Polska nauka potrafi kreatywnie wykorzystywać środki unijne
W trakcie kongresu Impact‘19 Jarosław Gowin wicepremier i szef resortu Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz przedstawiciele Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) podsumowali wydatki, jakie z funduszy unijnych trafiają do nauki na innowacje i na rozwój szkolnictwa wyższego.
W ocenie Jarosława Gowina w obecnej perspektywie unijnej polska nauka wykorzystuje fundusze w sposób bardzo twórczy, co jest przede wszystkim zasługą głównej agencji wykonawczej, czyli NCBR. Jednak aktywne są także Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA), Ośrodek Przetwarzania Informacji - Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB) i Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE (KPK). W sumie agencje te mają do dyspozycji łącznie ponad 26 mld zł ze środków europejskich na wsparcie transferu wiedzy z nauki do gospodarki ze środków europejskich w obecnej unijnej perspektywie finansowej..
Izabela Żmudka, zastępca dyrektora NCBR podkreślała, że oferta instytucji, którą reprezentuje nieustająco się zmienia.
Zaczynaliśmy głównie od środków dotacyjnych, teraz już mamy instrumenty zwrotne, by w przyszłości móc jeszcze bardziej poszerzyć zasób finansowy, którym będziemy dysponować - mówiła Izabela Żmudka.
Przypominała, że tegoroczny budżet NCBR opiewa na kwotę 4,5 mld zł, z czego fundusze UE stanowią 3,2 mld zł. Największą popularnością wśród przedsiębiorców obecnie cieszą się konkursy w ramach Szybkiej Ścieżki. Te mają również największą alokację środków , bo w tym roku jest to 2,2 mld zł, czyli blisko połowa środków, którymi dysponuje NCBR. Program Szybkiej Ścieżki polega na tym, że NCBR określa parametry projektu, ale bardzo ogólnie. Dofinansowanie musi się mieścić w skali od 1 do 200 mln zł, a po drugie - mieć ten komponent innowacji, współpracy przemysłu z jednostkami badawczo-rozwojowymi czy naukowymi albo z osobami, które są np. autorytetem w danej dziedzinie nauki, legitymują się jakimiś osiągnięciami i publikacjami, dają gwarancję, że czynnik rozwojowy będzie w danym projekcie mocno rozwijany. Natomiast dziedzina, z której ma pochodzić projekt, jest zupełnie dowolna
Jak przypomniała Izabela Żmudka, NCBR jest instytucją pośredniczącą w dwóch programach operacyjnych w obecnej perspektywie finansowej. Pierwszy to Inteligentny Rozwój z budżetem wynoszącym 21 mld zł przeznaczane na dofinansowania na innowacyjnych projektów polskich przedsiębiorstw i jednostek naukowych i rozwój młodych firm technologicznych . Drugi to Wiedza Edukacja Rozwój ze środkami na poziomie 5,5 mld zł, które kierowane są na a wsparcie programów kształcenia uczelni wyższych.
W pierwszym programie – zawarto do tej pory ponad 1,6 tys. umów (tj. 8 razy więcej niż w poprzedniej perspektywie unijnej) na łączną kwotę 14 mld zł. W PO Wiedza Edukacja Rozwój zawarto natomiast ponad 1,4 tys. zawartych umów (2 razy więcej niż w poprzedniej perspektywie finansowej), które opiewają na 3,7 mld zł.
Tworząc strategię dla polskiej nauki, przyjęliśmy jako podstawowe założenie, że innowacje mają służyć społeczeństwu. Wynalazki powstają po to, by poprawiać nie tylko słupki PKB, ale przede wszystkim codzienność Polaków, zwłaszcza w takich obszarach jak zdrowie, bezpieczeństwo, czy edukacja. By tak sformułowane cele osiągnąć, musimy inwestować w odważnych ludzi i ich wizjonerskie projekty. W tym pomagają nam fundusze unijne oraz instytucje takie, jak NCBiR, które wspierając polskich przedsiębiorców i jednostki naukowe w tysiącach projektów B+R, pokazuje, że w innowacjach zawsze chodzi o człowieka - podsumowuje Jarosław Gowin.
