Nowy rok szkolny: Wszystko co musisz wiedzieć

Nowy rok szkolny rozpoczyna się pod znakiem wzmożonego rygoru sanitarnego: do szkoły mogą uczęszczać tylko uczniowie bez objawów infekcji, zalecane jest częste mycie dłoni i wietrzenie sal. W szkołach wprowadzane są także różne godziny rozpoczynania nauki, przebywanie klas w stałych salach.

Od 1 września szkoły wracają do nauki stacjonarnej. O ewentualnym zawieszeniu zajęć będzie decydował dyrektor szkoły po uzyskaniu zgody organu prowadzącego i pozytywnej opinii powiatowego inspektora sanitarnego. W zależności od zagrożenia epidemiologicznego możliwe będzie przejście na system mieszany (część uczniów uczy się stacjonarnie, a część w domu) lub edukację zdalną dla całej szkoły. Tym samym decyzje o trybie pracy szkoły będą zapadać lokalnie, choć minister edukacji, po konsultacji z GIS i ministrem zdrowia, będzie mógł też zdecydować o zawieszeniu zajęć stacjonarnych na większym obszarze, np. w jednym lub kilku województwach lub nawet w całym kraju.

Przy wydawaniu opinii ws. zmiany trybu nauczania inspektorzy sanitarni będą brać pod uwagę kryteria epidemiologiczne, czyli przede wszystkim wystąpienie u ucznia lub pracownika szkoły objawów charakterystycznych dla COVID-19 (gorączka, duszność, kaszel, utrata węchu lub smaku o nagłym początku) oraz bliski kontakt (w okresie 14 dni) ucznia lub pracownika szkoły z osobą, u której potwierdzono zakażenie. Istotna będzie też liczba przypadków koronawirusa w szkole, rodzaj szkoły, zagęszczenie ludzi na danym terenie, warunki organizacyjne i architektoniczne szkoły.

W sytuacji, gdy jeden z uczniów zachoruje na COVID-19, kwarantannie będą musieli poddać się pozostali uczniowie z tej klasy. Wówczas prowadzenie dla nich zajęć w formie zdalnej będzie jedyną możliwością kontynuowania nauki. Nauka stacjonarna dla innych klas w danej szkole będzie zależała od tego w jakim stopniu byli oni narażeni na zakażenie.

Szkoły, przedszkola i inne placówki oświatowe powinny stosować się do wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego. Zalecono w nich zorganizowanie pracy placówki w taki sposób, by zachować dystans pomiędzy osobami przebywającymi w budynku i ograniczyć gromadzenie się uczniów. Zasugerowano, że mogą to być np. różne godziny przychodzenia uczniów z poszczególnych klas do szkoły i różne godziny przerw lub zajęć na boisku. Należy także unikać częstej zmiany pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia.

Szkoły wprowadzają też inne rozwiązania: wykorzystują wszystkie wejścia do budynku, organizują naukę klas w stałych salach, a zajęcia wychowania fizycznego na świeżym powietrzu, nakazują uczniom noszenie przyłbic albo maseczek na korytarzu czy w szatni (decyzja o tym, czy w danej szkole jest obowiązek zasłaniania nosa i ust zależy od dyrektora).

Zgodnie z wytycznymi, do szkoły powinni uczęszczać tylko uczniowie bez objawów infekcji dróg oddechowych i gdy domownicy nie przebywają na kwarantannie lub w izolacji. Zdrowi muszą być też opiekunowie przyprowadzający i odprowadzający uczniów. Podobne zasady obowiązują przedszkola.

Opiekunowie mogą wchodzić do szkoły i przedszkola, zachowując minimum 1,5 m dystansu od innych opiekunów z dzieckiem oraz od pracowników szkoły. Rodzice powinni pamiętać o osłanianiu ust i nosa oraz zakładaniu rękawiczek jednorazowych lub dezynfekcji rąk.

Osoby wchodzące do budynku powinny mieć możliwość skorzystania z płynu do dezynfekcji rąk.

W szkolnych stołówkach rekomenduje się zmianowe wydawanie posiłków lub w miarę możliwości - spożywanie ich przy stolikach z rówieśnikami z danej klasy. Dopuszcza się też spożywanie posiłków w salach lekcyjnych.

