Opinie

Zdjęcie ilustracyjne / autor: pixabay.com
Zdjęcie ilustracyjne / autor: pixabay.com

Rada Polityki Pieniężnej postąpiła słusznie utrzymując w lutym stopy procentowe na dotychczasowym poziomie

Eryk Łon

Eryk Łon

prof. nadzw katedry Finansów Publicznych, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz członek Rady Polityki Pieniężnej w kadencji 2016–2022

  • Opublikowano: 20 lutego 2023, 10:13

  • Powiększ tekst

Wzrost rentowności 10-letnich obligacji skarbowych w okresie ostatnich 2 tygodni

Jednym z najciekawszych wydarzeń na rynkach finansowych w okresie ostatnich 2 tygodni był ogólnoświatowy wzrost rentowności 10-letnich obligacji skarbowych. Zjawisko to można wiązać z przekonaniem, iż proces zaostrzania polityki pieniężnej w wielu krajach będzie jeszcze przez pewien czas kontynuowany. Z wypowiedzi przedstawicieli zarówno amerykańskiego FED-u, jak również Europejskiego Banku Centralnego wynika bowiem, że są oni skłonni poprzeć dalsze wnioski o podwyżkę stóp procentowych.

Być może wychodzą oni na razie z przekonania, że proces spadku inflacji, aczkolwiek już coraz bardziej dostrzegalny nie jest jeszcze ich zdaniem na tyle zaawansowany, aby można było mówić o bliskim zakończeniu podwyżek stóp, zarówno w USA, jak również w strefie euro. Z drugiej strony pojawiają się obawy o to, aby przez zbyt agresywne działania polegające na licznych podwyżkach stóp nie doprowadzić do trudności w różnych aspektach życia gospodarczego.

Prezes banku centralnego Włoch Ignazio Visco przestrzega przed zbyt silnym zaostrzeniem polityki monetarnej

Z tego między innymi powodu prezes banku centralnego Włoch Ignazio Visco wyraził przekonanie, że należy unikać zbyt wysokiego podnoszenia realnych stóp procentowych, gdyż ,,grozi to poważnymi perturbacjami w kontekście zadłużenia, zarówno prywatnego, jak i publicznego”. W tym kontekście warto zauważyć, że Włochy są tym krajem strefy euro, który charakteryzuje się stosunkowo wysokim poziomem relacji długu publicznego do PKB. Postawę ,,gołębią” zajął także prezes banku centralnego Grecji Yannis Stournaras, który również wyraził wątpliwości co do potrzeby kontynuacji procesu mocnych podwyżek stóp procentowych przez EBC.

EBC utajnia wyniki głosowań dotyczących stóp procentowych

Tymczasem wydaje się, że dużo bardziej skłonni do popierania wniosków o podwyżkę stóp są reprezentanci tych krajów strefy euro, które charakteryzują się niskim poziomem relacji długu publicznego do PKB. Mam tu na myśli przede wszystkim Niemcy, choć oczywiście nie tylko. Nawiasem mówiąc warto zauważyć, że pod względem stopnia otwartości informowania o głosowaniach nad wnioskami o zmianę poziomu stóp Europejski Bank Centralny jest mniej przejrzysty niż Narodowy Bank Polski.

Kiedy na posiedzeniu polskiej Rady Polityki Pieniężnej zgłaszany jest wniosek o zmianę poziomu stóp to po pewnym, dość krótkim czasie możemy się oficjalnie dowiedzieć, kto jak głosował. Dowiadujemy się kto był za a także kto był przeciw. Tymczasem w przypadku Europejskiego Banku Centralnego takiej wiedzy nie mamy. Możemy się tylko domyślać, kto jak głosował na podstawie publicznych wypowiedzi przedstawicieli EBC dotyczących pożądanego przez nich sposobu prowadzonej polityki pieniężnej. Są to jednak oczywiście tylko domysły, gdyż pewności żadnej nie mamy.

Wskaźnik Przyszłej Inflacji spadł po raz siódmy z rzędu

Analizując sytuację w naszej gospodarce warto dostrzec stopniową poprawę nastrojów konsumenckich. Wniosek taki płynie nie tylko z badań ankietowych przez GUS, lecz także z badań prowadzonych przez firmę Gfk. Obliczany przez wspomnianą firmę Barometr Nastrojów Konsumenckich urósł po raz kolejny z rzędu. Możliwe, że poprawa ta wynika między innymi z przekonania, iż inflacja konsumpcyjna stopniowo zacznie spadać.

Obliczany przez Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych Wskaźnik Przyszłej Inflacji spadł po raz siódmy z rzędu. Wskaźnik ten jest o tyle ważny, że prognozuje on z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych. Biorąc to pod uwagę można powiedzieć, że zakładana w poprzedniej projekcji inflacji oraz PKB ścieżka spadku natężenia zjawisk inflacyjnych wydaje się być jak najbardziej realna. Tym samym można spodziewać się, że pod koniec tego roku inflacja konsumpcyjna spadnie nieco poniżej 10 %.

