie" - zaznaczył Arłukowicz.
"Chcielibyśmy przeprowadzić te projekty przez prace parlamentarne w ciągu najbliższych tygodni. Aby ustawy mogły wejść w życie od 2015 r., resort też musi mieć czas na przygotowanie projektów rozporządzeń, a NFZ produktów finansowych i projektów zarządzeń prezesa NFZ" - podkreślił minister. Dodał, że projekty rozporządzeń i zarządzeń są już przygotowywane. "Projekty są ważne i dosyć głębokie, w związku z tym wymagają dużej uwagi przy ich wprowadzaniu" - zaznaczył.
Zwrócił uwagę, że Fundusz ma od kilku dni nowego prezesa Tadeusza Jędrzejczyka. "Jesteśmy też w trakcie zmian w samym NFZ, mamy nowego prezesa. Doskonale rozumie on potrzebę wprowadzenia tych zmian i współpracuje z resortem" - mówił Arłukowicz.
Arłukowicz pytany o pojawiające się wątpliwości dotyczące finansowania zapowiadanych zmian odparł: "Oczywiście można zaczynać zawsze od dosypania pieniędzy, zaś ja jestem zwolennikiem zwiększania finansowania tylko i wyłącznie w systemie motywacyjnym i przy szczelnie zbudowanym systemie".
"Trzeba przeorganizować cały system. Wielokrotnie mówiłem o tym, że dodatkowe środki finansowe nie są wykluczone, ale wtedy, gdy system jest domknięty i szczelny" - dodał.
Rozwiązania z pakietu kolejkowego i onkologicznego mają wejść w życie od stycznia 2015 r.
Propozycje zmierzające do skrócenia kolejek do specjalistów i lepszego dostępu do terapii onkologicznej minister zdrowia przedstawił w marcu. 7 kwietnia projekty ustaw, zawierające część tych rozwiązań, trafiły do konsultacji. Uwagi do projektów zgłosiło kilkadziesiąt organizacji i stowarzyszeń działających w obszarze ochrony zdrowia, konsultantów, placówek i towarzystw medycznych.
Środowiska medyczne część rozwiązań oceniają pozytywnie, ale podkreślają, że inne są niemożliwe do zrealizowania, ponieważ nie przewidziano wzrostu finansowania świadczeń. Według Naczelnej Rady Lekarskiej propozycje MZ są "niedoprecyzowane i niedofinansowane", a ponadto nie umożliwią skrócenia kolejek w placówkach medycznych. "Samorząd lekarski ogólnie popiera większość idei, które pan minister zapowiadał, jednak po szczegółowej analizie aktów prawnych należy zauważyć, że w wielu projektach brakuje konkretnych rozwiązań, a niektóre zawierają błędne założenia, które w efekcie mogą naruszyć prawa pacjenta" - ocenił wiceprezes NRL prof. Romuald Krajewski.
"Część tych pomysłów my oceniamy pozytywnie, np. dłuższe kontrakty czy regionalne mapy zapotrzebowania zdrowotnego. To są propozycje, na które patrzymy z pewnym optymizmem, ale jak zawsze diabeł tkwi w szczegółach, więc trzeb poczekać i zobaczyć jak ten projekt będzie wyglądał po pracach w Sejmie i czy on ma w ogóle szansę na realizację" - powiedziała PAP szefowa sekretariatu ochrony zdrowia NSZZ "Solidarność" Maria Ochman. Jednak według niej, skrócenie kolejek wymaga głębszych zmian systemowych i wyraźnego określenia roli i zadań podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i szpitalnictwa.
Z kolei wątpliwości onkologów budzi mechanizm uprzywilejowania pacjentów z podejrzeniem lub rozpoznaniem nowotworu poprzez wyposażenie ich w tzw. kartę leczenia onkologicznego. W projekcie nowelizacji ustawy o świadczeniach przewidziano, że pacjent z podejrzeniem raka otrzyma Kartę Pacjenta Onkologicznego, która będzie uprawniała do szybkiej diagnostyki i wizyt u specjalistów bez skierowania; będzie też umożliwiała zapisanie się do specjalistów na odrębną listę oczekujących, "dedykowaną" pacjentom oczekującym na diagnostykę onkologiczną. Kartę wydawać będzie lekarz POZ lub specjalista, np. ginekolog, który stwierdzi nowotwór złośliwy.