W przedszkolach i oddziałach przedszkolnych powierzchnia sali, w której przebywa od 3 do 5 dzieci, powinna wynosić co najmniej 15 m2.; jeśli dzieci jest więcej powierzchnia ulega zwiększeniu na każde kolejne dziecko o co najmniej 2 m2. Metraż przypadający na jedno dziecko nie może być mniejszy niż 1,5 m2.

Zaleca się, by do grupy przedszkolnej przyporządkowani byli - w miarę możliwości - ci sami opiekunowie i by grupa wraz z opiekunem przebywała w wyznaczonej i stałej sali. W sali należy usunąć przedmioty i sprzęty, których nie można skutecznie uprać lub dezynfekować (np. pluszowe zabawki). Jeżeli do zajęć wykorzystywane są przybory sportowe (piłki, skakanki, obręcze itp.) należy je dokładnie myć, czyścić lub dezynfekować.

Aktualne wytyczne dla przedszkoli znajdują się na stronie: https://www.gov.pl/web/edukacja/wytyczne-przeciwepidemiczne-glownego-inspektora-sanitarnego-z-25-sierpnia-2020-r-dla-przedszkoli-oddzialow-przedszkolnych-w-szkole-podstawowej-i-innych-form-wychowania-przedszkolnego-oraz-instytucji-opieki-nad-dziecmi-w-wieku-do-lat-3.

Wytyczne dla szkół można znaleźć na: https://www.gov.pl/web/edukacja/bezpieczny-powrot-do-szkol-dzialania-men-w-organizacji-roku-szkolnego-20202021-w-warunkach-epidemii.

Będą podwyżki dla nauczycieli

Podwyżki dla nauczycieli, zmiana terminu egzaminu ósmoklasisty, na lekcjach wychowawczych omawiane kwestie dotyczące zdrowia, klimatu, ochrony środowiska, ekonomii i prawa - to najważniejsze zmiany w szkołach od nowego roku szkolnego oprócz reżimu sanitarnego.

Z nowym rokiem szkolnym 2020/2021 szkoły - które w związku z epidemią COVID-19 od połowy marca do końca czerwca prowadziły kształcenie na odległość - mają wrócić do stacjonarnego nauczania. Mają w nich obowiązywać wytyczne sanitarne. Tam, gdzie będzie zwiększone zagrożenie epidemiczne, możliwe będzie przejście na kształcenie na odległość bądź na system mieszany. Dyrektor szkoły będzie mógł zawiesić zajęcia na czas oznaczony za zgodą organu prowadzącego wyłącznie po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwego miejscowo państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.

Zgodnie z wytycznymi, przygotowanymi przez resorty zdrowia i edukacji wraz z głównym inspektorem sanitarnym, do szkoły może uczęszczać uczeń bez objawów infekcji dróg oddechowych i gdy domownicy nie przebywają na kwarantannie lub w izolacji.

W wytycznych wskazano, że w szkołach będą obowiązywać ogólne zasady higieny: częste mycie rąk (bezzwłocznie po przyjściu do szkoły), ochrona podczas kichania i kaszlu oraz unikanie dotykania oczu, nosa i ust. Osoby wchodzące do budynku szkoły powinny mieć możliwość skorzystania z płynu do dezynfekcji rąk. Jeżeli jest taka możliwość, w szatni należy udostępnić uczniom co drugi boks lub wprowadzić różne godziny przychodzenia do szkoły.

W miarę możliwości rekomenduje się też taką organizację pracy, która umożliwi zachowanie dystansu między osobami przebywającymi szkole i ograniczy gromadzenie się uczniów. Wskazano, że mogą to być np. różne godziny przychodzenia uczniów z poszczególnych klas do szkoły i różne godziny przerw lub zajęć na boisku. Należy także unikać częstej zmiany pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia. Sale lekcyjne mają być wietrzone.

Nie są to jedyne zmiany jakie czekają polską szkołę w nowym roku. Od 1 września na lekcjach wychowawczych mają być omawiane kwestie dotyczące zdrowia, klimatu, ochrony środowiska, finansów i prawa - wynika to z rozporządzenia ministra edukacji. Jak zaznacza MEN jest to odpowiedź na postulaty i wnioski wielu środowisk i podmiotów, m.in. ministra zdrowia.

