Którą drogę w kierunku 5G wybierze Polska?
Już ponad 300 operatorów w więcej niż 100 krajach ogłosiło realizację wdrażania 5G i związane z tym inwestycje. Polska ma na tym polu zaległości, zwłaszcza w kontekście jednoznacznego określenia wymagań bezpieczeństwa dla sieci 5G i roli poszczególnych instytucji publicznych w tym zakresie. Jak pokazują przykłady innych krajów Unii Europejskiej wymagania takie stanowią pierwszy krok na drodze do rozpisania aukcji częstotliwości dla sieci piątej generacji. Bez aktywnego działania w tym zakresie, zagrożone jest odpowiedzialne wdrożenie 5G w Polsce – tak wskazuje raport przygotowany przez Instytut Kościuszki na zlecenie Fundacji Digital Poland
Budowa sieci 5G wymaga wykorzystania szeregu komponentów wchodzących w skład sieci teleinformatycznej. Globalnymi liderami w zakresie rozwoju i komercyjnego wdrażania technologii wykorzystywanych w sieciach 5G są aktualnie Ericsson, Huawei Technologies, Nokia oraz Samsung Electronics.
Liderem pod kątem patentów według wskaźnika istotności jest szwedzki Ericsson (2019 r.). Firma posiada obecnie 81 podpisanych komercyjnych kontraktów 5G, a także obsługuje ogółem 25 uruchomionych sieci 5G. Z kolei największą nominalną liczbę patentów związanych z technologią 5G posiada Huawei Technologies – 3 147 (dane ze stycznia 2020 roku), która informuje, że ma 91 kontraktów komercyjnymi na sieć 5G, w tym 47 z usługodawcami europejskimi. Samsung natomiast koncentruje się głównie na rozwoju obecności w Korei Południowej oraz Stanach Zjednoczonych, gdzie jest obecna już od 2018 r. Nokia jest na czwartym miejscu w zakresie liczby patentów dla 5G. Finlandzkie przedsiębiorstwo posiada 66 podpisanych komercyjnych kontraktów 5G i obsługuje ogółem 19 uruchomionych sieci piątej generacji.
Dla przypomnienia, 5G przyczyni się do dynamicznego rozwoju Internetu Rzeczy, a tym samym nowych rozwiązań dla inteligentnego transportu, inteligentnego miasta oraz Przemysłu 4.0. Wpłynie bezpośrednio na życie codzienne obywateli, szczególnie w takich obszarach jak ochrona zdrowia, transport czy przemysł. W tym kontekście wdrożenie sieci mobilnej piątej generacji rodzi także obawy dotyczące bezpieczeństwa, w tym narodowego. Unia Europejska, jako świadomy wyzwań uczestnik tej debaty, zdecydowała się zaadresować problem bezpieczeństwa sieci 5G, poprzez szereg swoich działań.
Aby to zrozumieć warto posłużyć się przykładem z branży, która diametralnie zmieniła analogowy świat XX wieku, podobnie jak IT transformuje rzeczywistość XXI wieku. Mowa w tym wypadku o motoryzacji i roli jaką odegrał Ford T, samochód stworzony przez samego Henry’ego Forda, wyprodukowany w ponad 15 milionach egzemplarzy. Nie był on ani pierwszym samochodem z silnikiem spalinowym, ani też konstrukcyjnie nie różnił się znacznie od swoich poprzedników. Mimo to zrewolucjonizował on nie tylko transport, ale całą gospodarkę, przestawiając kluczowe branże na tory rozwoju opartego na możliwości masowego, szybkiego i taniego przemieszczania ludzi oraz towarów – pisze Robert Siudak, dyrektor Instytut Kościuszki.
Autorzy najnowszego raportu dot. wyzwań i zagrożeń związanych z siecią piątej generacji podkreślają, że w sprawie 5G potrzebne jest zdecydowane i aktywne wsparcie rządu. Raport przypomina o tym, że Komisja Europejska, przy wsparciu europejskich rządów, przedstawiła zestaw zaleceń dotyczących cyberbezpieczeństwa sieci 5G.
