Pałace na sprzedaż

Zabytkowe dworki i pałace to nasze dobra narodowe, które trzeba chronić od zniszczenia i zapomnienia – przekonuje dr Waldemar Humięcki, prezes ANR

Pojawiają się opinie, że Agencja nie dba o pałace i dworki, których ma w zasobie całkiem sporo. Czy jest to sytuacja korzystna, czy wręcz przeciwnie – zabytki to dla Agencji niepotrzebny balast?

Dr Waldemar Humięcki, prezes Agencji Nieruchomości Rolnych: Agencja stara się zabezpieczać i dbać o zabytki pozostające w zasobie. Od początku działalności przeznaczyła na ten cel ponad 100 mln zł, a jest to tylko kropla w morzu potrzeb. Aby utrzymać zabytki w należytym stanie, konieczne są znacznie większe nakłady finansowe, których my nie jesteśmy w stanie ponieść. Owszem, idealnym rozwiązaniem byłoby odrestaurowanie wszystkich naszych zabytków np. na wzór pałacu w Sieniawie, który dzięki renowacji wnętrz i otaczającego parku odzyskał dawną świetność. Wiemy jednak, że jest to nierealne. Każdy obiekt zabytkowy stanowi dobro narodowe, które należy chronić. My staramy się to robić na tyle, na ile pozwala nam prawo i stan finansów. A kiedy sami nie dajemy rady, szukamy odpowiedzialnych nabywców.

Może trzeba postawić na bardziej energiczne działania marketingowe i reklamowe w celu pozyskania dla nich inwestorów?

Podejmujemy starania, aby obiekty zabytkowe trafiały w ręce prywatne. Nie jest to sprawa prosta, gdyż istnieje cały szereg komplikacji. Trudności jest wiele: od technicznych po finansowe, a nawet prawne. Często te obiekty są w złym stanie technicznym, a ponadto wymagają ogromnych inwestycji w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. Nierzadko są więc uważane za zbyt drogie. Jednak każdą nieruchomość trzeba oceniać indywidualnie pod względem atrakcyjności dla przyszłego nabywcy. Łatwiej jest sprzedać zabytek w dobrym stanie technicznym, położony w centralnej części Polski, ale takich dworów i pałaców zostało bardzo mało.

Poza tym należące do Agencji obiekty zabytkowe w wielu przypadkach nadal stanowią dom dla rodzin pracowników byłych państwowych gospodarstw rolnych lub członków ich rodzin. Najwięcej takich zamieszkałych zabytkowych dworków i pałaców można znaleźć na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce.

Zatem kto i po co kupuje dworki i pałace od Agencji?

Nie istnieje jedna określona grupa nabywców tych nieruchomości. Kupują je osoby prywatne, spółki, samorządy terytorialne, a czasem cudzoziemcy. Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową posiadają wymierną wartość ekonomiczną. Niemal na całym świecie budowle historyczne stanowią dobrą lokatę kapitału. Stają się też źródłem dochodu. Historyczne obiekty bowiem we współpracy z konserwatorami zabytków często adaptowane są na hotele, spa, kompleksy wypoczynkowo-rekreacyjne, centra konferencyjne itp.

Spa i hotele, wiadomo, a czy istnieją jakieś inne pomysły na zagospodarowanie zabytków, będących w dyspozycji Agencji?

Uważam, że kluczem do rozwiązania problemu jest połączenie wymogów ochrony konserwatorskiej z przywróceniem tym obiektom funkcji użytkowych. Przykładem może być adaptowanie zabytków na domy seniora. W najbliższych latach w Polsce zapotrzebowanie na tego typu miejsca wzrośnie. Rozmawiałem o tym z panem premierem Mateuszem Morawieckim. Spotkałem się ze zrozumieniem. Z drugiej strony dla realizacji tego pomysłu potrzebne jest życzliwe podejście ze strony Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Niezależnie od tego zapraszamy do współpracy wszystkie osoby i podmioty zainteresowane atrakcyjnymi zabytkami. Nadal jest z czego wybierać.