„Ze względu na wyzwania cywilizacyjne dzisiejszego świata i zagrożenia z tym związane, zasadne jest zwrócenie szczególnej uwagi m.in. na zagadnienia, które kształtują postawy prozdrowotne uczniów oraz ugruntowują wiedzę na temat ochrony klimatu, podkreślają korzyści ze znajomości prawa w codziennym życiu czy gospodarowania posiadanymi środkami finansowymi, w tym oszczędzania” – podkreślono w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia.

Jednocześnie wskazano, że realizacja tych treści może odbywać się z udziałem zaproszonych specjalistów w danej dziedzinie, wolontariuszy, przedstawicieli stowarzyszeń i innych organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły.

Zmiany dotyczą też egzaminów zewnętrznych. Wiosną 2021 r. egzamin ósmoklasisty przeprowadzony będzie po raz pierwszy w maju. W ubiegłym roku - podobnie jak kiedyś sprawdzian dla szóstoklasistów oraz egzamin gimnazjalny - odbył się w kwietniu. W roku szkolnym 2019/2020 egzamin dla ósmoklasistów zgodnie z pierwotnym harmonogramem miał być również przeprowadzony w kwietniu, jednak ze względu na epidemię koronawirusa egzamin przeniesiono na czerwiec.

Zgodnie z harmonogramem przeprowadzenia egzaminów zewnętrznych w roku szkolnym 2020/2021 egzamin ósmoklasisty ma być przeprowadzony w dniach 25-27 maja.

Zapowiadając tę zmianę minister edukacji narodowej Dariusz Piontkowski wskazał, że dyrektorzy szkół podstawowych wyraźnie wskazywali jednak, że kwietniowy, tak wczesny termin przeprowadzania egzaminu demobilizuje ósmoklasistów. „I oni w końcowym etapie roku szkolnego są mniej zmobilizowani, mniej przykładali się do nauki” - powiedział minister.

Pewne zmiany dotyczyć będą także matur, konkretnie terminów przeprowadzenia egzaminów pisemnych z języków obcych. Z harmonogramu wynika, że sesja główna egzaminu tak jak w latach ubiegłych przeprowadzona będzie w maju i tak jak w latach ubiegłych obok egzaminów pisemnych, znów będą obowiązkowe egzaminy ustne (w roku szkolnym 2019/2020 egzaminy ustne zdawali tylko ci maturzyści, którzy aplikowali na studia za granicą i stopień z egzaminu ustnego był im potrzebny przy rekrutacji). W latach ubiegłych egzaminy z języków obcych nowożytnych na obu poziomach przeprowadzane były tego samego dnia, poziom podstawowy był rano, po południu rozszerzony. W tym roku odstąpiono od tej zasady, np. egzamin z języka angielskiego na poziomie rozszerzonym będzie dzień po egzaminie z angielskiego na poziomie podstawowym; oba egzaminy przeprowadzone zostaną rano. Z kolei egzaminy z innych języków obcych zarówno na poziomie podstawowym ja i na poziomie rozszerzonym będę przeprowadzone w kolejnych dniach po południu.

Z nowym rokiem szkolnym 2020/2021 mają wzrosnąć wynagrodzenia nauczycieli. Zgodnie z ustawą budżetową na 2020 r. ma to być wzrost o 6 proc. od września tego roku.

W tabeli, która jest załącznikiem do projektu rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie minimalnych stawek wynagrodzenia nauczycieli, wyszczególniono 12 stawek w zależności od kwalifikacji i stopnia awansu zawodowego nauczycieli.

Najliczniejsza grupa nauczycieli to osoby z tytułem zawodowym magistra i z przygotowaniem pedagogicznym – stanowią oni ok. 96 proc. wszystkich nauczycieli. W tabeli podano, że w tej grupie wynagrodzenie nauczyciela stażysty od 1 września wynosić ma 2949 zł brutto (oznacza to wzrost o 167 zł brutto), nauczyciela kontraktowego – 3034 zł brutto (wzrost o 172 zł brutto), nauczyciela mianowanego – 3445 zł brutto (wzrost o 195 zł brutto) i nauczyciela dyplomowanego – 4046 zł brutto (wzrost o 229 zł brutto).

