Szymański: formułujemy koncepcję transformacji energetycznej

Zbieramy wszystkie elementy kompensowania, finansowania wielkiego planu transformacji energetycznej, by przedstawić polską ścieżkę transformacji, zgodną z polskimi interesami - podkreślał w środę minister ds. UE Konrad Szymański

Czytaj też: Steinhoff: transformacja energetyczna możliwa dzięki 230 mld

Szymański, przedstawiając na posiedzeniu sejmowej Komisji do Spraw Unii Europejskiej informacje o zakończonym w piątek szczycie UE, przypomniał, że w konkluzjach znalazły się zapisy dotyczące m.in. podniesienia celu redukcji emisji gazów cieplarnianych do 55 proc., koordynacji działań dotyczących pandemii, spraw związanych z bezpieczeństwem i relacjami zewnętrznymi.

W kontekście podniesienia celu redukcyjnego minister ds. UE przypomniał, że Polska od kilku miesięcy utrzymywała wyraźny sprzeciw wobec redukowania roli Rady Europejskiej wyłącznie do decyzji o zwiększeniu lub nie celu redukcyjnego.

Polski rząd podnosił, że cel redukcyjny na tym poziomie jest możliwy do uzgodnienia tylko pod warunkiem przedstawienia jasnych gwarancji dla najbardziej narażonych sektorów, gospodarek, państw, społeczeństw, by ta transformacja klimatyczna przebiegała w sposób zrównoważony, zachowujący konkurencyjność europejskiej gospodarki - mówił Szymański.

Te uzgodnienia, które zostały poczynione, pozwalają na to, aby przyjąć na poziomie unijnym cel 55 proc. nie tylko z uwagi na powtórzenie pryncypiów, jak kreować politykę klimatyczną, ale również z uwagi na wpisanie roli gazu w transformacji energetycznej - dodawał.

Czytaj też: Prezes PGE: nowy cel klimatyczny będzie wymagał inwestycji

Przypomniał również o uznaniu w konkluzjach braku równowagi w dystrybucji pozwoleń na emisję w systemie ETS.

Wśród kluczowych elementów finansowania transformacji energetycznej Szymański wymieniał także fundusz odbudowy oraz instrumenty finansowe wspierające poszczególne regiony górnicze.

Zbieramy wszystkie elementy kompensowania, finansowania tego wielkiego planu po to, żeby na końcu przedstawić polską ścieżkę transformacji, która będzie zgodna z polskimi interesami - podkreślał Szymański.

Przyjęty w piątek na szczycie w Brukseli 55-proc. cel redukcyjny dotyczy całej Unii, bez rozbicia na poszczególne kraje członkowskie. Według przygotowanej wcześniej przez Komisję Europejską oceny skutków, wpływ działań związanych z nowym celem na PKB ma być pozytywny, a korzyści to m.in. 110 mld euro oszczędności na kosztach ochrony zdrowia, 100 mld euro oszczędności na kosztach importu paliw, a spadek zanieczyszczeń powietrza o 60 proc.

W konkluzjach szczytu znalazł się też zapis mówiący, że w przyszłych regulacjach wzięty zostanie pod uwagę problem niezrównoważenia kosztów i korzyści z Funduszu Modernizacyjnego. Jak wskazano, niektóre z państw członkowskich nie otrzymują tyle, ile płacą za emisje gazów cieplarnianych w ramach systemu ETS.

Na Fundusz Modernizacyjny w obecnej formie składa się 2 proc. całej puli uprawnień do emisji CO2. Środki z niego przeznaczone będą w latach 2021-2030 dla 10 mniej zamożnych członków UE na modernizację sektora energetyki i poprawę efektywności energetycznej. Polska jest jego największym beneficjentem, ma otrzymywać ponad 43 proc., co oznacza ok. 6 mld euro, zakładając cenę uprawnień na poziomie 20 euro.

Czytaj też: Większy cel redukcji emisji to naprawdę szansa dla Polski?

Natomiast podczas posiedzenia sejmowej komisji ds. UE wśród efektów konkluzji szczytu Szymański wymieniał zapewnienie dostępności szczepionek dla wszystkich krajów członkowskich oraz wzajemne uznawanie testów antygenowych, co - jak dodał - będzie kluczowe dla utrzymania swobody przepływu towarów i osób.

W kontekście bezpieczeństwa minister ds. UE zwracał uwagę na konieczność współpracy po zamacha terrorystycznych w Austrii i wyrażenie poparcia przez RE dla wzmocnienia cyfrowych instrumentów kontroli granic zewnętrznych oraz odpowiedzialność platform internetowych za przetrzymywanie i upowszechnienia treści terrorystycznych, a także wagę kontroli finansowania środowisk ekstremistycznych.

Jako najistotniejszy element relacji zewnętrznych podjętych w konkluzjach szczytu Szymański wskazywał na wysłanie pozytywnego politycznego sygnału na rzecz wzmocnienia relacji transatlantyckich po wyborach w Stanach Zjednoczonych, podkreślenie wagi polityki sąsiedztwa i wyzwań w tym zakresie oraz wyrażenie gotowości do nałożenia sankcji na Turcję, jeśli Ankara nie zaprzestanie nielegalnych odwiertów na terytoriach należących do Cypru i Grecji.

Wśród elementów konkluzji - jak relacjonował Szymański - znalazła się także kwestia bezpieczeństwa nuklearnego elektrowni w Ostrowcu na Białorusi.

PAP/mt