Oto pięć dawnych pałaców w zasobie ANR, które czekają na szansę odzyskania świetności

Pałac w Bobolicach

Lokalizacja: gmina Ząbkowice Śląskie;

Powierzchnia działki: 3,7641 ha;

Powierzchnia użytkowa pałacu: 800 m2

Okazała rezydencja w Bobolicach stoi w miejscu renesansowego dworu. Przebudowa z 1696 r. nadała budowli cech barokowych, a obecny kształt to wynik restauracji z 1888 r. zleconej przez Ludwika von Strachwitz. Czteroskrzydłowa budowla założona została wokół wewnętrznego dziedzińca z krużgankami, nad którym góruje wieża. Elewacje zdobią kartusze herbowe rodzin von Strachwitz, von Vogt i von Saurma. Atutem nieruchomości jest park krajobrazowy. Pałac położony jest w odległości 5 km od Ząbkowic Śląskich i 61 km od Wrocławia.

Pałac w Dalborowicach

Lokalizacja: gmina Dziadowa Kłoda;

Powierzchnia działki: 4,0800 ha;

Powierzchnia użytkowa pałacu: 786,4 m2

Zespół pałacowo-folwarczny z parkiem powstał w II połowie XIX w. jako jeden z dwóch zespołów dworskich w Dalborowicach. Pałac w otoczeniu parku krajobrazowego wybudowany został na zlecenie Alberta Rusche i stanowi przykład eklektycznej budowli, która łączy w sobie cechy architektury klasycyzującej, neomanierystycznej i neogotyckiej. W jego wnętrzach zachowały się dekoracje sztukatorskie, a w sali balowej fasety, czyli ozdobne gzymsy na połączeniu ściany i sufitu. Z zewnątrz wyróżnia go arkadowy podjazd z tarasem. Obok znajduje się zespół folwarczny zgrupowany wokół prostokątnego dziedzińca.

Pałac w Ligocie

Lokalizacja: gmina Góra;

Powierzchnia działki: 4,3147 ha;

Powierzchnia użytkowa pałacu: 1363,16 m2

Pałac wybudowano w stylu neogotyku angielskiego w 1869 r. Został on założony na planie litery T, z dachami dwuspadowymi zwieńczonymi schodkowymi szczytami i lukarnami. W tej samej stylistyce wybudowano obok tzw. domek stangreta. Oprócz gzymsu i opasek okiennych w elewacji zachowały się kartusze herbowe upamiętniające ówczesnych właścicieli: rody von Röder i von Busche-Ippenburg. Rezydencję otacza park krajobrazowy.

Pałac w Tyńczyku Legnickim

Lokalizacja: gmina Krotoszyce;

Powierzchnia działki: 3,8690 ha;

Powierzchnia użytkowa pałacu: 745,2 m2

Pałac powstał w latach 80. XIX w. w otoczeniu folwarku i parku. Budynek założono na planie litery L z dachem mansardowym naczółkowym i neomanierystycznym szczytem oraz wieloboczną sygnaturką. Stanowi cenny przykład architektury rezydencjonalnej ze względu na zachowaną jednolitość stylową i bogatą dekorację elewacji. Zabytkowy zespół pałacowo-folwarczny w Tyńczyku Legnickim jest zlokalizowany w pobliżu węzła autostradowego Legnica.

Pałac w Wojczycach

Lokalizacja: gmina Środa Śląska;

Powierzchnia działki: 4,3707 ha;

Powierzchnia zabudowy pałacu: 395,22 m2

Pałac został wzniesiony pod koniec XIX w. jako budowla o cechach typowych dla neobaroku. Dwukondygnacyjny budynek na planie prostokąta przykryty jest czterospadowym dachem. Dziewięcioosiową fasadę flankują dwie trójkątne facjatki z oknami powyżej linii okapu. Oś środkową akcentuje dwukondygnacyjny podcień, zwieńczony trójkątnym szczytem. Pałac zwrócony został na południe, ku dziedzińcowi folwarcznemu, od którego rezydencję oddziela gazon. W otoczeniu zachował się również park krajobrazowy.