W grupie nauczycieli z tytułem zawodowym magistra bez przygotowania pedagogicznego, z tytułem zawodowym licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym, i wynagrodzenie stażysty ma wynosić od 1 września 2818 zł brutto (wzrost o 201 zł brutto), nauczyciela kontraktowego – 2823 zł brutto (wzrost o 160 zł brutto), nauczyciela mianowanego – 3002 zł brutto (wzrost o 170 zł brutto), nauczyciela dyplomowanego – 3523 zł brutto (wzrost o 199 zł brutto).

W grupie nauczycieli z tytułem zawodowym licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, z dyplomem ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych oraz z innym wykształceniem, a także wynagrodzenie stażysty ma wynosić od 1 września – 2800 zł brutto (wzrost o 200 zł brutto), nauczyciela kontraktowego – 2818 zł brutto (wzrost o 201 zł brutto), nauczyciela mianowanego – 2638 zł brutto (wzrost o 203 zł brutto), nauczyciela dyplomowanego – 3079 zł brutto (wzrost o 174 zł brutto).

Oprócz wynagrodzenia zasadniczego, którego minimalną wysokość określa minister edukacji w rozporządzeniu, nauczyciele otrzymują też dodatki do niego. Są one określone w Karcie nauczyciela. Jest ich kilkanaście: za wysługę lat, funkcyjne (wynikający z pełnienia funkcji kierowniczej, dla opiekuna stażu, dla wychowawcy klasy, nauczyciela doradcy, nauczyciela konsultanta), motywacyjny, za warunki pracy, za uciążliwość pracy, nagroda jubileuszowa, nagroda ze specjalnego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej, dodatkowe wynagrodzenie roczne (tzw. trzynastka), odprawa emerytalno-rentowa i odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa.

Wysokość części dodatków przepisy uzależniają od wysokości wynagrodzenia zasadniczego (np. dodatek stażowy i wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe) – wzrost wynagrodzenia zasadniczego spowoduje automatyczny wzrost składników od niego zależnych. O wysokości innych dodatków decydują samorządy w regulaminach wynagradzania.

Samorządy mogą przyznać nauczycielom wyższe wynagrodzenie zasadnicze niż wynika z rozporządzenia ministra edukacji.

W tzw. ustawie okołobudżetowej zapisano, że nauczyciele mają otrzymać podwyżkę nie później niż do 30 września 2020 r., z wyrównaniem od 1 września.

Nauka stacjonarna czy nauka zdalna?

Po kilku miesiącach kształcenia na odległość i przerwie wakacyjnej 1 września uczniowie wracają do szkolnych ławek. W razie wystąpienia zakażenia w szkole decyzje o ewentualnym zawieszeniu zajęć stacjonarnych będą należeć przede wszystkim do inspektorów sanitarnych.

Dyrektor szkoły, aby wprowadzić w swojej placówce edukację hybrydową lub w pełni zdalną, będzie musiał uzyskać zgodę organu prowadzącego i pozytywną opinię powiatowego inspektora sanitarnego. Przykład m.in. Zakopanego pokazał, że opinia sanepidu jest kluczowa.

Przy wydawaniu opinii inspektorzy sanitarni będą brać pod uwagę kryteria epidemiologiczne, czyli przede wszystkim wystąpienie u ucznia lub pracownika szkoły objawów charakterystycznych dla COVID-19 (gorączka, duszność, kaszel, utrata węchu lub smaku o nagłym początku) oraz bliski kontakt (w okresie 14 dni) ucznia lub pracownika szkoły z osobą, u której potwierdzono zakażenie. Istotna będzie też liczba przypadków COVID-19 w szkole, rodzaj szkoły (podstawowa, średnia, integracyjna czy specjalna), zagęszczenie ludzi na danym terenie, warunki organizacyjne i architektoniczne szkoły (mała czy duża szkoła, stan wentylacji, czy dane klasy miały ze sobą styczność).

W piątek minister edukacji Dariusz Piontkowski przedstawił pięć schematów, według których będą postępować inspektorzy sanitarni w przypadku wystąpienia zakażenia w szkole.

Pierwszy zakłada sytuację, że u jednego ucznia zostanie potwierdzone zakażenie koronawirusem. Taki uczeń będzie wówczas podlegać izolacji. Po dochodzeniu epidemiologicznym inspektor sanitarny zdecyduje, jak duża grupa osób zostanie objęta kwarantanną. Jeśli objęci kwarantanną nauczyciele będą czuli się dobrze, mogą wyrazić zgodę na pracę zdalną w trakcie kwarantanny. Uczniowie na kwarantannie będą uczyć się zdalnie, reszta szkoły - stacjonarnie.