Z wielką siłą wiąże się wielka odpowiedzialność. Jeśli chcemy, aby 5G stało się de facto kręgosłupem współczesnej gospodarki cyfrowej, jej bezpieczeństwo staje się kluczowym zagadnieniem – dodaje Siudak.
Wskazówki Komisji, łączące działania konieczne do podjęcia na szczeblu krajowym i unijnym, zawierają kwestie zarówno prawne, jak i polityczne oraz wyznaczyły szczegółowo określone terminy osiągnięcia ustalonych celów. Pierwszym z nich było przeprowadzenie skoordynowanej unijnej oceny ryzyka związanego z bezpieczeństwem cyfrowym sieci 5G.
W ramach rekomendacji zawartych w tzw. toolbox, czyli zestawie narzędzi do wdrożenia tej technologii, odpowiednie władze krajowe są po pierwsze zachęcane do opracowania i zastosowania środków ograniczających ryzyko, zwłaszcza takich, które wzmocnią wymogi bezpieczeństwa dotyczące operatorów sieci komórkowych. Komisja Europejska zwraca także uwagę państw wspólnoty na potrzebę upewnienia się, że operatorzy telekomunikacyjni, aby minimalizować zależność od pojedynczego producenta, przyjmują strategię dywersyfikacji dostawców.
Polska czeka obecnie na rozporządzenie Ministra Cyfryzacji, który ma być istotnym aktem prawnym dla budowy polskiego 5G. W ostatnim projekcie rozporządzenia wskazana jest „celowość dywersyfikacji dostawców sieci przez operatorów telekomunikacyjnych, a także unikanie monopolów poszczególnych dostawców”. Jednak według ekspertów dalsze plany dotyczącej tej technologii muszą być odłożone, ze względu na opóźniającą się aukcją na częstotliwości.
Jak tłumaczy ekspert rynku telekomunikacyjnego, Piotr Mieczkowski – dyrektor Fundacji Digital Poland, państwo powinno szybko rozdystrybuować w aukcji nowe pasmo, by operatorzy mogli zaoferować nowoczesne usługi konsumentom i firmom.
Pomimo tego, jeden z operatorów ogłosił już uruchomienie komercyjnych sieci 5G w pierwszych miastach w Polsce na częstotliwościach wykorzystywanych dotychczas pod LTE. Wydaje się więc, że odpowiedzi ze strony resortu dotyczące bezpieczeństwa sieci muszą więc przyspieszyć, szczególnie, że jak wyjaśnia Piotr Mieczkowski – obecnie uruchomione komercyjne sieci 5G Play i Plusa działające razem z LTE, nigdy nie osiągną tak dobrych, jak powinny parametrów.
Na podstawie Raportu można wnioskować, że Polska nie doścignie już liderów 5G, takich jak Korea Południowa czy Chiny. Stan wdrożenia 5G w Polsce jest wciąż niski, również w porównaniu z krajami europejskimi. Kluczem do przyspieszenia w kwestii wdrożenia tej technologii jest proaktywność ze strony państwa, na którą liczy rynek telekomunikacyjny w Polsce. Aby sprawniej przeprowadzić transformację cyfrową kraju, należałoby także powołać fundusze celowe na badania i rozwój w zakresie 5G, dzięki którym będzie można wspierać krajową innowacyjność w zakresie tej technologii czy kampanie społeczne, rozwiewające obawy społeczne dotyczące kwestii zdrowotnych, co stało się ostatnio przedmiotem dezinformacji.
Polska stoi więc przed kluczowym wyborem – Możemy pójść śladem państw członkowskich Unii Europejskiej i zezwolić na konkurencję między dostawcami sieci 5G, co ostatecznie zwiększy wpływy do budżetu i da szanse firmom takim jak Ericsson, Nokia czy Huawei, albo wybrać drogę amerykańsko-koreańską, która ogranicza dostęp części firm – uważa Mieczkowski.
Raport zlecony Instytutowi Kościuszki przez Fundację Digital Poland to kompendium wiedzy na temat sieci 5G. Zdaniem ekspertów, powinien być obowiązkową lekturą dla wszystkich decydentów oraz urzędników państwowych mogących swoimi decyzjami przyśpieszyć decyzję o wdrażaniu sieci 5G w Polsce.