Pakiet kolejkowy zawiera także rozwiązania, które mają wpłynąć na lepszą dostępność do specjalistów dla wszystkich pacjentów.
Jednym z nich jest lepsze monitorowanie kolejek pacjentów. W myśl projektu, świadczeniodawcy mają co tydzień przekazywać do NFZ informację o pierwszym wolnym terminie, w którym dane świadczenie może zostać udzielone. Na tej podstawie oddział NFZ będzie informował, gdzie pacjent najszybciej zostanie przyjęty. Ponadto świadczeniodawcy będą mieli obowiązek prowadzenia list oczekujących w formie elektronicznej, co ma wpłynąć na większą przejrzystość tej procedury. Minister zdrowia wskaże te specjalizacje, do których czeka się najdłużej - tam listy oczekujących będą prowadzone centralnie. Pacjent będzie miał obowiązek dostarczyć oryginał skierowania do specjalisty w ciągu dwóch tygodni od wpisania się na listę oczekujących na wizytę. Niedostarczenie go będzie skutkować skreśleniem z listy. W projekcie zapisano też wprowadzenie skierowań do okulistów i dermatologów.
Jednym z rozwiązań, które ma wpłynąć na skrócenie kolejek, jest także wprowadzenie tzw. porady receptowej; lekarz będzie mógł bez badania pacjenta wystawić mu receptę niezbędną do kontynuacji leczenia. Według resortu, obecnie wiele wizyt u specjalistów odbywa się tylko w celu przedłużenia recepty, co opóźnia dostęp do lekarza nowym pacjentom lub wymagającym szybkiej diagnozy.
Projekt przewiduje ponadto zmiany w planowaniu polityki zdrowotnej. Aby zagwarantować właściwe zabezpieczenie dostępności świadczeń, wojewodowie przy udziale wojewódzkich rad ds. potrzeb zdrowotnych, w oparciu o projekty przekazane im przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny, będą sporządzali raz na pięć lat regionalne mapy potrzeb zdrowotnych. Na ich podstawie opracowywana będzie także mapa ogólnopolska.
W myśl projektu mają nastąpić też zmiany w powoływaniu prezesa NFZ - ma go powoływać i odwoływać minister zdrowia po zasięgnięciu opinii Rady Funduszu, a nie premier - jak jest obecnie.
Ponadto MZ proponuje wydłużenie okresów, na jakie świadczeniodawcy podpisują umowy z NFZ. W przypadku POZ umowy będą bezterminowe, zaś szpitale będą zawierały umowy na 10 lat, a specjaliści - na 5 lat.
Projekt zawiera także nowe zasady ubezpieczenia zdrowotnego bezrobotnych bez prawa do zasiłku; ta część pakietu została przygotowana przez resort pracy i polityki społecznej. Nowe zapisy mają umożliwić osobie bez pracy wybór, czy chce uzyskać jedynie ubezpieczenie zdrowotne, czy rzeczywiście chce szukać pracy i ją podjąć. Dlatego w urzędach pracy ma zostać wydzielone osobne okienko, gdzie będzie można złożyć oświadczenie w tej sprawie i załatwić formalności. Takie zmiany odciążą część pracowników urzędów pracy, którzy będą mogli intensywniej zająć się aktywizacją bezrobotnych. Nowe rozwiązanie urealni też liczbę bezrobotnych.
Ministerstwo zdrowia w ramach pakietu kolejkowego przygotowało też projekt noweli ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej. Zakłada on, że od 2016 r. pielęgniarki i położne z tytułem zawodowym magistra zyskają prawo ordynowania określonych leków i wypisywania na nie recept. Z kolei pielęgniarki i położne z licencjatem będą mogły na zlecenie lekarza wystawiać recepty na określone leki niezbędne do kontynuacji leczenia.
Beata Pieniążek-Osińska (PAP)
