40 proc. gospodarstw dostanie dopłaty do czynszu

Możliwość ubiegania się o dopłaty do czynszów mieszkaniowych w pierwszych latach najmu zakłada projekt ustawy, który w poniedziałek skierowano do konsultacji publicznych. Zgodnie z nim 40 proc. gospodarstw domowych mogłoby otrzymać dopłaty

Za projekt ustawy o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania odpowiedzialne jest Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.

Zgodnie z proponowanymi przepisami dopłaty do czynszów mają być adresowane do gospodarstw domowych o określonym limicie dochodów. Gospodarstwo domowe jednoosobowe będzie mogło ubiegać się o dopłatę, jeżeli jego średni miesięczny dochód nie przekracza 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej publikowanego przez GUS.

Za każdą kolejną osobę w gospodarstwie domowym limit 60 proc. jest zwiększany o 30 pkt proc. Oznacza to, że w przypadku dwuosobowego gospodarstwa limit wynosi 90 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, a w przypadku trzyosobowego - 120 proc.

Wysokość dopłat będzie zależała od kosztów budownictwa mieszkaniowego na danym terenie, oraz powierzchni mieszkania. Im bardziej liczne gospodarstwo tym wyższe mają być dopłaty.

Dopłaty będą przyznawane na dziewięć lat. Po trzech i sześciu latach mają być stopniowo zmniejszane. Dodatkowo co trzy lata beneficjenci będą weryfikowani.

Jak czytamy w projekcie, „miesięczna wysokość dopłaty jest równa 1/12 kwoty iloczynu średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m kw. powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych obowiązującego w dniu złożenia wniosku o dopłaty w gminie, na terenie której położone jest mieszkanie, powierzchni normatywnej mieszkania oraz współczynnika dopłaty, wynoszącego w okresach każdych kolejnych 36 miesięcy stosowania dopłat”. Współczynnik dopłat zaproponowany w projekcie dla pierwszych trzech lat stosowania dopłat wynosi 1,8 proc., dla kolejnych trzech - 1,2 proc. i dla ostatnich trzech - 0,6 proc.

Kryteria pierwszeństwa ws. dopłat do czynszów określi rada gminy w drodze uchwały. Rada gminy będzie miała do dyspozycji zawarty w ustawie katalog, z którego będzie wybierała najważniejsze dla niej kryteria.

W projekcie wyszczególniono katalog 13 kryteriów, m.in. wysokość dochodów, liczbę dzieci w gospodarstwie domowym, niepełnosprawność jednego z członków gospodarstwa, utrata mieszkania w skutek działania żywiołu bądź katastrofy budowlanej.

Rada gminy może nadać części kryteriów charakter bezwzględnie obowiązujący.

Dopłaty będą stosowane w przypadku mieszkań po raz pierwszy zasiedlanych - wtedy gdy zasiedlenie miało miejsce w ciągu 12 miesięcy od dnia zakończenia inwestycji mieszkaniowej. Mogą to być nowo wybudowane mieszkania lub lokale w budynku znajdującym się w Specjalnej Strefie Rewitalizacji, który wyremontowano lub przebudowano.

Dopłaty będą mogły zostać udzielone, gdy inwestor i gmina zawrą umowę dotyczącą danej inwestycji mieszkaniowej. W takiej umowie będą określone pewne warunki inwestycji, m.in. minimalne standardy mieszkań, planowana liczba lokali, maksymalna wysokość czynszów czy planowane terminy pierwszego zasiedlenia.

Źródłem finansowania systemu dopłat będą środki zaplanowane w Narodowym Programie Mieszkaniowym na realizację systemu wsparcia oszczędzania na cele mieszkaniowe. Dopłaty do czynszów mają pochodzić z Funduszu Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego. Ze środków Funduszu finansowane są również inne programy, w tym „Rodzina na swoim” (RnS), „Mieszkanie dla młodych” (MdM), dot. preferencyjnych kredytów na realizację społecznego budownictwa czynszowego, a także ws. wsparcia samorządów w realizacji budownictwa dla najuboższych.

Ze względu na wygaszenie programów RnS oraz MdM budżet, skierowany na dopłaty, będzie przez pierwszych siedem lat funkcjonowania systemu dopłat niższy od dotychczasowej skali wydatków publicznych na cele mieszkaniowe.

Rząd planuje, że pierwsze dopłaty miałyby być przyznawane w 2019 r., na ten cel przewidziano 400 mln zł, w 2020 roku - 800 mln zł, w 2021 roku - 1,2 mld zł, w 2022 roku - 1,6 mld zł, a począwszy od 2023 roku do 2027 roku - 2 mld zł rocznie.

Ponadto zakłada się, że Fundusz Dopłat będzie mógł być dodatkowo zasilany środkami ze sprzedaży nieruchomości gruntowych znajdujących się w Krajowym Zasobie Nieruchomości.

Nabór wniosków o zawarcie umowy najmu będzie prowadziła gmina lub jej spółka. Wnioski te będą podlegały punktacji zgodnie z uchwalonymi przez radę gminy kryteriami pierwszeństwa najmu. Na tej podstawie gmina sporządzi listę najemców, którym przysługuje dopłata do czynszu.

Następnie gmina będzie występowała do BGK z wnioskiem o zawarcie umowy ws. dopłat. Po jej zawarciu lista najemców zostanie przekazana przez gminę inwestorowi. Ten zawrze umowy najmu z najemcami według kolejności, która wynika z ustalonej przez gminę listy.

W przypadku, jeżeli mieszkań na wynajem będzie więcej niż osób na liście, inwestor może zawierać umowy najmu z najemcami posiadającymi zdolność czynszową, a niewskazanymi na liście.

Zakłada się, że efektem programu będzie stworzenie sektora mieszkań na wynajem, które są budowane przez podmioty zarządzające tymi budynkami. Zgodnie z projektem, czynsze w tych mieszkaniach, dzięki dopłatom, mają być dostępne też dla osób o przeciętnych dochodach.

Proponuje się, by część przepisów w projektowanej ustawie weszła w życie w połowie 2018 r. Dzięki temu samorządy będą mogły podpisywać umowy ws. realizacji budynków mieszkalnych z inwestorami. Cała ustawa ma wejść w życie od stycznia 2019 roku i wtedy najemcy otrzymają pierwsze dopłaty.

SzSz (PAP)