RPP stara się dbać o realną sferę gospodarki

Uważam, że dobrze się stało, że Rada Polityki Pieniężnej po raz kolejny utrzymała stopy procentowe na dotychczasowym poziomie. Tym samym utrwaliło się przekonanie, że RPP prowadząc politykę stóp procentowych stara się dbać o realną sferę gospodarki, co w odniesieniu do fazy podnoszenia stóp procentowych wyraża na przykład się tym, aby dążyć do tego, żeby nasza gospodarka nie wpadła w tym roku w recesję.

Agencja ratingowa S&P nie przewiduje recesji w naszym kraju w 2023 roku

Z tego powodu z zadowoleniem można przyjąć to, że agencja ratingowa S&P wydając w piątek 17 lutego swój komunikat o utrzymaniu dotychczasowego ratingu dla Polski oświadczyła, że oczekuje, że w 2023 roku recesji w naszym kraju nie będzie. Recesji w Polsce nie przewiduje również Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, który zakłada, że w tym roku PKB w ujęciu realnym w naszym kraju urośnie o 1,0 %.

Na giełdzie nowojorskiej po znakomitym dla posiadaczy akcji styczniu w lutym doświadczamy pewnej korekty spadkowej. Jest ona czymś naturalnym po tak znacznych zwyżkach w pierwszym miesiącu roku. Z technicznego punktu widzenia za kluczowe uważam to, że przebita została spadkowa linia trendu na wykresie liniowym indeksu S&P500 poprowadzona przez szczyty ze stycznia oraz marca 2022 roku. Przebity został ponadto szczyt z przełomu listopada oraz grudnia poprzedniego roku.

Trendy spadkowe inflacji w USA korzystne dla posiadaczy akcji

W poprzednim tygodniu inwestorzy giełdowi lokujący swoje kapitały na rynku akcji w USA pasjonowali się między innymi różnego typu danymi o inflacji. Trzeba przyznać, że dane te generalnie rzecz biorąc potwierdziły trend spadku presji inflacyjnej. Spadła inflacja konsumpcyjna z 6,5 % w grudniu 2022 roku do 6,4 %. W tym samym okresie obniżyła się ponadto inflacja produkcyjna z 6,5 % do 6,0 %.

Przy okazji pragnę zwrócić uwagę na może mniej popularny, ale bardzo interesujący amerykański wskaźnik inflacji cen importu. Otóż okazało się, że o ile w grudniu 2022 roku inflacja cen importu ukształtowała się na poziomie 3,5 %, o tyle w pierwszym miesiącu tego roku wyniosła 0,8 %. To bardzo niski poziom. Po raz ostatni inflacja cen importu w USA kształtowała się na niższym poziomie od 1,0 % w styczniu 2021 roku, kiedy wynosiła 0,9 %.

Być może warto aby FED przerwał fazę podwyżek stóp podobnie jak bank centralny Kanady

Uważam, że w sytuacji trwającej od kilku miesięcy dezinflacji FED mógłby już nawet przerwać fazę podwyższania stóp procentowych, zająć postawę wyczekującą i skoncentrować się na analizie kolejnych danych makroekonomicznych. Nic groźnego by się nie stało, gdyby tak uczynił zwłaszcza, że rentowność tamtejszych 10-letnich obligacji skarbowych jest nadal wyraźnie niższa od rentowności analogicznych 2-letnich papierów dłużnych, co samo w sobie stanowi zapowiedź nadejścia recesji w Stanach Zjednoczonych a taka zapowiedź oddziałuje antyinflacyjnie. Warto zauważyć, że bank centralny Kanady, sąsiada USA zapowiedział, że przerywa cykl podwyżek stóp.

Czy w takim razie możliwe jest, że po zakończeniu marcowego posiedzenia amerykańskiego banku centralnego prezes Jerome Powell na konferencji prasowej da do zrozumienia, że koniec zaostrzania polityki stóp procentowych w USA jest już bardzo bliski albo nawet, że FED na razie zawiesza cykl podwyżek ? Do tego jednak musiałby wykazać się sporą elastycznością oraz zdecydowaniem. Czy będzie zdolny do takiej zmiany swego dotychczasowego dość ,,jastrzębiego” sposobu myślenia ? Czas pokaże. Warto w tym kontekście przypomnieć, że kolejne posiedzenie FED-u odbędzie się w dniach 21-22 marca. Uważam, że omawiane tu zagadnienie jest o tyle ważne, że jednym z największych obecnie zagrożeń dla gospodarki światowej jest ryzyko nadmiernego przedłużania polityki podnoszenia stóp procentowych przez amerykański bank centralny.