Drugi schemat postępowania dotyczy sytuacji, gdy dojdzie do kilku przypadków zakażeń w klasach na tym samym piętrze. Wówczas osoby zakażone są poddawane izolacji, a inspekcja sanitarna wskazuje pozostałe osoby, które powinny odbyć kwarantannę (np. inne klasy z tego piętra). Również w tym przypadku uczniowie będą kształcić się zdalnie, a nauczyciele przebywający na kwarantannie – jeżeli czują się dobrze – mogą pracować zdalnie, o ile wyrażą na to zgodę.

Trzecia sytuacja dotyczy postępowania w razie zakażenia koronawirusem nauczyciela, który uczył w kilku klasach. Wtedy zakażony nauczyciel jest izolowany, a osoby, które miały z nim kontakt są poddane kwarantannie. „Nauczyciele, którzy dobrze się czują na kwarantannie, mogą pracować, uczniowie, którzy podlegają kwarantannie uczestniczą w kształceniu zdalnym” – poinformował ma konferencji prasowej Piontkowski.

Czwarty schemat postępowania dotyczy podejrzenia zakażenia koronawirusem uczniów kilku klas i pracowników szkoły. „Wówczas oczywiście izolacja osób zakażonych, po postępowaniu epidemiologicznym, wskazaniu kręgu osób, które powinny podlegać kwarantannie, one udają się na kwarantannę. Ponieważ w takim wypadku prawdopodobnie większość uczniów w szkole może być podejrzewana o zarażenie wirusem – cała szkoła przechodzi na zdalny tryb nauczania” – przekazał szef MEN.

„I sytuacja piąta: nauczyciel, który ma kontakt z pozostałymi nauczycielami. Oczywiście znowu na początku izolacja tego nauczyciela oraz wyselekcjonowanie osób, które miały z nim kontakt. Jeżeli nauczyciel, który jest na kwarantannie, dobrze się czuje, może pracować. Szkoła przechodzi w tryb nauczania zdalnego” – mówił minister.

Piontkowski kilkukrotnie podkreślał, że przejście na edukację hybrydową lub zdalną powinno trwać tyle, ile trwa kwarantanna. Informował też, że w powiatach objętych tzw. strefą żółtą i czerwoną (gdzie jest zwiększona liczba zakażeń) nie będzie automatycznego przechodzenia na naukę zdalną, choć szkoły mogą i powinny wprowadzać tam dodatkowe obostrzenia. Mimo, że decyzje o funkcjonowaniu szkół mają zapadać lokalnie minister będzie mógł – w razie potrzeby, po konsultacji z ministrem zdrowia i GIS - zawiesić zajęcia stacjonarne na większym obszarze, np. w jednym lub kilku województwach lub w całym kraju.

Przed rozpoczęciem roku szkolnego pojedyncze szkoły dostały zgodę na naukę zdalną. Są to m.in.: szkoła działająca w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach oraz szkoły specjalne w Sosnowcu i Bielsku-Białej; z kolei w Wietrzychowicach (woj. małopolskie) zajęcia rozpoczną się zdalnie z powodu wzrostu zakażeń koronowirusem w gminie i objęcia kwarantanną dyrekcji szkoły.

Na stronie: https://www.gov.pl/web/edukacja/Q-A-powrot-uczniow-do-szkol-i-placowek-1-wrzesnia-2020 zamieszczono odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w związku z powrotem do szkół. Wyjaśniono tam m.in., że dziecko, którego rodzina jest objęta kwarantanną, również musi zostać w domu i powinna być dla niego zorganizowana nauka zdalna.

Poinformowano, że można organizować wycieczki z noclegiem, choć muszą być zachowane zasady bezpieczeństwa i zalecenia sanitarne. Odpowiedziano też na wątpliwości związane z bursami i internatami, w których mieszkają uczniowie z różnych szkół: jeśli nie ma możliwości odizolowania uczniów na kwarantannie z jednej szkoły (ze względu na wspólne łazienki i kuchnie), może być również konieczne objęcie kwarantanną pozostałych uczniów.

PAP/ as/