Skup bardziej rzetelny

Zwiększenie nadzoru nad rzetelnością skupu produktów rolnych - zakłada projekt nowelizacji ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Dokument właśnie trafił do konsultacji publicznych, które potrwają miesiąc.

Projekt przygotowany przez resort rolnictwa jest odpowiedzią na wątpliwości rolników co do rzetelności firm skupujących płody rolne, zwłaszcza w przypadku, gdy uzasadniają one zapłatę niższych cen jakością dostarczanych produktów.

Do tej pory nie ma możliwości odwołania się od takiej decyzji, co stawia skupujących w nierównej pozycji wobec rolników i wywołuje podejrzenia co do uczciwości stosowanych praktyk rynkowych. Dodatkowo rolnicy podnoszoną kwestię kwalifikacji osób pobierających w podmiotach skupowych próbki do badań.

Obecnie obowiązują przepisy nakazujące zawieranie umów między rolnikami-producentami artykułów rolno-spożywczych a podmiotami prowadzącymi skup. Zostały one wprowadzone aby uniknąć stosowania nieuczciwych praktyk handlowych pomiędzy tymi podmiotami obrotu rynkowego.

Obowiązkowymi składowymi umowy są m.in. cena za dostawę, ilość i jakość produktów, szczegóły dotyczące terminów i procedur płatności itd. Strony umowy zawartej na gruncie cywilnoprawnym ustalają wymagania co do jakości handlowej produktów rolnych np. zbóż, będących surowcem do dalszego przerobu. Mogą też ustalić metody badań surowca, sposobu pobierania próbek, warunków zapłaty, czy też przypadków obniżenia ceny, gdy surowiec nie spełnia wymagań wynikających z umowy.

Jednakże, jak wskazują otrzymywane przez ministerstwo sygnały od organizacji rolniczych, spółdzielni i rolników indywidualnych, te kryteria, które nie wynikają wprost z przepisów ww. ustawy podmioty skupowe najczęściej nie chcą wprowadzać do warunków umów.

Zaproponowane przez resort rolnictwa przepisy umożliwiają stosowanie przez Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (GIJHARS) nadzoru nad rzetelnością prowadzenia praktyk skupowych przez podmioty prowadzące skup płodów rolnych oraz zwierząt żywych.

W projekcie zaproponowano ponadto, aby laboratoria wykonujące badania na rzecz podmiotów skupujących produkty rolne były zatwierdzane przez Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Musiałyby one przedstawić dokumentację potwierdzającą, że spełniają szereg kryteriów wskazujących na obiektywność przeprowadzonych badań. Warunkiem koniecznym ma być także to, aby próbki do badań pobierali upoważnieni rzeczoznawcy.

Wprowadzenie nowych przepisów wiąże się z dodatkowymi kosztami na wynagrodzenia dla rzeczoznawców oraz na badania laboratoryjne. Oceniono, że w pierwszym roku funkcjonowania znowelizowanej ustawy potrzebne będzie ok. 2,64 mln zł, a w następnych latach - 2,59 mln zł. W Polsce działa ok. 1720 podmiotów skupowych.

PAP/ as/