Decyzje FED-u wpłyną na amerykańską gospodarkę w roku wyborów prezydenckich

Nawiasem mówiąc polityka pieniężna prowadzona przez FED może mieć także istotny wpływ na sytuację gospodarczą w Stanach Zjednoczonych w roku wyborów prezydenckich, czyli w roku 2024. Warto bowiem pamiętać, że decyzje banku centralnego wpływają na sytuację makroekonomiczną z przesunięciem kilku kwartałów. Jeżeliby przyjąć, że długość okresu po jakim decyzje FED-u wpływają na tamtejszą rzeczywistość gospodarczą nadal będzie taka jak dotychczas to jest bardzo możliwe, że decyzje podjęte przez ten bank w 2023 roku mogą wpłynąć na stan gospodarki amerykańskiej w roku 2024.

Silny opór społeczny Bułgarów przeciwko wprowadzeniu euro

Ciekawe informacje napłynęły z Bułgarii. Jak wiadomo władze tego kraju zapowiedziały jakiś czas temu podjęcie działań mających doprowadzić do likwidacji waluty narodowej. Zapowiedź ta spotyka się z oporem. Z informacji medialnych wynika, że zebrano już prawie 300 tysięcy podpisów pod wnioskiem o przeprowadzenie referendum w sprawie wejścia Bułgarii do strefy euro. Co ciekawe minister finansów Bułgarii Rosica Wełkowa w piątek 17 lutego powiedziała, że wbrew wcześniejszej zapowiedzi Bułgaria nie przyjmie euro na początku 2024 roku. Nie wykluczyła, że może to nastąpić później w 2024 roku, ale - jak dodała - jest to raczej wątpliwe. Być może zapowiedź referendum skłoniła władze Bułgarii do tego, żeby stały się bardziej ostrożne, bardziej sceptyczne wobec koncepcji wejścia swego kraju do strefy euro ?

Trwa walka o zachowanie suwerenności państw narodowych

To ważna informacja. Pokazuje ona, że w różnych krajach trwa walka pomiędzy tymi, którzy chcieliby zachować suwerenność państwa narodowego w różnych dziedzinach a tymi, którzy gotowi byliby się jej pozbyć. Co więcej pojawiają się głosy wzywające do odzyskania suwerenności monetarnej, która została przekazana w określonej dziedzinie na szczebel ponadnarodowy. Były minister finansów Holandii Hans Hoogervorst w swojej wypowiedzi dla dziennika „De Telegraaf” powiedział, że temat wyjścia Holandii ze strefy euro nie powinien być tematem tabu.

Nazwy polskich Spółek Skarbu Państwa znajdują się na elementach ubioru polskich sportowców

Polska funkcjonuje aktualnie w strukturach UE. To struktura, w której trwa ostra rywalizacja między różnymi interesami narodowymi. W związku z powyższym warto jak najlepiej wykorzystywać te atrybuty suwerenności, które wciąż posiadamy. Jednym z nich jest prawo do prowadzenia własnej polityki pieniężnej. Cieszę się, że tradycją stały się konferencje prezesa Narodowego Banku Polskiego prof. Adama Glapińskiego. Jest to znakomita forma kontaktu prezesa tej ważnej instytucji z uczestnikami życia gospodarczego za pośrednictwem telewizji. Dużą wagę warto przywiązywać do promocji polskich osiągnięć w różnego typu mediach. Z ogromnym zadowoleniem przyjmuję to, że nazwy polskich Spółek Skarbu Państwa znajdują się na elementach ubioru polskich sportowców. Myślę, że spółki Skarbu Państwa są jednym z symboli jedności naszego narodu na płaszczyźnie gospodarczej.

W inwestycjach w budowę dróg już ok. 75 proc. wkładu stanowią środki budżetu Państwa Polskiego

Ważne znaczenie ma też to, że podczas prezentacji różnego typu inwestycji publicznych wskazuje się na to, że dana inwestycja została choćby w pewnym, bądź nawet w całości sfinansowana ze środków krajowych, środków polskich. W tym kontekście warto przytoczyć wypowiedź premiera Mateusza Morawieckiego, który w lipcu poprzedniego roku powiedział, że kiedy ponad 10 lat temu przygotowywano program budowy dróg i autostrad, wkład unijny stanowił 70-80 proc. Obecnie natomiast kiedy była ogłaszana ostatnia aktualizacja programu budowy dróg warta blisko 300 mld zł, to ok. 75 proc. wkładu stanowiły już środki budżetu Państwa Polskiego.

Powiązane tematy

Dotychczasowy system zamieszczania komentarzy na portalu został wyłączony

Przeczytaj więcej

Dziękujemy za wszystkie dotychczasowe komentarze i dyskusje.

Zapraszamy do komentowania artykułów w mediach społecznościowych.